Giá lương thực, thực phẩm, điện sinh hoạt tác động tăng CPI
Kinh tế - Ngày đăng : 13:46, 07/10/2025
Trong mức tăng 0,42% của CPI tháng 9 so với tháng trước, có 10 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, riêng chỉ số giá nhóm văn hóa, giải trí và du lịch giảm.
Có 10 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, như:
Nhóm giáo dục tăng 2,22%, trong đó giá dịch vụ giáo dục tăng 2,43% do một số trường đại học, trung học dân lập và mầm non tư thục tại một số địa phương điều chỉnh tăng mức học phí năm học 2025-2026, các trường công lập được miễn, giảm và hỗ trợ học phí theo Nghị định số 238/2025/NĐ-CP ngày 3/9/2025 của Chính phủ. Bên cạnh đó, giá các mặt hàng văn phòng phẩm tăng như: Bút viết các loại tăng 0,88%; sản phẩm từ giấy tăng 0,81%; sách giáo khoa tăng 0,40%; văn phòng phẩm, đồ dùng học tập khác tăng 0,49%.
Nhóm giao thông tăng 0,58% (tác động làm tăng CPI chung 0,06 điểm phần trăm). Trong đó, chỉ số giá xăng tăng 1,85%; dầu diesel tăng 0,71% do ảnh hưởng của các đợt điều chỉnh giá xăng dầu trong tháng.
Thêm vào đó, giá xe ô tô đã qua sử dụng tăng 0,15%; phụ tùng ô tô tăng 0,18%; bảo dưỡng phương tiện đi lại tăng 0,10%. Ngược lại, một số nhóm hàng có chỉ số giá giảm so với tháng trước: Giá vận tải hành khách bằng đường sắt giảm 10,98%; vận tải hành khách bằng đường hàng không giảm 9,28% do các đơn vị vận tải đã chủ động tăng chuyến, giảm giá vé sau dịp nghỉ hè. Phí cầu đường giảm 0,11%; giá xe ô tô mới giảm 0,07%; xe máy giảm 0,03% do nhu cầu tiêu dùng giảm.
Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,41% (làm CPI chung tăng 0,14 điểm phần trăm), trong đó: Thực phẩm tăng 0,49% (tác động làm CPI chung tăng 0,11 điểm phần trăm); lương thực giảm nhẹ 0,01%; ăn uống ngoài gia đình tăng 0,39%.
Nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 0,41% chủ yếu do các nguyên nhân sau: Giá thuê nhà tăng 0,28% do nhu cầu thuê nhà tăng tại một số địa phương khi bước vào năm học mới; giá điện sinh hoạt tăng 0,30%; giá nước sinh hoạt tăng 0,27% do thời tiết nắng nóng làm nhu cầu tiêu dùng tăng; giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0,52% do giá gạch, cát, đá tăng cao khi nguồn cung khan hiếm, chi phí sản xuất như than, điện và vận chuyển tăng trong khi nhu cầu xây dựng cao; giá gas tăng 0,35% do từ ngày 01/9/2025, giá gas trong nước điều chỉnh tăng theo giá gas thế giới; giá dầu hỏa tăng 0,67% do ảnh hưởng của các đợt điều chỉnh giá trong tháng.
Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,22% chủ yếu ở một số mặt hàng như: Giá đồ trang sức tăng 5,92% theo xu hướng giá vàng; dụng cụ cá nhân không dùng điện tăng 0,33%; đồng hồ đeo tay tăng 0,12%; sửa chữa đồng hồ đeo tay, sửa chữa đồ trang sức tăng 0,06%; dịch vụ chăm sóc cá nhân tăng 0,39%; dịch vụ cắt tóc, gội đầu tăng 0,22%; dịch vụ về hiếu, hỷ tăng 0,13%; dịch vụ vệ sinh môi trường tăng 0,01%...
Riêng chỉ số giá nhóm văn hóa, giải trí và du lịch giảm 0,13%, trong đó du lịch trọn gói giảm 0,78% do các công ty du lịch triển khai chương trình khuyến mại giảm giá để kích cầu tiêu dùng.
CPI bình quân quý III/2025 tăng 3,27% so với cùng kỳ năm trước, trong đó: Thuốc và dịch vụ y tế tăng 12,69%; nhà ở, điện, nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 6,98%; giáo dục tăng 3,13%; hàng hóa và dịch khác tăng 2,93%; hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 2,52%; đồ uống và thuốc lá tăng 2,28%; văn hóa, giải trí và du lịch tăng 1,78%; thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 1,71%; may mặc, mũ nón và giày dép tăng 1,42%; bưu chính, viễn thông giảm 0,53%; giao thông giảm 1,42%;
CPI bình quân 9 tháng năm 2025 tăng 3,27% so với bình quân cùng kỳ năm 2024, do một số nguyên nhân chủ yếu sau:
Thứ nhất, Chỉ số giá nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 6,14%, làm CPI chung tăng 1,16 điểm phần trăm do giá nhà ở thuê và giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng.
Bên cạnh đó, chỉ số giá nhóm điện sinh hoạt tăng 7,05% do nhu cầu sử dụng điện tăng cùng với EVN điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân vào ngày 11/10/2024 và ngày 10/5/2025, tác động làm CPI chung tăng 0,23 điểm phần trăm.
Thứ hai, Chỉ số giá nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 3,30%, tác động làm CPI chung tăng 1,11 điểm phần trăm, trong đó nhóm thực phẩm tăng 3,59%, tác động làm CPI chung tăng 0,76 điểm phần trăm, chủ yếu do giá thịt lợn tăng 10,10%; mỡ ăn tăng 13,08%; nhóm ăn uống ngoài gia đình tăng 3,72%; nhóm lương thực tăng 0,69%.
Thứ ba, Chỉ số giá nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 13,48%, làm CPI chung tăng 0,73 điểm phần trăm do giá dịch vụ y tế được điều chỉnh theo Thông tư số 21/2024/TT-BYT ngày 17/10/2024 của Bộ Y tế.
Thứ tư, Chỉ số giá hàng hóa và dịch vụ khác tăng 5,37%, làm CPI chung tăng 0,19 điểm phần trăm chủ yếu do giá lệ phí công chứng, bảo hiểm và dịch vụ khác tăng 11,23%; đồ dùng cá nhân tăng 5,0%; dịch vụ hiếu, hỉ tăng 2,64%.
Thứ năm, Chỉ số giá nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 1,63%, tác động làm CPI chung tăng 0,11 điểm phần trăm.
Thứ sáu, Chỉ số giá nhóm giáo dục tăng 1,81%, làm CPI chung tăng 0,11 điểm phần trăm do một số trường đại học, trung học dân lập, mầm non tư thục điều chỉnh học phí năm học 2025-2026.
Bên cạnh đó, yếu tố góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI 9 tháng năm 2025 là: Chỉ số giá nhóm giao thông giảm 2,90% (góp phần làm CPI giảm 0,28 điểm phần trăm), trong đó giá xăng dầu giảm 10,63%; chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông giảm 0,47% (góp phần làm CPI giảm 0,01 điểm phần trăm) do giá điện thoại thế hệ cũ giảm.
Lạm phát cơ bản tháng 9 tăng 0,20% so với tháng trước và tăng 3,18% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 9 tháng năm 2025, lạm phát cơ bản tăng 3,19% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng 3,27% của CPI bình quân chung, nguyên nhân chủ yếu do giá lương thực, thực phẩm, điện sinh hoạt, giá dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục là yếu tố tác động làm tăng CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản./.