Chủ động dự báo khả năng cung ứng than cho sản xuất điện

Thời gian tới, các điều kiện và yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong tình hình mới đặt ra mục tiêu cao hơn rất nhiều so với thời gian qua, như: mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả nước năm 2025 phấn đấu đạt trên mức 8% và giai đoạn 2026-2030 ở mức 2 con số (tương ứng tốc độ tăng trưởng điện năng gấp khoảng 1,2-1,5 lần tốc độ tăng trưởng kinh tế); việc thực hiện cam kết của Việt Nam phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050; việc chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất kinh doanh; việc bảo đảm an ninh cho các mỏ than (nhất là các mỏ than nội địa). Đây là những thách thức rất lớn đối với công tác quản lý, tổ chức thực hiện hoạt động sản xuất, kinh doanh than và cung cấp than cho điện.

Xử lý nghiêm các hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh than trái phép

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than và cung cấp than cho sản xuất điện phù hợp với các điều kiện, yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong tình hình mới; thực hiện các Nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp liên quan theo thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ được giao tổ chức thực hiện thống nhất, đồng bộ, hiệu quả các nội dung, nhiệm vụ, giải pháp được Chính phủ giao tại Nghị quyết số 03/NQ-CP ngày 09/01/2025 ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp tham gia hoạt động sản xuất, kinh doanh than và cung cấp, sử dụng than cho sản xuất điện.

Các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp liên quan tăng cường phối hợp, chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương, doanh nghiệp liên quan thực hiện đúng các quy định của pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh than và cung cấp than cho sản xuất điện; chủ động nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách, giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thực hiện hiệu quả các dự án của ngành Than và thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh than đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong tình hình mới.

Đồng thời, tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi thăm dò, khai thác, vận chuyển, chế biến, kinh doanh than trái phép; kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh than trái phép.

Kiểm tra hoạt động chế biến và cung cấp than cho sản xuất điện

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng Bộ Công Thương phải thường xuyên theo dõi tình hình cung cấp than cho sản xuất điện; chủ động dự báo nhu cầu sử dụng than và khả năng cung ứng than cho sản xuất điện đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 và giai đoạn 2026-2030; tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát và kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp để đảm bảo cung ứng đủ than cho sản xuất điện.

Cùng với đó là đôn đốc, chỉ đạo, hướng dẫn các doanh nghiệp ngành Than, chủ đầu tư nhà máy điện than áp dụng các chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư cho hoạt động chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, nghiên cứu, ứng dụng khoa học, đổi mới công nghệ... để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, quản trị doanh nghiệp; sử dụng hiệu quả tài nguyên than; giảm giá thành sản xuất; tăng cường khả năng giám sát, dự báo, quản lý chuỗi cung ứng than và góp phần thực hiện cam kết của Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng bền vững, công bằng.

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, quy định liên quan để ban hành ngay theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành trước 31/12/2025 (nếu có), trường hợp có văn bản cần sửa đổi thuộc thẩm quyền của Quốc hội cần khẩn trương xây dựng, trình Quốc hội ngay trong kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong quá trình thực hiện các Chiến lược, Quy hoạch, Kế hoạch liên quan.

Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan tổ chức kiểm tra hoạt động chế biến và cung cấp than cho sản xuất điện, công tác bảo đảm an toàn lao động trong sản xuất than của các địa phương, tổ chức, cá nhân liên quan theo thẩm quyền.

Đổi mới công nghệ trong việc cấp phép hoạt động khoáng sản than

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, địa phương, tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện nhanh, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính trong việc điều chỉnh, bổ sung nội dung Giấy phép hoạt động khoáng sản để gia tăng tối đa sản lượng than khai thác trong nước đảm bảo an toàn, bảo vệ môi trường, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 và giai đoạn 2026-2030, phù hợp với các điều kiện và yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong tình hình mới, tuân thủ pháp luật, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện trong tháng 10/2025.

Tiếp tục rà soát thủ tục, quy trình, quy định và đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, khoa học, đổi mới công nghệ trong việc cấp phép hoạt động khoáng sản than, thẩm định, đánh giá, công nhận kết quả thăm dò, xác định trữ lượng khoáng sản than, quản lý, kiểm soát số lượng khoáng sản khai thác thực tế để tăng cường phân cấp, phân quyền, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh than; trên cơ sở kết quả rà soát, sửa đổi theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện đáp ứng yêu cầu công tác quản lý trong tình hình mới, hoàn thành trong tháng 10/2025...

Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì làm việc với các địa phương và doanh nghiệp có hoạt động khoáng sản than khẩn trương rà soát, xử lý theo thẩm quyền các vấn đề vướng mắc liên quan đến chồng lấn quy hoạch, phương án sử dụng rừng, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng hoàn thành trong tháng 10/2025 và khẩn trương xây dựng, ban hành theo thẩm quyền văn bản hướng dẫn công tác quản lý và bảo vệ khoáng sản than chưa khai thác, khoáng sản đi kèm trong quá trình khai thác, khoáng sản thuộc khu vực dự trữ quốc gia theo quy định; khai thác, sử dụng đất, đá thải mỏ để phục vụ cho mục đích cải tạo, phục hồi môi trường, các công trình phục vụ dự án và các mục đích khác hoàn thành trong tháng 10/2025.

Đồng thời, thực hiện kiểm tra, hậu kiểm hoạt động thăm dò, đánh giá trữ lượng và tài nguyên than, cấp phép khai thác than tại các mỏ trên toàn quốc, không để xảy ra tình trạng cấp phép thấp hơn trữ lượng thực tế; rà soát các Giấy phép hoạt động khoáng sản còn hiệu lực, đánh giá tình hình hoạt động, việc chấp hành các nghĩa vụ trong hoạt động khoáng sản...; kiên quyết thu hồi, chấm dứt hiệu lực theo đúng quy trình, quy định của pháp luật các Giấy phép hoạt động khoáng sản đã cấp đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về khoáng sản và pháp luật khác liên quan có hệ thống, chây ì, không khắc phục đầy đủ hậu quả theo các quyết định xử phạt của cơ quan chức năng; tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, chấn chỉnh, xử lý vi phạm pháp luật các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động khoáng sản than (đặc biệt là các mỏ than nội địa, địa phương).

Ngoài ra, Chỉ thị cũng nêu rõ nhiệm vụ cụ thể đối với Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Quốc phòng, Công an; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Binh đoàn 19 (Tổng công ty Đông Bắc) và các đơn vị được phép khai thác, kinh doanh than./.

HỒNG NHUNG