Phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong kỷ nguyên mới

Hội thảo được tổ chức hướng đến kỷ niệm 95 năm thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, ngày truyền thống của MTTQ Việt Nam (18/11/1930 - 18/11/2025), nhằm phát huy những đóng góp trí tuệ của các chuyên gia, nhà khoa học thông qua các nghiên cứu nhằm tiếp tục củng cố, làm rõ hơn một số vấn đề lý luận về "vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam", cũng như đánh giá thực chất khách quan những kết quả đã đạt được, những hạn chế, khó khăn, thách thức, nguyên nhân, trên cơ sở đó xác định nhiệm vụ, giải pháp nhằm phát huy tốt nhất "Vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc".

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc

Phát biểu khai mạc, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Hà Thị Nga nêu rõ: Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo, trải qua 95 năm hình thành, phát triển với những tên gọi khác nhau, MTTQ không ngừng phát huy tinh thần yêu nước, truyền thống đoàn kết của dân tộc Việt Nam - một nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Vai trò của MTTQ không chỉ thể hiện rõ trong thời kỳ kháng chiến kiến quốc, xây dựng chính quyền, dành và giữ chính quyền về tay nhân dân mà trong giai đoạn hiện nay, Mặt trận tiếp tục thể hiện vai trò nòng cốt trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, là nhân tố quan trọng trong củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng, phát triển đất nước.

Một trong những yêu cầu, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay là MTTQ Việt Nam phải khẳng định được vai trò nòng cốt trong đời sống chính trị - xã hội của đất nước, nhất là trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội như Văn kiện Đại hội Đảng và Hiến pháp, Luật MTTQ Việt Nam đã nêu, đồng thời mọi hoạt động của Mặt trận đều phải đóng góp ngày càng thiết thực vào đời sống xã hội, đáp ứng lòng mong mỏi và sự kỳ vọng của nhân dân và được nhân dân ghi nhận.

Thực tiễn hoạt động thời gian qua cho thấy: MTTQ Việt Nam các cấp luôn nỗ lực phấn đấu phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong hệ thống chính trị và đời sống xã hội. Vai trò, vị trí của MTTQ Việt Nam ngày càng được nâng cao với những đóng góp tích cực trong sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước.

Ngày 2/10/2025, Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam đã tổ chức lễ phát động ủng hộ nhân dân các tỉnh khắc phục hậu quả do cơn bão số 10 gây ra. Tính đến 17 giờ ngày 9/10/2025, các tổ chức, cá nhân đã đăng ký ủng hộ trên 847 tỷ đồng…

Với những cố gắng, nỗ lực và kết quả cụ thể, vai trò của MTTQ đã được các cấp, ngành và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Qua đó, góp phần tạo sự đồng thuận trong xã hội, xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc ngày càng thêm vững chắc.

Phó Chủ tịch Hà Thị Nga đề nghị đại biểu tham dự cùng tập trung thảo luận, đánh giá thực trạng, đề ra các giải pháp nhằm phát huy vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, góp phần cụ thể hóa chủ trương của Đảng về vai trò của MTTQ Việt Nam trong giai đoạn mới.

Nâng tầm vai trò Mặt trận trong thời đại mới

Tại Hội thảo, nhiều ý kiến tập trung làm rõ cơ sở lý luận về vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ và tăng cường đồng thuận xã hội; đồng thời đánh giá thực trạng phát huy vai trò này ở các cấp hiện nay, chỉ ra những hạn chế, nguyên nhân. Trên cơ sở đó, đề xuất nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong thực hiện dân chủ, củng cố đồng thuận xã hội trong kỷ nguyên mới.

Tiến sỹ Ngô Sách Thực, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, nguyên Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, việc phát huy vai trò nòng cốt chính trị của MTTQ Việt Nam vẫn còn những hạn chế: công tác đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận và các tổ chức thành viên chưa theo kịp yêu cầu của thời kỳ hội nhập; việc tham gia xây dựng chính sách, pháp luật còn thiếu chủ động; giám sát, phản biện xã hội còn nhiều bất cập; thực hiện dân chủ ở cơ sở có nơi còn hình thức; vai trò trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí chưa phát huy đầy đủ.

Từ thực trạng đó, Tiến sỹ Ngô Sách Thực đề xuất MTTQ các cấp cần xác định trọng tâm là tham gia hoạch định, thực thi chính sách, hoàn thiện thể chế bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân; tăng cường giám sát thường xuyên ở cơ sở; hoàn thiện thiết chế dân chủ, góp phần kiểm soát quyền lực trong cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ. Trong kỷ nguyên mới, MTTQ không chỉ là trung tâm đoàn kết toàn dân mà còn phải trở thành thiết chế kiểm soát quyền lực, bảo đảm quyền lực thực sự thuộc về nhân dân như quy định của Hiến pháp.

Phát huy vai trò nòng cốt chính trị trong thực hiện dân chủ và tăng cường đồng thuận xã hội, GS.TS Trần Ngọc Đường - Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Dân chủ và Pháp luật cho rằng: MTTQ Việt Nam các cấp cần tiếp tục thu hút sự tham gia của đông đảo chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý trong xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật và giám sát quyền lực nhà nước. Đồng thời, MTTQ Việt Nam cần phát huy vai trò chủ trì trong các quy trình bầu cử, hiệp thương, giám sát và tập hợp ý kiến cử tri, khẳng định vị thế là “ngôi nhà chung” của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Kết luận Hội thảo, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Hà Thị Nga cho biết, các ý kiến được nêu tại hội thảo sẽ giúp cho Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam có thêm cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn cũng như các giải pháp căn cơ, có tính khả thi cao, góp phần cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước thực hiện hiệu quả quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam, đồng thời có thêm các căn cứ khoa học đóng góp cho việc xây dựng nội dung Chương trình hành động của MTTQ Việt Nam trong nhiệm kỳ 2026 - 2031./.

THẢO CHI