Thị trường tiêu dùng thay đổi, doanh nghiệp đứng trước bài toán kép

Ưu tiên giá cả trong chọn lựa mua sắm

Mặc dù chịu áp lực lạm phát (chỉ số giá tiêu dùng - CPI tăng 3,6% vào tháng 6/2025, trung bình 3,3% trong nửa đầu năm 2025), thị trường Việt Nam vẫn phát triển mạnh mẽ với tổng doanh số bán lẻ tăng 9,3% so với cùng kỳ năm trước trong nửa đầu năm 2025, vượt qua mức tăng 8,9% của nửa đầu năm 2024.

BMI cũng thể hiện tầm nhìn lạc quan cho năm 2025 và 2026 với dự báo tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ (lần lượt là 7,1% và 7,2%), hứa hẹn thu nhập và chi tiêu của người tiêu dùng sẽ tăng. Đồng Việt Nam mạnh hơn cùng với tỷ lệ thất nghiệp thấp sẽ tiếp tục thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường tiêu dùng.

Khảo sát Người tiêu dùng 2025 của PwC cho thấy, tương tự như khu vực châu Á - Thái Bình Dương, thị trường Việt Nam vẫn giữ được
sự ổn định và sức bật nhất định, dù 48% người tiêu dùng Việt Nam xem biến động kinh tế vĩ mô trong 12 tháng tới là rủi ro hàng đầu.

Bên cạnh những lo ngại về kinh tế, biến đổi khí hậu (47%) và rủi ro sức khỏe (44%) cũng là những mối quan tâm đáng kể. Giá cả tăng và khả năng chi trả đứng đầu danh sách những thách thức mà người tiêu dùng đang phải đối mặt hiện nay (43%). Cảm giác lo ngại phổ biến này cho thấy người tiêu dùng đang ưu tiên giá cả và giá trị  trong các quyết định mua sắm của họ.

Sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng mang đến cơ hội cho các công ty dẫn đầu về chi phí. Các doanh nghiệp cần cải thiện các ưu đãi để mang lại khả năng chi trả và giá trị gia tăng. Việc hợp tác với các đối tác trong hệ sinh thái và nhà cung cấp có thể thúc đẩy đổi mới để giảm chi phí và lợi nhuận, hoặc chuyển lợi ích này cho người tiêu dùng nhạy cảm về ngân sách.

Theo đó, giá cả vẫn là yếu tố chính thúc đẩy các quyết định mua sắm, với tình hình thắt chặt chi tiêu ảnh hưởng đến sự tin tưởng của người tiêu dùng. 1/3 người tiêu dùng Việt Nam cảm thấy khó khăn hoặc không thể chi trả các hóa đơn hằng tháng. Do đó, họ buộc phải thắt chặt ngân sách, ưu tiên giá cả hơn là chất lượng dinh dưỡng, tính bền vững và sản phẩm địa phương trong các lựa chọn của mình.

Đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của người tiêu dùng

Nhìn chung, người tiêu dùng vẫn ưu tiên các kênh truyền thống để mua sắm tạp hóa. Tuy nhiên, có một sự thay đổi rõ rệt trong việc tích hợp cả các phương thức truyền thống và phi truyền thống.

Cách tiếp cận hàng đầu bao gồm sự kết hợp giữa trải nghiệm mua sắm tại cửa hàng và trực tuyến ở nhiều kênh khác nhau, bao gồm siêu thị/cửa hàng tạp hóa lớn, các câu lạc bộ/kho hàng bán buôn, cửa hàng đặc sản và cửa hàng giảm giá. Trong khi đó, việc mua sắm tại các cửa hàng tiện lợi và bán lẻ địa phương vẫn tiếp tục chiếm ưu thế.

Người tiêu dùng trẻ tại Việt Nam gia tăng sử dụng các nền tảng như Grab và ShopeeFood để đặt giao hàng tận nhà cho thực phẩm và bữa ăn.

Để đáp ứng nhu cầu tiện lợi ngày càng tăng, các thương hiệu nên cân nhắc áp dụng mô hình đăng ký và dịch vụ theo yêu cầu, đồng thời cung cấp trải nghiệm cá nhân hóa. Việc xây dựng mạng lưới vững chắc với các nhà cung cấp dịch vụ, đơn vị hậu cần và giải pháp công nghệ là yếu tố quan trọng để đảm bảo tương tác diễn ra suôn sẻ.

Người tiêu dùng ngày nay mong muốn các sản phẩm vừa phải chăng về giá, vừa mang lại lợi ích về sức khỏe và sự tiện lợi. Điều này tạo ra một bối cảnh đầy thách thức, buộc  doanh nghiệp phát triển các mô hình cạnh tranh cân bằng giữa hiệu quả chi phí và việc
đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng.

Ông Nguyễn Lương Hiền - Lãnh đạo Dịch vụ Tiêu dùng & Bán lẻ, Phó Tổng Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Chiến lược PwC Việt Nam - nhấn mạnh: Trong bối cảnh thị trường tiêu dùng đang chuyển động nhanh chóng, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tại Việt Nam cần có những bước đi quyết đoán để thích ứng và phát triển. Đặc biệt là xây dựng niềm tin và đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của người tiêu dùng trong môi trường kinh tế đầy biến động.

Các bước then chốt bao gồm: Tối ưu giá trị so với chi phí, điều chỉnh theo hành vi mua sắm và thúc đẩy chuẩn mực đạo đức phù hợp với kỳ vọng người tiêu dùng. Minh bạch, nhất quán và đáng tin cậy là yếu tố then chốt để xây dựng niềm tin. Tính bền vững thực chất được xác nhận bởi các chứng nhận từ bên thứ ba cũng đóng vai trò quan trọng.

Bằng cách tập trung vào những giá trị cốt lõi, các nhà lãnh đạo có thể vượt qua thách thức, thúc đẩy tăng trưởng và nắm bắt cơ hội tại thị trường Việt Nam - nơi đang vươn lên trở thành một trong những thị trường tiêu dùng lớn và phát triển nhanh nhất thế giới vào năm 2030./.

THÙY LÊ