Nghiên cứu về pháp luật quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công và vai trò của Kiểm toán nhà nước

Đề tài do TS.Nguyễn Tuấn Trung - Phó Vụ trưởng Vụ Tổng hợp làm Chủ nhiệm.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Hoàng Văn Lương, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp nhấn mạnh, đây là Đề tài nghiên cứu khoa học được thực hiện theo đặt hàng của KTNN năm 2024. Đồng thời cho biết, sau Hội thảo lần 1 vào tháng 5/2025, Ban Đề tài đã tiếp thu, chỉnh sửa theo các ý kiến đóng góp và thực hiện đăng 2 bài báo nghiên cứu khoa học.

Theo ông Hoàng Văn Lương, Ban Đề tài tổ chức Hội thảo lần 2 để lắng nghe các ý kiến của các nhà khoa học nhằm tiếp tục hoàn thiện trước khi thực hiện các bước tiếp theo đề tiến tới bảo vệ Đề tài trước Hội đồng bảo vệ vào cuối năm 2025 theo đúng kế hoạch đề ra đảm bảo chất lượng.

Trình bày Dự thảo tóm tắt Đề tài, ông Nguyễn Tuấn Trung cho biết, cùng với công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, hội nhập quốc tế, hệ thống pháp luật nước ta ngày càng được hoàn thiện cả về nội dung và quy trình, thủ tục.

Đặc biệt, trên cơ sở Hiến pháp năm 2013, hệ thống pháp luật, trong đó có lĩnh vực tài chính công, tài sản công đã từng bước được hoàn thiện (như Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý thuế, Luật Đầu tư công, Luật Quản lý tài sản công ...), tạo cơ sở pháp lý cho các hoạt động quản lý, sử dụng các nguồn lực tài chính, tài sản công, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của nhà nước. Mặc dù vậy, hệ thống pháp luật vẫn còn bộc lộ những khiếm khuyết phải tiếp tục hoàn thiện.

Theo ông Nguyễn Tuấn Trung, với chức năng đánh giá, xác nhận, kết luận và kiến nghị đối với việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, KTNN bên cạnh việc kiểm toán phát hiện ra những vi phạm pháp luật để kiến nghị xử lý theo quy định, còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện những vướng mắc, bất cập đối với các quy định pháp lý và kiến nghị Nhà nước hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý tài chính công, tài sản công.

Thực tiễn kết quả kiểm toán của KTNN những năm qua đã cho thấy hệ thống pháp luật về quản lý tài chính công, tài sản công đôi khi còn có những bất cập như: mâu thuẫn, không thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật; văn bản dưới Luật (Nghị định, Thông tư, Quyết định, Nghị quyết…) không phù hợp với quy định văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn; nội dung quy định, hướng dẫn chưa rõ ràng; còn có những lỗ hổng pháp luật (chưa theo kịp thực tiễn)...

Ban Đề tài nhận định, những mâu thuẫn, bất cập trong hệ thống pháp luật gây không ít khó khăn đối với việc áp dụng các quy định pháp luật trong thực tiễn công tác quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công cũng như trong công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; làm giảm tính hiệu lực của pháp luật, tính hiệu quả trong quản lý, sử dụng các nguồn lực công, là điểm nghẽn trong thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội...

Việc nghiên cứu toàn diện, hệ thống những mâu thuẫn, bất cập trong hệ thống pháp luật được phát hiện qua hoạt động kiểm toán để khái quát, tổng hợp theo các nhóm vấn đề trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, qua đó phân tích, đánh giá tác động của những mâu thuẫn, bất cập và đề xuất các giải pháp là rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay - ông Nguyễn Tuấn Trung nhấn mạnh.

Do vậy, việc thực hiện đề tài “Nghiên cứu những mâu thuẫn, bất cập trong hệ thống pháp luật về quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công thông qua kết quả kiểm toán của KTNN và đề xuất giải pháp” có ý nghĩa cả về mặt thực tiễn và lý luận.

Đóng góp ý kiến với Đề tài, các nhà khoa học đều thống nhất: Đề tài đã được xây dựng chi tiết, mạch lạc, rõ ràng, súc tích với tài liệu đầy đủ, phong phú. Ban Đề tài đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận về hệ thống pháp luật về quản lý tài chính công, tài sản công; vai trò của KTNN trong hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.

Cùng với việc đánh giá, phân tích thực trạng các mâu thuẫn, bất cập trong hệ thống pháp luật về quản lý tài chính công, tài sản công qua hoạt động kiểm toán của KTNN; Ban Đề tài đã đưa ra các kiến nghị và đề xuất giải pháp góp phần khắc phục, hạn chế những mâu thuẫn, bất cập trong hệ thống pháp luật về quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.

Các nhà khoa học khẳng định Đề tài đặt hàng của KTNN rất trúng, mang lại giá trị thực tiễn cao, có liên quan mật thiết đến công tác xây dựng pháp luật.

Tại Hội thảo, các nhà khoa học cũng đưa ra những ý kiến đóng góp thiết thực, hữu ích để Ban Đề tài tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hơn nữa chất lượng Đề tài nghiên cứu trước khi đưa ra Hội đồng bảo vệ./.

QUỲNH ANH