Giao quyền tự chủ triệt để cho các trường đại học
Xã hội - Ngày đăng : 21:43, 22/10/2025
Trình bày Tờ trình về Dự án Luật Giáo dục đại học tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) hướng đến hiện đại hóa và chuẩn hóa giáo dục đại học, đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục đại học trong giai đoạn mới.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, điều này được thể hiện qua 9 điều mới của Dự thảo Luật. Các nội dung mới tập trung đề cao tự do học thuật và liêm chính học thuật, tích hợp và liên thông giữa các trình độ đào tạo; phát triển mô hình giáo dục đại học số, khơi thông nguồn lực xã hội hóa trong giáo dục đại học, đảm bảo nguồn chi ngân sách (3%) cho giáo dục đại học.
Một trong những điểm nhấn của Dự thảo Luật là quy định về việc tăng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục đại học. Trong đó, Dự thảo Luật chỉnh sửa các bất cập của các quy định về tự chủ đại học, tài chính, tài sản, văn bằng, hình thức và phương thức đào tạo.
Trình bày Báo cáo thẩm tra về Dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho hay Ủy ban tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Giáo dục đại học như đề nghị của Chính phủ.
Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị giao Chính phủ có văn bản hướng dẫn riêng về tự chủ đại học; bổ sung quy định tạo cơ chế thúc đẩy liên kết giữa nhà trường, doanh nghiệp và Nhà nước; làm rõ hơn nội dung, trình tự, thủ tục định giá, xác lập quyền sở hữu, khai thác, phân chia lợi ích từ tài sản trí tuệ, kết quả nghiên cứu, chuyển giao công nghệ.
Các ĐBQH nhận định, tự chủ đại học rất quan trọng, bởi tự chủ càng cao thì chất lượng học đại học càng cao, đó là quy luật của thế giới. Trong đó, về mở ngành đào tạo, đại biểu cho rằng, mặc dù các trường được tự chủ về chương trình, nhưng để tự chủ đại học đạt chất lượng cao, cần cho phép các trường tự chủ trong việc mở chương trình đào tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ quản lý theo hướng quản lý kết quả đầu ra và hậu kiểm.
Phó Trưởng Đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Nghệ An Thái Thị An Chung cơ bản đồng tình với các nội dung sửa đổi, đặc biệt là những quy định nhằm tăng cường quyền tự chủ đại học. Tuy nhiên, đại biểu cũng bày tỏ băn khoăn về các quy định liên quan đến tự chủ học thuật và tự chủ tuyển sinh, cần điều chỉnh để bảo đảm tính thống nhất, thực chất trong triển khai.
Về tự chủ học thuật, nữ đại biểu cho biết, theo khoản 3 Điều 23 của Dự thảo Luật, các cơ sở giáo dục đại học được quyền chủ động xây dựng, thẩm định và ban hành chương trình đào tạo.
Tuy nhiên, khoản 2 và khoản 3 Điều 24 lại quy định Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phải phê duyệt chương trình đào tạo đối với các ngành đào tạo giáo viên, lĩnh vực sức khỏe, pháp luật và toàn bộ chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ.
Do đó, đại biểu Thái Thị An Chung đề nghị các quy định cụ thể cần được thiết kế linh hoạt, phù hợp với thực tiễn, bảo đảm quyền học tập của công dân, giảm thủ tục hành chính, đồng thời phát huy thực chất quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học hướng đến mục tiêu xây dựng nền giáo dục mở, thực chất, hiệu quả và nhân văn.
Nhấn mạnh tự chủ là yêu cầu cấp thiết để các trường đại học thực hiện đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng) đề nghị: Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) cần bổ sung quy định khuyến khích và tạo điều kiện để các cơ sở giáo dục đại học áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng giáo dục đại học khu vực và quốc tế uy tín.