Giảm thời gian và chi phí tuân thủ về thuế

Sáng 04/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội làm việc tại Hội trường, nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi).

Sửa đổi, bổ sung quy định về kiểm tra thuế

Trình bày tóm tắt Tờ trình Dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, Dự thảo Luật gồm 9 Chương, 53 Điều, quy định việc quản lý các loại thuế, các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước (NSNN).

Đáng chú ý, Dự thảo Luật sửa đổi quy định mã số thuế của cá nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là số định danh cá nhân của cá nhân, chủ hộ gia đình, chủ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được cấp theo quy định của pháp luật về căn cước.

Về khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, Dự thảo Luật sửa đổi theo hướng hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh căn cứ mức doanh thu thực tế hằng năm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ tự xác định thuộc đối tượng không chịu thuế, đối tượng không phải nộp thuế, đối tượng chịu thuế, đối tượng phải nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế. Với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng phải nộp thuế thì thực hiện khai thuế, tính thuế đối với từng loại thuế theo kỳ tính thuế.

Về kiểm tra thuế, Dự thảo Luật bổ sung nguyên tắc ưu tiên kiểm tra trực tuyến, áp dụng chuyển đổi số, nguyên tắc kiểm tra việc xác định giá giao dịch liên kết; việc kiểm tra thuế của cơ quan thuế không trùng lặp về nội dung, phạm vi, thời gian giữa cơ quan thanh tra, kiểm tra, Kiểm toán nhà nước, trừ trường hợp có bằng chứng, căn cứ vi phạm cần kiểm tra lại.

Bổ sung quy định về kiểm tra lại của cơ quan thuế và cơ quan hải quan; sửa đổi thời hạn kiểm tra thuế để phù hợp với đặc thù của kiểm tra thuế (tăng từ 10 ngày lên 20 ngày, kiểm tra giao dịch liên kết là 40 ngày, trường hợp cần thiết thì có thể gia hạn 01 lần nhưng không quá 40 ngày, trường hợp phải thu thập, trao đổi thông tin với cơ quan thuế nước ngoài thì thời hạn kiểm tra thuế có thể kéo dài nhưng không quá 2 năm).

Dự thảo Luật cũng bổ sung mới Điều 23 về biện pháp áp dụng trong kiểm tra thuế đối với trường hợp có dấu hiệu trốn thuế với 2 biện pháp gồm: thu thập thông tin liên quan đến hành vi trốn thuế; tạm giữ tài liệu liên quan.

Đồng thời, bổ sung quy định cơ quan quản lý thuế được thưởng khi tổ chức thu NSNN vượt dự toán Quốc hội quyết định hàng năm để bổ sung thu nhập cho công chức, người lao động. Chính phủ quy định việc phân bổ và sử dụng kinh phí thưởng để bổ sung thu nhập đảm bảo sử dụng đúng mục đích, hiệu quả.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng cho biết, tại Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và nghị định, thông tư sẽ thực hiện cắt giảm đối với 96 thủ tục hành chính (chiếm 44% trên tổng số 219 thủ tục hành chính thuế); dự kiến đơn giản hóa, giảm thời gian và chi phí tuân thủ đối với 63 thủ tục hành chính, đạt 28,8%.

Cân nhắc điều chỉnh các mức thuế suất để tránh tạo gánh nặng

Trình bày Báo cáo thẩm tra Dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Dự thảo Luật bổ sung quy định cơ quan thuế khi tổ chức thực hiện thu ngân sách vượt dự toán Quốc hội giao thì được bố trí kinh phí để bổ sung thu nhập cho cán bộ không quá 1 lần quỹ lương.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, cần có chế độ bổ sung thu nhập cho cán bộ thuế, tương tự như cán bộ Thanh tra, cán bộ làm công tác xây dựng pháp luật, cán bộ tại các địa phương có cơ chế đặc thù, đặc biệt trong bối cảnh cán bộ, công chức thuế đang chịu những áp lực lớn về công việc do yêu cầu mới trong cách thức quản lý thu và việc thực hiện sắp xếp lại bộ máy hiện nay.

Tuy nhiên, việc đưa nội dung này vào Luật hiện chưa có cơ sở chính trị cần thiết do các Nghị quyết của Đảng, của Quốc hội đã quy định rõ việc bãi bỏ các khoản chi ngoài lương của cán bộ, công chức, viên chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước… Do đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ nghiêm túc thực hiện ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc xin ý kiến cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội.

“Trong trường hợp đã có đầy đủ các căn cứ chính trị cần thiết, cần quy định cụ thể trong Luật về chế độ bổ sung thu nhập cho cán bộ thuế một cách phù hợp, cân đối với chế độ chính sách đang được áp dụng với các cơ quan khác. Ngoài ra, cơ chế này không nên gắn với yêu cầu có vượt thu ngân sách để tránh việc chạy theo chỉ tiêu thu khi xây dựng dự toán và không bảo đảm tính bền vững, ổn định và minh bạch” - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ.

Dự thảo Luật bổ sung nội dung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm toán nhà nước, Thanh tra trong quản lý thuế, trong đó có nội dung xử lý vi phạm hành chính là chưa phù hợp và thống nhất với Luật Xử phạt vi phạm hành chính, Luật Kiểm toán nhà nước, Luật Thanh tra. Do đó, đề nghị Cơ quan soạn thảo chỉnh lý các quy định này để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, trong trường hợp cần thiết có thể cân nhắc bổ sung nội dung sửa đổi các luật có liên quan tại điều khoản thi hành của Dự thảo Luật.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội

Về khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (Điều 13), Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, việc kê khai doanh thu theo hóa đơn với hộ kinh doanh sẽ cao hơn so với các mức khoán mà các hộ/cá nhân kinh doanh đang áp dụng hiện nay. Theo đó, gánh nặng về thuế (giá trị gia tăng và thu nhập cá nhân) của các hộ kinh doanh sẽ thay đổi đáng kể khi các tỷ lệ thu được giữ nguyên không thay đổi.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Cơ quan soạn thảo bổ sung các số liệu đánh giá tác động cụ thể về sự thay đổi trong nghĩa vụ thuế cho các hộ/cá nhân kinh doanh. Trong trường hợp cần thiết (nếu sự thay đổi về doanh thu theo kê khai so với các mức khoán đang thực hiện là quá lớn), đề nghị cân nhắc phương án điều chỉnh lại các mức thuế suất (trong các luật chính sách) để gánh nặng về thuế đối với các đối tượng liên quan không bị ảnh hưởng quá lớn, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và mục tiêu cải thiện đời sống cho người dân của Đảng và Nhà nước./.

Đ. KHOA