Kiểm toán nhà nước kiểm toán nhiều nội dung tại Cơ quan Thuế

Hiến pháp năm 2013 và Luật KTNN quy định rõ: KTNN là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công. Theo đó, Cơ quan Thuế thuộc đơn vị được kiểm toán của KTNN.

Thực hiện cả 03 loại hình kiểm toán tại Cơ quan Thuế

Trên thực tế, đối với Cục Thuế (trước là Tổng cục Thuế), KTNN có thực hiện cả 03 loại hình kiểm toán, gồm: kiểm toán tài chính, kiểm toán tuân thủ và kiểm toán hoạt động.

Đối với kiểm toán tài chính, KTNN thực hiện kiểm toán xác nhận báo cáo quyết toán thu ngân sách tại các Cơ quan thuế địa phương (thu ngân sách nhà nước trên địa bàn, thu ngân sách địa phương); Kiểm toán xác nhận báo cáo quyết toán thu ngân sách nhà nước (tổng hợp 03 cấp ngân sách) làm cơ sở để đối chiếu số liệu với Kho bạc Nhà nước, với Bộ Tài chính để xác nhận báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước hằng năm; kiểm toán xác nhận báo cáo quyết toán kinh phí ngân sách nhà nước cấp cho Cục Thuế (như một đơn vị dự toán trực thuộc Bộ Tài chính).

Với loại hình kiểm toán tuân thủ, KTNN thực hiện kiểm toán tuân thủ pháp luật, luật Quản quản lý thuế, các luật thuế của Cục Thuế và các Chi cục Thuế, đảm bảo cơ quan Thuế đã thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản thu của ngân sách nhà nước.

Đồng thời, kiểm toán tuân thủ pháp luật, quy định trong quản lý, sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước cấp cho Cục Thuế; tuân thủ pháp luật trong quản lý tài sản công được giao quản lý, bao gồm các hoạt động đầu tư xây dựng công trình, sửa chữa lớn, mua sắm trang thiết bị…

Đối với loại hình kiểm toán hoạt động, KTNN thực hiện kiểm toán nhằm đánh giá tính hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý thu ngân sách nhà nước theo chức năng, nhiệm vụ được giao (công tác lập dự toán, việc phân giao nhiệm vụ; chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra; xử lý khó khăn, vướng mắc của người nộp thuế…) khi kiểm toán ngân sách địa phương, kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước.

Cùng với đó là kiểm toán đánh giá tính kinh tế, hiệu lực, hiệu quả trong quản lý kinh phí hoạt động; quản lý tài sản công được giao qua kiểm toán Báo cáo tài chính của Cục Thuế (với tư cách là đơn vị dự toán).

Kiểm toán hằng năm khoảng 70% số Chi cục Thuế

Theo KTNN, tần suất kiểm toán các Cục Thuế (nay là thuế địa phương) khi kiểm toán ngân sách địa phương khoảng 70% với Chi cục Thuế và hằng năm có kiểm toán báo cáo quyết toán thu ngân sách nhà nước khi kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước.

Còn tần suất kiểm toán báo cáo quyết toán kinh phí hoạt động; công tác, quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công của Tổng cục Thuế (tên gọi trước đây) là khoảng 2 năm/lần.

Ngoài ra, tùy theo yêu cầu thực tế, KTNN còn tổ chức các cuộc kiểm toán chuyên đề tại Cơ quan Thuế theo các chủ đề, chủ điểm để đánh giá tổng thể việc thực hiện các quy định của nhà nước trong lĩnh vực thuế.

Một số chuyên đề về thuế mà KTNN đã thực hiện kiểm toán như kiểm toán chuyên đề Công tác quản lý nhà nước tại Cục Thuế liên quan đến việc hoàn thuế, miễn, giảm, gia hạn thuế, chống trốn thuế, chuyển giá năm 2020; chuyên đề Công tác quản lý thu, việc thực hiện nghĩa vụ thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết giai đoạn 2017-2020; Kiểm toán chuyên đề việc thực hiện chính sách xã hội hóa theo Nghị định số 59/2014/NĐ-CP, Nghị định số 69/2008/NĐ-CP của Chính phủ trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề giai đoạn 2015-2021…

Hàng năm, Tổng Kiểm toán nhà nước đều ban hành hướng dẫn mục tiêu, trọng yếu và nội dung kiểm toán chủ yếu năm, trong đó định hướng một số nội dung trọng yếu cần tập trung đánh giá trong các cuộc kiểm toán liên quan đến công tác quản lý thuế.

Cụ thể, KTNN chú trọng kiểm toán công tác lập, giao, thực hiện dự toán; tính toán cụ thể các yếu tố tăng, giảm và dịch chuyển nguồn thu do thay đổi chính sách pháp luật về thu, về quản lý thu, nhất là các chính sách miễn, giảm thuế, phí, lệ phí và gia hạn thời gian gia hạn nộp thuế, tiền thuê đất hết hiệu lực năm 2023; việc thực hiện lộ trình cắt giảm, ưu đãi thuế để thực hiện cam kết của Chính phủ trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế với các nhà đầu tư nước ngoài.

Cùng với đó, lĩnh vực trọng tâm kiểm toán nữa là công tác hoàn thuế giá trị gia tăng (lưu ý tiến độ giải quyết hồ sơ hoàn, việc quản lý rủi ro trong phân loại hồ sơ hoàn, giải quyết vướng mắc trong hoàn thuế giá trị gia tăng, việc chấp hành các quy định về thanh tra, kiểm tra, xác minh liên quan đến hoàn thuế giá trị gia tăng); công tác thanh tra, kiểm tra thuế, chống chuyển giá, trốn thuế, gian lận thuế; công tác quản lý, đôn đốc thu hồi nợ thuế; thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; quản lý thu trong lĩnh vực thương mại, điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số, dịch vụ xuyên biên giới.

Thời gian gần đây, KTNN cũng tập trung kiểm toán công tác quản lý, chống thất thu nhất là chống thất thu trong kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, thương mại điện tử, kinh doanh online; việc tổ chức thực hiện các biện pháp cưỡng chế thu hồi nợ thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế./.

ĐỨC HUY