Chuẩn mực kiểm toán nhà nước 2402 - Các yếu tố cần xem xét khi kiểm toán đơn vị có sử dụng dịch vụ bên ngoài trong kiểm toán tài chính
Kiểm toán - Ngày đăng : 11:03, 17/11/2025
Câu hỏi 1: CMKTNN 2402 quy định những trách nhiệm nào của kiểm toán viên nhà nước (KTVNN) khi đánh giá dịch vụ bên ngoài do đơn vị được kiểm toán sử dụng?
Trả lời: Đoạn 02 CMKTNN 2402 quy định và hướng dẫn trách nhiệm của KTVNN để thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp khi kiểm toán tài chính đối với đơn vị có sử dụng dịch vụ bên ngoài.
Đặc biệt, Chuẩn mực này còn hướng dẫn KTVNN áp dụng CMKTNN 2315 (Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trong kiểm toán tài chính), CMKTNN 2330 (Biện pháp xử lý của KTVNN đối với rủi ro đã đánh giá trong kiểm toán tài chính) trong việc tìm hiểu về đơn vị có sử dụng dịch vụ bên ngoài và kiểm soát nội bộ liên quan đến cuộc kiểm toán để phát hiện, đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu và thiết kế, thực hiện các thủ tục kiểm toán tiếp theo đối với các rủi ro này.
Câu hỏi 2: Nếu KTVNN không thể thu thập đầy đủ những hiểu biết từ đơn vị được kiểm toán, KTVNN phải tìm hiểu thêm một hoặc một số thủ tục nào?
Trả lời: Đoạn 10 CMKTNN 2402 quy định, nếu KTVNN không thể thu thập đầy đủ những hiểu biết từ đơn vị được kiểm toán, KTVNN phải tìm hiểu thêm bằng cách thực hiện một hoặc một số thủ tục như sau:
Thu thập báo cáo về việc mô tả và thiết kế các kiểm soát tại tổ chức cung cấp dịch vụ hoặc báo cáo về việc mô tả, thiết kế và tính hữu hiệu của các kiểm soát tại tổ chức cung cấp dịch vụ;
Thông qua đơn vị được kiểm toán để liên hệ với tổ chức cung cấp dịch vụ nhằm thu thập thêm một số thông tin cụ thể bằng cách gửi yêu cầu xác nhận, đối chiếu, kiểm tra, yêu cầu tổ chức cung cấp dịch vụ gửi báo cáo;
Thông qua đơn vị được kiểm toán để xem xét, đánh giá tổ chức cung cấp dịch vụ và thực hiện các thủ tục nhằm thu thập thông tin cần thiết về các kiểm soát liên quan tại tổ chức cung cấp dịch vụ. Trong trường hợp không có sẵn báo cáo về các kiểm soát tại tổ chức cung cấp dịch vụ thì việc đi thực địa tại tổ chức cung cấp dịch vụ có thể là thủ tục hữu hiệu nhất để KTVNN hiểu được về các kiểm soát tại tổ chức cung cấp dịch vụ.
Câu hỏi 3: KTVNN cần phải xem xét các vấn đề gì khi quyết định lựa chọn thực hiện riêng lẻ hay kết hợp các thủ tục để thu thập thông tin cần thiết làm cơ sở cho việc xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu liên quan đến việc sử dụng dịch vụ?
Trả lời: Đoạn 11 CMKTNN 2402 quy định khi quyết định lựa chọn thực hiện riêng lẻ hay kết hợp các thủ tục để thu thập thông tin cần thiết làm cơ sở cho việc xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu liên quan đến việc sử dụng dịch vụ, KTVNN cần xem xét:
Quy mô của đơn vị được kiểm toán và của tổ chức cung cấp dịch vụ;
Tính phức tạp của các dịch vụ được cung cấp;
Khả năng các thủ tục cung cấp đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp;
Bản chất của mối quan hệ giữa đơn vị được kiểm toán và tổ chức cung cấp dịch vụ;
Chất lượng và tính hữu ích của dịch vụ được cung cấp.
Câu hỏi 4: Nếu tổ chức cung cấp dịch vụ có hành vi gian lận hoặc không tuân thủ pháp luật, KTVNN cần làm gì?
Trả lời: Đoạn 20, 21, 22 CMKTNN 2402 quy định nếu tổ chức cung cấp dịch vụ có hành vi gian lận hoặc không tuân thủ pháp luật, KTVNN cần:
Xác định mức độ ảnh hưởng đến tính trung thực của báo cáo tài chính (BCTC);
Yêu cầu bằng chứng bổ sung từ đơn vị được kiểm toán hoặc tổ chức cung cấp dịch vụ;
Đánh giá xem có cần điều chỉnh kế hoạch kiểm toán hoặc mở rộng thủ tục kiểm toán không;
Nếu ảnh hưởng nghiêm trọng, có thể đưa ra ý kiến kiểm toán ngoại trừ hoặc từ chối ý kiến.
Câu hỏi 5: Nếu KTVNN không thể thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp liên quan đến dịch vụ bên ngoài, KTVNN phải làm gì?
Trả lời: Đoạn 20, 21, 22 CMKTNN 2402 quy định KTVNN phải phỏng vấn đơn vị được kiểm toán về việc tổ chức cung cấp dịch vụ đã báo cáo cho đơn vị, hay đơn vị có biết được về bất kỳ hành vi gian lận, không tuân thủ pháp luật và các quy định, hoặc các sai sót chưa được điều chỉnh có ảnh hưởng đến BCTC, thông tin tài chính của đơn vị. KTVNN phải đánh giá mức độ ảnh hưởng của các vấn đề đó đến nội dung, lịch trình và phạm vi của các thủ tục kiểm toán tiếp theo, kể cả ảnh hưởng đến các kết quả kiểm toán và báo cáo kiểm toán.
KTVNN cũng có thể yêu cầu đơn vị được kiểm toán cung cấp thêm thông tin để thực hiện việc đánh giá này và có thể yêu cầu đơn vị được kiểm toán liên hệ với tổ chức cung cấp dịch vụ để thu thập thông tin cần thiết.
Trong trường hợp KTVNN không thể thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp về các dịch vụ được cung cấp có liên quan đến kiểm toán BCTC, thông tin tài chính của đơn vị được kiểm toán, KTVNN phải đưa ra ý kiến kiểm toán không phải là ý kiến chấp nhận toàn phần. Việc đưa ra ý kiến kiểm toán ngoại trừ hay từ chối đưa ra ý kiến tùy thuộc vào xác định của KTVNN về việc các ảnh hưởng có thể có đối với BCTC, thông tin tài chính là mang tính chất trọng yếu hay lan tỏa./.