Nhân rộng mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp
Xã hội - Ngày đăng : 17:54, 21/11/2025
Đây là ý kiến được các đại biểu tập trung đề cập, làm rõ tại Tọa đàm “Giải pháp nhân rộng mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại vùng ĐBSCL” diễn ra trong 02 ngày, 20 - 21/11 tại TP. Cần Thơ.
Tọa đàm do Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo, Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp tổ chức thực hiện nhằm đánh giá kết quả mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp và thảo luận các giải pháp nhân rộng mô hình trong giai đoạn tiếp theo.
Trong đó, trọng tâm là đẩy mạnh thực hiện Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030” (Đề án 1 triệu héc-ta), thúc đẩy xây dựng vùng nguyên liệu chất lượng cao phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.
Tham dự tọa đàm có đại diện các đơn vị chuyên ngành thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường; cùng các doanh nghiệp trong chuỗi giá trị lúa gạo và đại diện hợp tác xã, nông dân tiêu biểu.
Trong khuôn khổ sự kiện, đại biểu nghe báo cáo tham luận về: Hợp tác khuyến nông - doanh nghiệp thúc đẩy triển khai Đề án một triệu héc-ta lúa và định hướng hoạt động Tổ khuyến nông cộng đồng trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; Giải pháp xây dựng và phát triển thương hiệu lúa gạo Việt Nam giai đoạn 2026 - 2030; Mô hình Bayer ForwardFarming và kế hoạch mở rộng, liên kết hợp tác và kết nối chuỗi giá trị sản xuất gạo chất lượng cao phục vụ xuất khẩu giai đoạn 2026 - 2030 tại ĐBSCL; Kinh nghiệm, đề xuất từ các tổ chức, doanh nghiệp, viện, trường và địa phương.
Theo báo cáo tại tọa đàm, các mô hình triển khai thời gian qua ghi nhận nhiều kết quả tích cực: Nâng cao chất lượng lúa, giảm chi phí vật tư đầu vào, giảm phát thải khí nhà kính, tăng hiệu quả kinh tế và nâng cao năng lực cho nông dân trong áp dụng canh tác tiên tiến…
Các ý kiến thảo luận tại tọa đàm tập trung chia sẻ về tính cần thiết phải triển khai Đề án 1 triệu héc-ta; những kinh nghiệm thực tiễn, bài học thành công, những khó khăn trong tổ chức sản xuất.
Đồng thời nhiều giải pháp về kỹ thuật, tổ chức sản xuất theo chuỗi, chính sách và hợp tác công - tư cũng cũng đã được các đại biểu thảo luận sôi nổi để nhân rộng hơn nữa những cách làm hay; ứng dụng những tiến bộ khoa học, kỹ thuật hiệu quả trên toàn vùng.
Ông Nguyễn Trường Vương (Công ty TNHH Bayer Việt Nam) cho biết, việc triển khai Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL” không chỉ là yêu cầu tất yếu về mặt kỹ thuật và kinh tế, mà còn là giải pháp chiến lược nhằm ứng phó hiệu quả với những thách thức hiện hữu và dài hạn của ngành lúa gạo.
Bởi, theo ông Vương, thứ nhất, sản xuất lúa tại ĐBSCL đang đối mặt với hàng loạt thách thức như biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, xâm nhập mặn sâu vào nội đồng, hạn hán kéo dài, thoái hóa đất, và suy giảm chất lượng nước. Bên cạnh đó, sản xuất manh mún, thiếu liên kết chuỗi và giá trị gia tăng thấp..., vẫn là những rào cản lớn đối với mục tiêu nâng cao thu nhập bền vững cho người trồng lúa. Thứ hai, yêu cầu của thị trường xuất khẩu gạo ngày càng khắt khe, không chỉ về chất lượng, truy xuất nguồn gốc mà còn về các tiêu chuẩn môi trường, khí hậu và phát thải.
“Điều này đặt ra áp lực buộc ngành lúa gạo Việt Nam phải chuyển mình mạnh mẽ từ mô hình sản xuất truyền thống sang mô hình “xanh - sạch - trách nhiệm” - ông Vương nhấn mạnh.
Trong bối cảnh đó, cùng với sự vào cuộc của các tổ chức, doanh nghiệp, Công ty TNHH Bayer Việt Nam đề xuất mô hình Bayer ForwardFarming “Nông nghiệp bền vững - Hướng tới tương lai” nhằm hợp tác và áp dụng tổng hợp giải pháp canh tác lúa bền vững, hỗ trợ mục tiêu canh tác và phát triển bền vững 1 một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL.
Đây cũng là một trong những mô hình triển khai theo hình thức hợp tác công - tư, do đó được kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả thiết thực, khi các bên cùng thấy được lợi ích và có trách nhiệm tham gia, phát triển mô hình.
Tại tọa đàm, các đại biểu là đại diện các doanh nghiệp, hợp tác xã cũng chia sẻ cách thức hợp tác, phối hợp và triển khai mô hình theo hình thức công - tư và đề xuất giải pháp để mang lại kết quả cao nhất cho các mô hình, từ đó nhân rộng ra các lĩnh vực khác.
Nhấn mạnh việc phát triển trồng lúa chất lượng cao là xu thế tất yếu để nâng cao giá trị, sức cạnh tranh cho mặt hàng gạo - mặt hàng nông sản chủ lực của Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Lê Quốc Thanh đề nghị các tổ chức, doanh nghiệp và chính người nông dân cần thấy được rõ lợi ích, giá trị của mô hình sản xuất này để chủ động, tích cực tham gia với trách nhiệm và mong muốn cao nhất.
Về phía đơn vị, Trung tâm sẽ cùng đồng hành với hệ thống khuyến nông địa phương, khuyến nông cơ sở, tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp để phát huy vai trò vừa là cầu nối, vừa là lực lượng tiên phong đưa các giải pháp này vào thực tiễn sản xuất “sâu hơn, rộng hơn” góp phần thực hiện thành công Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao, hướng đến mục tiêu phát triển nền nông nghiệp xanh, bền vững và tăng giá trị ngành hàng lúa gạo Việt Nam.