Chính phủ đề xuất đầu tư gần 24.000 tỷ đồng làm cao tốc Vinh - Thanh Thủy
Chính trị - Ngày đăng : 18:11, 03/12/2025
Đề xuất đầu tư bằng hình thức đầu tư công
Trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cho biết, hiện nay, kết nối theo hướng Đông - Tây là một trong các định hướng quan trọng trong chiến lược phát triển hạ tầng giao thông vận tải của đất nước, đặc biệt là việc kết nối quốc tế với nước bạn Lào.
Tuyến cao tốc Hà Nội - Viêng Chăn là tuyến đường quan trọng kết nối kết cấu hạ tầng, kinh tế hai nước Lào, Việt Nam; kết nối Thủ đô Hà Nội (Việt Nam) với Thủ đô Viêng Chăn (Lào).
Tuyến cao tốc Hà Nội - Viêng Chăn đang dần được hình thành, đoạn qua địa phận Việt Nam dài khoảng 370 km, trong đó đoạn đi trùng với cao tốc Bắc - Nam phía Đông đã được Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng triển khai đầu tư, hoàn thành đưa vào khai thác năm 2025, chiều dài 310 km; ngoài ra còn đoạn tuyến cao tốc Vinh - Thanh Thuỷ, chiều dài 60km chưa đầu tư.
Trong bối cảnh đó, Đảng, Chính phủ quyết tâm ưu tiên nguồn lực để đầu tư để đầu tư hoàn thành đoạn tuyến cao tốc Vinh - Thanh Thủy.
Điều này nhằm thực hiện mục tiêu phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại theo định hướng của Đảng và Nhà nước; tăng cường quan hệ giữa Việt Nam và Lào; từng bước hoàn thiện và phát triển mạng lưới hạ tầng giao thông kết nối hạ tầng, kinh tế giữa hai nước; cải thiện năng lực cạnh tranh của quốc gia nói chung và vùng Bắc Trung Bộ nói riêng.
Dự án có điểm đầu giao với đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông, tỉnh Nghệ An; điểm cuối kết nối Khu kinh tế cửa khẩu Thanh Thủy, tổng chiều dài khoảng 60km.
Dự án đề xuất đầu tư với quy mô 4 làn xe; các vị trí đào sâu, đắp cao đầu tư nền đường và các cầu, hầm trên tuyến quy mô 6 làn xe; giải phóng mặt bằng theo quy mô quy hoạch 6 làn xe. Tiêu chuẩn kỹ thuật đáp ứng tiêu chuẩn đường cao tốc với vận tốc thiết kế 80 - 100km/h.
Các công trình trên tuyến bao gồm: Xây dựng các công trình cầu, hầm, các nút giao khác mức liên thông, trực thông bảo đảm kết nối thuận lợi, khai thác an toàn, bền vững. Đầu tư hệ thống giao thông thông minh (ITS) hiện đại, thuận lợi trong việc kiểm soát, điều khiển giao thông trên toàn tuyến; bố trí trạm dừng nghỉ (hai bên tuyến) phục vụ khai thác.
Chính phủ đề xuất đầu tư Dự án bằng hình thức đầu công. Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 23.940,34 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước bố trí từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024; ngân sách trung ương và ngân sách địa phương giai đoạn 2026-2030.
Về tiến độ thực hiện dự án, Chính phủ dự kiến năm 2025 là giai đoạn chuẩn bị đầu tư dự án, thực hiện dự án năm 2026, hoàn thành đưa vào vận hành, khai thác trong năm 2029.
Để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng và phù hợp quy định Luật Đất đai 2024; Luật Đầu tư công, Chính phủ đề xuất phân chia dự án thành 2 dự án thành phần, gồm dự án về đầu tư xây dựng và dự án về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Đồng thời, trên cơ sở nghiên cứu, rà soát cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt đã được Quốc hội quyết định cho một số dự án cao tốc, dự án đường sắt và đặc điểm của dự án, Chính phủ đề xuất cho phép áp dụng 3 cơ chế, chính sách: Thẩm định khả năng cân đối vốn cho dự án; về chỉ định thầu; về bãi đổ chất thải rắn xây dựng và tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước.
Làm rõ hơn cơ sở tính toán sơ bộ tổng mức đầu tư Dự án
Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban nhất trí về sự cần thiết đầu tư dự án với những lý do đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ.
Dự án cơ bản phù hợp với phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội đề ra tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 và Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; cơ bản phù hợp với Quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch mạng lưới đường bộ, Quy hoạch tỉnh Nghệ An thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Cơ quan thẩm tra lưu ý, theo Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tuyến cao tốc Vinh - Thanh Thủy có chiều dài khoảng 85km, quy mô 6 làn xe, tuy nhiên giai đoạn này chỉ đầu tư 60km, quy mô 4 làn xe (đoạn Cửa Lò - Vinh khoảng 25 km chưa được đầu tư); do đó, đề nghị bổ sung, làm rõ.
Đồng thời, Ủy ban cũng đề nghị rà soát kỹ lưỡng, lựa chọn phương án tuyến tối ưu, kết nối thuận lợi với cảng biển, cảng hàng không, các khu công nghiệp, du lịch, trung tâm logistics và đầu tư xây dựng hệ thống trạm dừng nghỉ, hệ thống giao thông thông minh (ITS), nút giao, các công trình phụ trợ, đồng bộ để bảo đảm hiệu quả đầu tư đồng bộ của dự án.
Cơ bản tán thành đầu tư dự án theo hình thức đầu tư công, song có ý kiến đề nghị nghiên cứu đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), góp phần thu hút và huy động nguồn lực xã hội, giảm áp lực cho ngân sách.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị làm rõ hơn cơ sở tính toán sơ bộ tổng mức đầu tư Dự án và so sánh với các dự án tương tự trong khu vực; đề nghị Chính phủ căn cứ Luật Đầu tư công hiện hành báo cáo bổ sung việc thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn của Dự án.
Về đề xuất 3 nhóm cơ chế, chính sách đặc biệt cho Dự án, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, cơ bản các cơ chế, chính sách đặc biệt này đã được Quốc hội cho phép áp dụng đối với một số dự án quan trọng quốc gia thời gian qua. Do đó đề xuất của Chính phủ là có cơ sở.
Ngay sau khi nghe Tờ trình và báo cáo thẩm tra, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận ở Tổ về nội dung này.
Cũng trong chiều nay, Quốc hội đã nghe Tờ trình, Báo cáo thẩm tra và tiến hành thảo luận ở Tổ về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh; Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.