Đào tạo nguồn nhân lực bắt kịp nhanh với xu thế mới
Kiểm toán - Ngày đăng : 13:36, 11/12/2025
Đào tạo gắn với thực tiễn
Thực hiện Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng năm 2025, KTNN đã tổ chức 52 lớp đào tạo, bồi dưỡng (đạt 100%), bao gồm 30 lớp bồi dưỡng ngạch bậc và kỹ năng, 6 lớp tập huấn đề cương kiểm toán và tọa đàm chia sẻ kinh nghiệm chuyên môn, 11 lớp bồi dưỡng kiến thức công nghệ thông tin (CNTT) và 5 lớp bồi dưỡng khác. Tổng số công chức, viên chức, kiểm toán viên (KTV) tham gia đào tạo là hơn 4.800 lượt.
KTNN cần nâng cao chất lượng đào tạo, đảm bảo đạt được các yêu cầu về kiến thức chuyên môn, đạo đức công vụ, pháp luật, công nghệ, ngoại ngữ. Đặc biệt, đối với công nghệ và AI, muốn sử dụng tốt thì phải được đào tạo, biết cách đặt câu hỏi để tận dụng kiến thức hữu ích từ công nghệ mới này.
Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn
Bên cạnh đó, các KTNN chuyên ngành, khu vực, đơn vị tham mưu còn chủ động đào tạo nội bộ trước và sau mỗi đợt kiểm toán để cập nhật kiến thức về pháp luật, chuyên môn, chuẩn mực, hồ sơ mẫu biểu kiểm toán và các quy định của Đảng, Nhà nước có liên quan đến công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
Phó Giám đốc Trường Đào tạo và Bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm toán Hà Minh Tuấn cho biết, để đáp ứng yêu cầu bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ KTV trong thời kỳ mới, năm 2025, Tổng Kiểm toán nhà nước đã giao Trường chủ trì, triển khai biên soạn, rà soát các chương trình, tài liệu bồi dưỡng mới về quản lý ngân sách nhà nước, quản lý đất đai, tài nguyên khoáng sản, quản lý tài sản công khi mô hình chính quyền mới đi vào hoạt động. Cùng với đó, KTNN còn mời các chuyên gia nước ngoài về giảng dạy các lĩnh vực kiểm toán mới như kiểm toán môi trường, CNTT, kiểm toán hoạt động, kiểm toán trách nhiệm kinh tế...
Ngoài các chương trình về chuyên môn nghiệp vụ, KTNN còn bồi dưỡng về đạo đức KTV, kỹ năng nắm bắt tâm lý, kiểm soát cảm xúc; thường xuyên tổ chức các lớp ngoại ngữ, trong đó có tiếng Anh chuyên ngành tài chính - kiểm toán, giúp đội ngũ công chức, KTV tự tin hơn khi tham gia sâu các tọa đàm, hội thảo quốc tế. Nhiều đoàn công chức, KTV được cử đi học tập, bồi dưỡng ở nước ngoài (Nga, Pháp, Úc, Canada, Thụy Sĩ, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản...) và hàng trăm lượt tham dự các hội thảo của Tổ chức các Cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI), Tổ chức quốc tế các Cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI).
Bên cạnh đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng đã có nhiều đổi mới, tăng cường áp dụng phương pháp thảo luận nhóm, giải quyết các tình huống thực tiễn trong các lớp bồi dưỡng; đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá, chú trọng đưa các tình huống thực tiễn vào trong tài liệu bồi dưỡng. Một trong những đổi mới về cách thức đào tạo là tăng cường chia sẻ kinh nghiệm thông qua các tọa đàm, hội thảo, nghiên cứu khoa học.
KTNN đã tổ chức nhiều diễn đàn khoa học lớn, hội thảo cấp Bộ, cấp Ngành, tọa đàm chuyên môn nhằm chia sẻ tri thức, tăng cường liên kết và đề xuất các giải pháp đổi mới hoạt động kiểm toán, tạo diễn đàn trao đổi chuyên sâu giữa các nhà quản lý, chuyên gia, đơn vị kiểm toán, các địa phương và KTNN. Trên cơ sở đó, KTV tìm ra phương pháp kiểm toán phù hợp, nâng cao chất lượng và hiệu quả kiểm toán.
Năm 2025, KTNN tiếp tục tổ chức Kỳ đánh giá việc cập nhật kiến thức chuyên môn nghiệp vụ cho 371 công chức của KTNN. Qua đó, hoàn thành Kỳ đánh giá chuyên môn nghiệp vụ giai đoạn đầu của KTNN (năm 2023 có 553 công chức, kiểm toán viên tham gia; năm 2024 có 468 công chức, KTV tham gia). Việc tham gia và vượt qua các Kỳ đánh giá không chỉ khẳng định năng lực của KTV trước khi tham gia đoàn kiểm toán mà còn tạo ra môi trường học tập liên tục, tăng khả năng tự học cho KTV.
Số hóa toàn diện và đào tạo về AI
Năm 2026, theo kế hoạch đề ra, KTNN sẽ tổ chức 56 lớp đào tạo, bồi dưỡng và tiếp tục triển khai Kỳ đánh giá việc cập nhật kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ trong hoạt động kiểm toán. Đồng thời, rà soát, biên soạn chương trình, tài liệu giảng dạy, chú trọng các nội dung cập nhật kiến thức chuyên môn, pháp luật, đạo đức công vụ, văn hóa công sở và bản lĩnh nghề nghiệp gắn với phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và kiểm soát quyền lực trong hoạt động kiểm toán; bổ sung, cập nhật hệ thống văn bản, tài liệu, ngân hàng câu hỏi.
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Bùi Quốc Dũng nhấn mạnh, đào tạo luôn là lĩnh vực khó, cần nhiều thời gian và đầu tư lớn để có thể đổi mới, nâng cao chất lượng. Hướng tới “hệ sinh thái đào tạo - nghiên cứu - tri thức - chuẩn hóa chất lượng kiểm toán”, Trường Đào tạo và Bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm toán cần tăng cường chuyển đổi số, hoàn thiện kho dữ liệu khoa học và triển khai hiệu quả E-learning, chuẩn hóa quy trình quản lý giảng dạy theo hướng số hóa toàn diện. Đặc biệt, hoàn thiện Đề án phát triển Trường thành mô hình mẫu tiêu biểu của cơ sở đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trực thuộc Bộ, ngành có chất lượng cao, chuyên nghiệp, hiện đại.
Trường cần nghiên cứu, lựa chọn các cuộc kiểm toán, báo cáo kiểm toán chất lượng vàng để làm mẫu, tài liệu thực tế phục vụ đào tạo KTV; linh hoạt, sáng tạo trong việc tổ chức, lựa chọn phương thức đào tạo và đảm bảo sự chuẩn chỉnh, khoa học từ giáo trình đến chương trình, nội dung đào tạo.
Theo ông Hà Minh Tuấn, thời gian tới, CNTT sẽ được tăng cường ứng dụng trong việc quản lý, tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng, bao gồm: Quản lý dữ liệu học viên, giảng viên, chương trình, tài liệu và hệ thống kho tri thức số; quản lý tập trung, thống nhất các hoạt động giảng dạy, học tập trực tuyến và trực tiếp; giảm thiểu thời gian khảo sát nhu cầu, lập kế hoạch, tổ chức, quản lý, đánh giá các lớp đào tạo, bồi dưỡng. Ngoài ra, CNTT còn được áp dụng trong việc xây dựng và quản lý bài giảng điện tử, đề thi, chấm bài, đánh giá giảng viên, học viên, khóa học; gắn lý luận với thực tiễn thông qua mô hình trải nghiệm thực tế ảo.
Nhấn mạnh về những yêu cầu trong bối cảnh mới, ông Phạm Huy Thông - Phó Cục trưởng phụ trách Cục CNTT - cho rằng, việc ứng dụng CNTT vào nghiệp vụ kiểm toán là yêu cầu bắt buộc và tất yếu. Thêm vào đó, Chiến lược phát triển KTNN đến 2030 đặt ra mục tiêu chuyển đổi từ phương pháp kiểm toán truyền thống sang kiểm toán số. Trong bối cảnh áp lực ngày càng lớn về khối lượng, thời gian và chất lượng kiểm toán, KTNN sẽ phải đầu tư mạnh mẽ vào nhân lực, từ việc tuyển dụng chất lượng cao đến các chương trình đào tạo chuyên sâu nhằm đảm bảo sự nhuần nhuyễn giữa nghiệp vụ kiểm toán và công nghệ.
Hiện nay, Cục CNTT đã xây dựng xong về mặt kỹ thuật 5 Agent AI và đang phối hợp với các đơn vị chuyên môn để đào tạo, huấn luyện và đầu năm 2026 sẽ đưa vào áp dụng. Hơn lúc nào hết, đội ngũ nhân lực KTNN phải thực sự tinh thông nghiệp vụ, bởi công nghệ có phát triển đến đâu, trách nhiệm cuối cùng vẫn thuộc về KTV. Công nghệ hay AI không thể thay thế trách nhiệm của KTV đối với báo cáo kiểm toán, vì vậy KTV phải được đào tạo để sở hữu năng lực, tư duy, chuyên môn cao và tận dụng tối đa ưu thế do AI mang lại./.