Đột phá hạ tầng: Tạo đà cho mục tiêu tăng trưởng hai con số

Nguồn lực xã hội giữ vai trò chủ đạo trong đầu tư hạ tầng

Bộ Xây dựng cho biết, 234 công trình, dự án đủ điều kiện triển khai trong đợt này được phân bố tại 34 tỉnh, thành phố trên cả nước; trong đó có 148 dự án khởi công mới và 86 dự án khánh thành, thông xe kỹ thuật. Các dự án thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, góp phần từng bước hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội.

Tổng mức đầu tư của các công trình lên tới hơn 3,4 triệu tỷ đồng. Trong đó, 96 dự án sử dụng vốn nhà nước với tổng vốn hơn 627.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 18% tổng mức đầu tư; 138 dự án còn lại sử dụng các nguồn vốn khác, chủ yếu là vốn tư nhân, với quy mô hơn 2,79 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 82%. Cơ cấu vốn này cho thấy sự gia tăng vai trò của khu vực tư nhân trong đầu tư hạ tầng, phù hợp với chủ trương phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, riêng trong năm 2025, Trung ương và địa phương đã tổ chức khởi công, khánh thành 564 công trình, dự án với tổng mức đầu tư trên 5,14 triệu tỷ đồng. Trong đó, vốn tư nhân đạt khoảng 3,84 triệu tỷ đồng, chiếm 74,6%; vốn nhà nước đạt khoảng 1,3 triệu tỷ đồng, chiếm 25,4%.

Cụ thể, dịp 19/4 đã tổ chức khởi công, khánh thành 80 công trình với tổng vốn khoảng 450.000 tỷ đồng; dịp 19/8 là 250 công trình với tổng vốn khoảng 1,28 triệu tỷ đồng. Đến ngày 19/12, 234 công trình tiếp tục được triển khai với tổng vốn hơn 3,4 triệu tỷ đồng, trải rộng trên nhiều lĩnh vực từ giao thông, đô thị, công nghiệp đến y tế, giáo dục và văn hóa.

Theo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, các công trình được khởi công, khánh thành dịp này có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp và giữ vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng và an ninh. Thủ tướng nêu ba điểm nổi bật gồm: Tổng mức đầu tư lớn; tỷ trọng vốn tư nhân tham gia cao; một số dự án đơn lẻ có quy mô đầu tư rất lớn, điển hình là Khu đô thị thể thao Olympic với tổng vốn 925.000 tỷ đồng.

Trao đổi với báo chí, GS,TS. Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội - cho rằng, các dự án hạ tầng quy mô lớn không chỉ đáp ứng nhu cầu trước mắt mà còn tạo nền tảng cho phát triển dài hạn. Việc huy động nguồn lực xã hội ở quy mô lớn cho thấy sự tham gia ngày càng rõ nét của các doanh nghiệp vào quá trình đầu tư phát triển.

Nguồn vốn được phân bổ cho nhiều loại hình hạ tầng trọng điểm. Lĩnh vực đô thị và du lịch có các dự án như: Khu đô thị thể thao Olympic, Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng với tổng vốn 855.000 tỷ đồng, Khu dịch vụ du lịch phức hợp cao cấp tại Vân Đồn với vốn 51.000 tỷ đồng.

Ở lĩnh vực giao thông, nhiều dự án chiến lược được triển khai như: tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Dự án sản xuất ray đường sắt và thép đặc biệt tại Dung Quất; các tuyến cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc, cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đoạn Cần Thơ - Hậu Giang - Cà Mau; cùng việc khai trương chuyến bay đầu tiên thuộc Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1.

Bên cạnh hạ tầng kinh tế, hạ tầng xã hội cũng được quan tâm đầu tư với các dự án như: Bệnh viện đa khoa quốc tế Huế, Nhà văn hóa Thanh niên tại TP. Hồ Chí Minh. Việc đầu tư đồng thời vào hạ tầng kinh tế và hạ tầng xã hội góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện.

Hạ tầng đồng bộ - thúc đẩy tăng trưởng cao và phát triển bền vững

GS,TS. Hoàng Văn Cường cho rằng, các dự án hạ tầng quy mô lớn hiện nay góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn về kết nối và logistics, đồng thời mở ra không gian phát triển mới. Trong lĩnh vực giao thông, mạng lưới đường cao tốc đã tăng từ khoảng 1.000km đầu nhiệm kỳ lên hơn 3.000km hiện nay; riêng trong 5 năm qua đã hoàn thành khoảng 2.500km. Hệ thống đường ven biển cũng được đầu tư khoảng 1.700km, từng bước hình thành mạng lưới kết nối dọc bờ biển.

Ở lĩnh vực năng lượng, việc hoàn thành đường dây 500kV mạch 3 trong thời gian ngắn được đánh giá là kết quả đáng ghi nhận, góp phần tăng cường năng lực truyền tải điện quốc gia. Hạ tầng số cũng tiếp tục được đầu tư, với việc triển khai mạng 5G và xây dựng các trung tâm dữ liệu phục vụ quản lý và cung cấp dịch vụ công.

Một điểm đáng chú ý là sự tham gia ngày càng lớn của các doanh nghiệp trong nước vào các dự án có yêu cầu kỹ thuật cao. Nhiều công trình phức tạp như hầm xuyên núi, cầu vượt sông, cầu vượt biển đã do doanh nghiệp Việt Nam đảm nhiệm từ khâu đầu tư đến thi công, góp phần nâng cao năng lực nội tại của ngành xây dựng.

Việc tập trung nguồn lực vào các dự án trọng điểm thay cho đầu tư dàn trải được coi là một thay đổi trong phương thức triển khai những năm gần đây. Cùng với đó, tiến độ thi công được đẩy nhanh thông qua tổ chức thi công liên tục, tạo điều kiện hoàn thành các dự án đúng hoặc sớm hơn kế hoạch.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, các công trình được khởi công, khánh thành lần này là bước chuẩn bị quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số trong những năm tới. Trong giai đoạn 2021-2025, với vai trò kiến tạo và điều hành quyết liệt của Chính phủ, kết cấu hạ tầng quốc gia đã có chuyển biến rõ nét, trở thành nền tảng quan trọng giúp kinh tế Việt Nam tăng trưởng trên 8% trong năm 2025 và tạo đà cho giai đoạn phát triển tiếp theo. Riêng ngành xây dựng đạt mức tăng trưởng trên 9%, đóng góp khoảng 1,96 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP cả nước.

Theo GS,TS. Hoàng Văn Cường, việc lựa chọn các mốc thời gian lịch sử để tổ chức khởi công, khánh thành các công trình lớn không chỉ mang tính biểu tượng mà còn thể hiện quyết tâm đẩy nhanh tiến độ đầu tư hạ tầng. Với những kết quả đã đạt được, hạ tầng tiếp tục được xác định là một trong những yếu tố quan trọng hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng và phát triển bền vững trong thời gian tới./.

THÙY ANH