Thủ tướng: Lấy doanh nghiệp làm trung tâm, động lực phát triển

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến dự và phát biểu tại Diễn đàn Cải cách và Phát triển Việt Nam 2019. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Chiều 19/9, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đến dự và phát biểu trước đông đảo các nhà hoạch định chính sách, các đối tác phát triển, các chuyên gia trong và ngoài nước tại phiên toàn thểDiễn đàn Cải cách và phát triểnViệt Nam 2019 (VRDF 2019).

Diễn đàn năm nay có chủ đề “Việt Nam: Khát vọng thịnh vượng-Ưu tiên và hành động” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) và các đối tác phát triển tổ chức.

VRDF 2019diễn ra trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị kết thúc Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm lần thứ ba cho thời kỳ 2011-2020 để bước sang một thập kỷ, kỷ nguyên mới, với nhiều cơ hội phát triển mới đi liền với nhiều thách thức lớn.

VRDF 2019 được tổ chức sớm hơn VRDF 2018 nhằm mục đích thu nhận các ý kiến đóng góp của các chuyên gia trong nước và quốc tế có uy tín cho nghiên cứu xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 2021-2020, phương hướng và nhiệm vụ Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025 dự kiến trình Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 11 (Khóa XII) vào tháng 10 tới.

Chủ đề và nội dung của VRDF 2019 được lựa chọn mang tính bao trùm hơn, bao gồm cả các vấn đề về cải cách thể chế kinh tế thị trường, đổi mới sáng tạo để vượt qua bẫy thu nhập trung bình trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, ưu tiên và hành động vì một Việt Nam thịnh vượng.

Theo bà Pinelopi Koujianou Goldberg, Chuyên gia kinh tế trưởng, Nhóm Ngân hàng Thế giới, trong tiến trình tiếp cận trên chuỗi giá trị toàn cầu nhằm tăng năng suất, Việt Nam cần ưu tiên tăng tỷ trọng giá trị nội đia.

Bởi để chuyển sang sản xuất công nghiệp và dịch vụ tiên tiến trong chuỗi giá trị toàn cầu, mức độ mở cửa thương mại của nền kinh tế và kỹ năng người lao động là nhân tố quyết định. Bên cạnh đó, chống lại sự cám dỗ của các chính sách bảo hộ, tham gia sâu vào các hiệp định thương mại sẽ làm tăng trưởng chuỗi giá trị toàn cầu.

Đề cập đến tiến trình chuyển dịch của Việt Nam lên tầm phát triển mới, tiến sỹ Jan Rielaender, Trưởng Bộ phận Đánh giá quốc gia đa chiều (MDCR) của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) cho rằng, các khu vực khác nhau ở Việt Nam có chênh lệch lớn về tốc độ phát triển và Việt Nam cần có giải pháp cụ thể để thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao năng suất để khắc phục tình trạng này.

Đưa ra những định hướng để Việt Nam có thể trở thành quốc gia thịnh vượng, ông Bùi Tất Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển cho rằng, cần nâng cao chất lượng thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, giải quyết tốt hơn quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội; tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế một cách thực chất để nhanh chóng định hình mô hình tăng trưởng kinh tế mới; phát triển mạnh mẽ khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo làm động lực chủ yếu của mô hình tăng trưởng kinh tế mới.

Cùng với đó là phát triển mạnh mạng lưới kết cấu hạ tầng và hệ thống đô thị - đây chính là một trong ba nội dung của đột phá chiến lược thời kỳ 2011-2020. Đồng thời, tập trung phát triển con người và văn hóa-xã hội, bảo vệ tốt môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Phát biểu tại phiên toàn thể của Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh đến khát vọng phát triển mạnh mẽ nền kinh tế Việt Nam sau nhiều thập niên nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh.

Thủ tướng nêu rõ, trong 30 năm Đổi mới, kinh tế Việt Nam đạt mức tăng trưởng cao và đó là cơ sở để tỷ lệ đói nghèo từ mức rất cao trên 53% năm 1992 (mức 1,9 USD/ngày, theo tỷ giá PPP năm 2011), giảm 10 lần chỉ còn 5,23% năm 2018 theo chuẩn nghèo đa chiều.

Đồng thời tầng lớp trung lưu cũng tăng lên, chiếm hơn 15% dân số và đang tăng rất nhanh. Những trẻ em sinh ra từ thập niên đầu Đổi mới nay đã trưởng thành, có những ước mơ trong họ nay đã thành hiện thực, nhiều người đã là thầy cô giáo, bác sỹ, kỹ sư, luật sư, ca sỹ, vận động viên… song có thể vẫn còn đó nhiều ước mơ đang dở dang với nhiều day dứt.

Những con trẻ ngày nay đang lớn lên trong điều kiện cuộc sống tốt đẹp hơn trước và có những mơ ước tiếp nối mơ ước bậc cha mẹ, những bậc đi trước với những khát vọng bay cao hơn, vươn xa hơn.

Khẳng định, “chúng ta có vinh dự và trách nhiệm để nuôi dưỡng, tiếp sức cho những ước mơ đó trở thành hiện thực,” Thủ tướng nhắc đến phát biểu của ngài Woodrow Wilson - Tổng thống Hoa Kỳ thứ 28: “Chúng ta trở nên lớn lao bởi những ước mơ.” “Một Việt Nam không ngừng mơ ước và đã hành động với những ước mơ đó trong toàn bộ lịch sử cải cách và phát triển,” Thủ tướng nói.

Đề cập thẳng thắn đến những hạn chế, yếu kém, Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao những nhận định, đánh giá của các chuyên gia quốc tế về những tồn tại, hạn chế và tiềm ẩn nhiều rủi ro, khả năng chống chịu, thích ứng với những tác động bên ngoài của Việt Nam còn yếu. Năng lực tiếp cận nền kinh tế số còn nhiều hạn chế.

Gần đây, tốc độ tăng GDP có xu hướng chững lại, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình và tụt hậu còn cao. Năm 2018, dân số Việt Nam đứng thứ 3 trong ASEAN, quy mô kinh tế đứng thứ 6. Tham gia chuỗi giá trị toàn cầu còn thấp.

Thủ tướng mong muốn trong quá trình khắc phục những hạn chế yếu kém này, Việt Nam rất mong muốn có sự đồng hành và hỗ trợ tích cực của cộng đồng quốc tế.

Thông tin đến các diễn giả về việc Việt Nam đang tập trung xây dựng Chiến lược phát triển 2021-2030 trong bối cảnh có nhiều diễn biến khó lường của thế giới, nhất là chiến tranh thương mại, chủ nghĩa bảo hộ, biến đổi khí hậu..., người đứng đầu Chính phủ khẳng định, bối cảnh đó đòi hỏi Việt Nam cần có bản lĩnh vững vàng, tự tin tiếp tục thực hiện 3 đột phá chiến lược về hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng, phát huy nguồn nhân lực. Phải giữ gìn môi trường hòa bình, giữ vững ổn định chính trị xã hội để phát triển nhanh và bền vững.

Cùng với đó là thực hiện đổi mới mạnh mẽ thể chế kinh tế, chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường Việt Nam hiện đại, hội nhập, phục vụ người dân, doanh nghiệp, hướng tới nền kinh tế số, xã hội số. Phát huy nội lực, giải phóng các nguồn lực tiềm năng trên cơ sở thúc đẩy mạnh mẽ khoa học công nghệ mới, thúc đẩy khu vực tư nhân năng động, sáng tạo, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, động lực phát triển.

Thủ tướng cũng khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục đầu tư mạnh mẽ hơn nữa cho nền giáo dục quốc gia. Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, có sức chống chịu và khả năng thích ứng cao, thực hiện mục tiêu phát triển bền vững SDG 2030 thịnh vượng đến mọi nhà, không ai bị bỏ lại phía sau.

Đi liền với đó, Việt Nam cũng tiếp tục chú trọng mở rộng đối ngoại, hội nhập quốc tế sâu rộng, thực hiện hiệu quả các hiệp định FTA đã ký, tiếp tục tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu.

Thời gian qua, Việt Nam đã nỗ lực hợp tác FDI, tham gia các hiệp định FTA quy mô lớn, theo đó đã hướng dòng chảy đi qua Việt Nam của các chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu với các tập đoàn xuyên quốc gia. Việt Nam sẽ phải vươn lên, phát huy nguồn nhân lực năng động, sáng tạo, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ mới nhằm nâng cao trình độ để ngày càng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam đủ năng lực tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu và tiếp nhận chuyển giao công nghệ, mạnh mẽ tiến lên những “nấc thang” có giá trị gia tăng cao hơn.

Đây cũng chính là một phương cách để nâng cao năng lực, sức cạnh tranh của từng sản phẩm, từng doanh nghiệp và cả nền kinh tế, góp phần giúp Việt Nam nâng cao quốc lực, tự tin phát triển nhanh, bền vững, không bị rơi vào bẫy thu nhập trung bình, Thủ tướng nói.

Đánh giá cao những ý kiến, ý tưởng chính sách nhằm hoàn thiện thể chế của các chuyên gia, diễn giả tại Diễn đàn lần này, Thủ tướng cho rằng đây là những đóng góp rất hữu ích đối với Việt Nam trong việc nâng cao hiệu quả hoạch định chính sách, cần được nghiên cứu nghiêm túc để triển khai cụ thể.

Thủ tướng đề nghị Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư và lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương lắng nghe những chia sẻ về kinh nghiệm và kiến thức quốc tế, những ý kiến nhận định, đề xuất của các chuyên gia quốc tế và trong nước, để tìm ra những cách làm phù hợp cho Việt Nam, đóng góp trực tiếp cho việc hoàn thiện dự thảo Chiến lược phát triển 2021-2030, Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025 nhằm hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, đến năm 2030 trở thành nước công nghiệp thuộc nhóm dẫn đầu các nước có thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước công nghiệp phát triển hiện đại, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.