Ngân sách nhà nước hao hụt bởi Covid-19
Ngân hàng - Tín dụng - Ngày đăng : 08:50, 30/03/2020
(BKTO) - Dịch Covid-19 đã làm cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN tại Việt Nam, đặc biệt là một số lĩnh vực như: xuất khẩu, du lịch, hàng không… chịu ảnh hưởng nặng nề. Điều này khiến nhiều địa phương trên cả nước gặp khó khăn trong thu ngân sách.
Nhiều địa phương đang nỗ lực thực hiện các giải pháp để bù đắp hụt thu NSNN. Ảnh minh họa
Covid-19 có thể làm giảm thu hàng chục nghìn tỷ đồng
Là đơn vị có số thu ngân sách lớn thứ hai của cả nước (chiếm khoảng 23% tổng thu nội địa), Cục Thuế Hà Nội cho biết, trong 2 tháng đầu năm 2020, tổng doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ của DN, tổ chức kinh tế lớn giảm 6% so với cùng kỳ năm 2019, số thuế giá trị gia tăng phát sinh phải nộp giảm 10,5%.
Trước tình hình dịch bệnh còn kéo dài, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều DN, hộ, cá nhân kinh doanh trên địa bàn, Cục Thuế Hà Nội đã đưa ra 4 kịch bản giảm thu NSNN năm 2020. Cụ thể, dự kiến, nếu dịch Covid-19 kết thúc trong quý I, số thu nội địa (không bao gồm các khoản thu từ đất) giảm khoảng 1,82 - 2,33%, tương đương giảm khoảng 4.200 - 5.400 tỷ đồng. Nếu dịch kết thúc trong quý II, số thu nội địa giảm khoảng 2,85 - 4,06%, tương đương giảm khoảng 6.600 - 9.400 tỷ đồng. Nếu dịch kết thúc trong quý III, số thu nội địa giảm khoảng 4,67 - 5,49%, tương đương giảm khoảng 10.800 - 12.700 tỷ đồng và nếu dịch kéo dài sang quý IV, số thu nội địa giảm khoảng 6,48 - 7,17%, tương đương giảm khoảng 15.000-16.600 tỷ đồng. Tính cả tác động giảm thu NSNN do áp dụng các quy định mới nhằm hạn chế đồ uống có cồn khi tham gia giao thông (Nghị định số 100/2019/NĐ-CP) với mức dự kiến giảm thu khoảng 2.080 tỷ đồng thì tổng số thu NSNN năm 2020 có thể bị giảm từ 6.280 - 7.480 tỷ đồng nếu dịch kết thúc vào quý I, giảm 8.680 - 11.480 tỷ đồng nếu dịch kết thúc quý II, giảm 12.880 - 14.780 tỷ đồng nếu dịch kết thúc quý III và giảm tối đa khoảng 17.080 - 18.680 tỷ đồng nếu dịch kéo dài sang quý IV.
Cục Thuế Hải Phòng cũng cho biết, từ khi dịch Covid-19 xuất hiện, nhiều DN phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc, Hàn Quốc phải dừng sản xuất do không nhập khẩu được nguyên liệu. Đáng chú ý, không ít DN còn phải đối mặt với việc thiếu nguồn nhân lực và đội ngũ chuyên gia cao cấp. Bên cạnh đó, một số DN nhỏ và vừa kinh doanh nhà hàng, khách sạn, du lịch… cũng đang lao đao do không có khách hàng. Chính vì vậy, 2 tháng đầu năm 2020, số thu ngân sách trên địa bàn mới đạt hơn 4.745 tỷ đồng, đạt 63,2% so với dự toán của quý I. Đáng chú ý, thu từ khu vực DNNN do địa phương quản lý mới đạt 15,2% dự toán (chủ yếu do giảm thu thuế tiêu thụ đặc biệt và giá trị gia tăng từ mặt hàng bia, thuốc lá); thu từ lệ phí trước bạ, phí sử dụng kết cấu hạ tầng cảng biển giảm 50,5 tỷ đồng so với cùng kỳ…
Tương tự như các địa phương, Tổng cục Hải quan cho biết, tổng thu NSNN từ hoạt động xuất nhập khẩu 2 tháng đầu năm ước đạt 49.700 tỷ đồng, giảm 7,87% so với cùng kỳ năm 2019. Nguyên nhân là do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên hầu hết kim ngạch xuất nhập khẩu của các mặt hàng đóng góp số thu lớn như: máy móc, thiết bị, sắt thép, xăng dầu, quặng… đều giảm so với tháng trước. Riêng tại TP. HCM, thông tin từ Cục Hải quan, kim ngạch xuất nhập khẩu giảm dẫn đến số thu nộp NSNN 2 tháng đầu năm cũng giảm theo, chỉ đạt 15.630 tỷ đồng, giảm 9,6% so với cùng kỳ năm 2019…
Còn tại Hà Tĩnh, theo thống kê của Cục Hải quan, việc kim ngạch xuất nhập khẩu qua địa bàn giảm gần 45% so với cùng kỳ năm 2019 đã khiến số thu của đơn vị giảm mạnh. Nguyên nhân chủ yếu do ảnh hưởng quan hệ thương mại Mỹ - Trung nên việc tiêu thụ sản phẩm đầu ra của Công ty TNHH Formosa bị chững lại, dẫn đến nguồn nhập khẩu nguyên liệu giảm và làm giảm nguồn thu ngân sách.
Nỗ lực bù đắp hụt thu
Trước tình trạng NSNN bị hụt thu do dịch Covid-19, Bộ Tài chính đã tăng cường các giải pháp chống thất thu, tăng thu cho ngân sách. Cục thuế các địa phương cũng đang tích cực tìm giải pháp khai thác thu nhằm bù đắp những khoản hụt thu, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách năm 2020.
Cục Thuế Hà Nội cho biết, trước mắt, Cục sẽ triển khai tốt các đề án về cải cách thủ tục hành chính và thuế điện tử, trong đó, triển khai Đề án Hóa đơn điện tử trước thời hạn; đề xuất triển khai thí điểm việc mở rộng nộp thuế không dùng tiền mặt cũng như tổ chức hình thức thu điện tử đối với các khoản thu từ cá nhân. Cơ quan thuế chủ động khảo sát, đánh giá về tác động của dịch Covid-19 để có biện pháp phù hợp; phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, các cấp chính quyền địa phương trong thu hồi nợ thuế; phối hợp khai thác tăng các khoản thu từ đất nhằm bù đắp số thu bị suy giảm...
Còn tại Hải Phòng, UBND Thành phố cũng đã giao Sở Công Thương chủ trì cùng Ban Quản lý Khu kinh tế và các khu, cụm công nghiệp đề xuất các chương trình xúc tiến thương mại nhằm tìm nguồn cung ứng nguồn nguyên liệu sản xuất, thị trường tiêu thụ sản phẩm mới cho DN, tạo điều kiện để DN hoạt động, kinh doanh có hiệu quả, hoàn thành nghĩa vụ thuế… Cục Thuế Hải Phòng đã chỉ đạo các phòng, các chi cục thuế nắm chắc tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, người nộp thuế, đánh giá, dự báo giảm thu ngân sách do dịch bệnh, tập trung công tác quản lý thuế, thanh tra, kiểm tra nhằm bù đắp nguồn thu thiếu hụt.
Nhằm chủ động trong công tác thực hiện dự toán thu, Cục Hải quan Hà Tĩnh sẽ làm việc với các DN có số thu lớn trên địa bàn, trong đó có Formosa để nắm bắt rõ nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa, dự kiến số thuế thu nộp từ nay đến cuối năm và đề xuất các giải pháp kịp thời.
Song song đó, Cơ quan này sẽ đẩy mạnh cải cách hành chính, hiện đại hóa các lĩnh vực; tăng cường chống thất thu qua tham vấn giá, kiểm tra sau thông quan, tập trung vào các mặt hàng, DN có độ rủi ro cao, dự báo các nguồn thu mới…
THÙY ANH