Ngành hải quan nỗ lực chống gian lận thuế
Ngân hàng - Tín dụng - Ngày đăng : 08:45, 24/06/2020
(BKTO) - Tình trạng gian lận thuế thông qua việc khai báo sai trị giá hải quan đối với hàng nhập khẩu ngày càng tinh vi, phức tạp. Để hạn chế tình trạng này, cơ quan hải quan đã áp dụng nhiều biện pháp kiểm tra trị giá tính thuế hàng nhập khẩu, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin nhằm hỗ trợ quản lý khai báo giá nhập khẩu hàng hóa.
Cơ quan hải quan đã áp dụng nhiều biện pháp kiểm tra trị giá tính thuế hàng nhập khẩu. Ảnh minh họa
Gian lận về điều kiệnáp dụng, giá tính thuế…
Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính cho biết, hoạt động thương mại quốc tế ngày càng đa dạng về phương thức giao dịch, thanh toán, vận chuyển… đã kéo theo tình trạng gian lận thuế thông qua việc khai báo sai trị giá hải quan đối với hàng nhập khẩu. Việc này đang diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp, đặc biệt đối với các mặt hàng có thuế suất cao, có nhiều biến động về giá và các mặt hàng chịu nhiều tác động về việc giao hàng, phương thức giao dịch, phương thức thanh toán…
Gian lận qua trị giá hải quan phổ biến nhất là gian lận về điều kiện áp dụng trị giá giao dịch, chẳng hạn DN không khai báo các mối quan hệ đặc biệt có ảnh hưởng đến trị giá hải quan như công ty mẹ - công ty con hoặc khai báo sai về quyền được định đoạt hàng hóa… Bên cạnh đó, gian lận về giá tính thuế cũng thường gặp đối với những trường hợp không khai báo đầy đủ các khoản phải cộng (DN khai báo thiếu các khoản phải cộng như: phí hoa hồng, phí môi giới; phí bảo hiểm đường biển; phí vận chuyển từ kho hàng nước xuất khẩu đến cảng xuất khẩu; phí bản quyền…).
Một phương thức khác cũng khá phổ biến là DN làm giả giấy tờ giao dịch để khai báo sai trị giá hải quan nhằm gian lận về thuế như: DN khai báo thấp trị giá đối với những mặt hàng có thuế suất cao, khai giảm số lượng hàng hóa để làm giảm trị giá nhập khẩu… Nhằm gian lận thuế thu nhập, chuyển giá quốc tế, DN còn khai tăng trị giá tính thuế so với trị giá thực tế hàng hoá nhập khẩu để tăng vốn đầu tư, chi phí, giảm lợi nhuận và thuế thu nhập phải nộp hoặc làm tăng giá trị đầu tư để chuyển lợi nhuận ra nước ngoài.
Áp dụng nhiều biện phápkiểm tra trị giá hàng hóa,trị giá tính thuế
Để chống gian lận thuế cũng như thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về hải quan và thuế hiện hành trong lĩnh vực trị giá hải quan, cơ quan hải quan đã áp dụng nhiều biện pháp kiểm tra trị giá tính thuế hàng nhập khẩu, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin nhằm hỗ trợ quản lý khai báo giá nhập khẩu hàng hóa.
Cơ quan hải quan đã xây dựng cơ sở dữ liệu các mặt hàng có thuế suất cao thuộc diện phải kiểm tra trị giá hải quan khi kê khai nhập khẩu gồm: 1.152 mã hàng và 5.926 mặt hàng có mức giá tham chiếu thuộc danh mục hàng hóa nhập khẩu có rủi ro về trị giá để làm căn cứ cho việc xác định nghi vấn và áp dụng các biện pháp kiểm tra. Trên cơ sở dữ liệu về giá được thường xuyên cập nhật, khi người khai hải quan kê khai hàng nhập khẩu, cơ quan hải quan sẽ xác định các trường hợp kê khai trị giá có nghi vấn để tham vấn trị giá, yêu cầu người khai xuất trình các bằng chứng chứng minh tính trung thực của mức giá kê khai, trường hợp người khai không chứng minh được mức giá tự kê khai sẽ thực hiện ấn định trị giá hải quan.
Ngoài ra, theo nguyên tắc quản lý phổ biến trong lĩnh vực hải quan của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), để tạo thuận lợi cho DN nhập khẩu hàng hóa và theo Luật Hải quan, cơ quan hải quan áp dụng kỹ thuật quản lý rủi ro để phân luồng tờ khai hải quan nên sẽ có những tờ khai hải quan được thông quan ngay (luồng xanh) mà không phải kiểm tra trị giá. Tuy nhiên, các tờ khai luồng xanh sẽ được cơ quan hải quan rà soát, xác định nghi vấn và kiểm tra sau thông quan tại trụ sở cơ quan hải quan hoặc trụ sở DN trong vòng 5 năm kể từ ngày được thông quan.
Bên cạnh đó, nhằm tăng cường quản lý trị giá hải quan, thông qua hệ thống thông tin điện tử, hằng ngày, Tổng cục Hải quan rà soát kết quả kê khai, kiểm tra, tham vấn, xác định trị giá hải quan, cập nhật cơ sở dữ liệu về giá, mặt hàng để phát hiện các trường hợp có dấu hiệu sai sót. Các đánh giá, phân tích kịp thời về kê khai trị giá của người khai hải quan cũng được sử dụng để chỉ đạo các đơn vị hải quan địa phương kiểm tra trị giá hải quan đối với các mặt hàng cụ thể theo từng chuyên đề kiểm tra. Hiện tại, Tổng cục đang yêu cầu các đơn vị hải quan kiểm tra trị giá theo một số chuyên đề chuyên sâu đối với các mặt hàng nhập khẩu như: rượu vang, rượu mạnh, đá ốp lát, điện máy gia dụng…
Nhằm kịp thời cập nhật cơ sở dữ liệu về trị giá hải quan, mỗi năm, Tổng cục Hải quan đều ban hành quyết định xây dựng, sửa đổi, bổ sung danh mục hàng hóa có rủi ro về trị giá hải quan, trong đó xây dựng các mức giá tham chiếu, đặc biệt chú trọng vào việc đối chiếu mức giá kê khai của DN với kết quả tính toán trực tiếp từ giá bán hàng của DN đó trên thị trường nội địa sau khi nhập khẩu. Tổng cục cũng luôn hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn công tác kiểm tra trị giá hải quan ở khâu trong thông quan và sau thông quan; đẩy mạnh phối hợp với các cơ quan quản lý và các hiệp hội DN để thu thập thông tin, làm cơ sở đấu tranh với các đối tượng có biểu hiện kê khai trị giá gian dối nhằm trốn thuế; tiếp tục triển khai kiểm tra trị giá hải quan theo các chuyên đề để phát hiện, xử lý những DN trốn thuế, gian lận thuế qua giá. Với việc triển khai quyết liệt các giải pháp trên, công tác chống gian lận thương mại, trốn thuế thông qua gian lận về trị giá hải quan hàng nhập khẩu sẽ đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần quan trọng vào việc thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách của ngành.
THÙY ANH