Tăng cường các giải pháp quản lý tình trạng chuyển giá, trốn thuế
Đối nội - Ngày đăng : 18:05, 03/11/2020
(BKTO) - Phát biểu tại phiên thảo luận của Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội và NSSN năm 2020 và giai đoạn 2016-2020, sáng 03/11, đại biểu Hoàng Văn Hùng (Thái Nguyên) đã chỉ ra thực trạng và đề xuất nhiều giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước đối với DN đầu tư nước ngoài (FDI), trong đó nhấn mạnh vai trò của KTNN trong việc kiểm toán công tác chống chuyển giá, trốn thuế và đánh giá, đề xuất chính sách thu hút DN FDI.
 |
| Đại biểu Hoàng Văn Hùng phát biểu thảo luận - Ảnh: quochoi.vn |
Theo đại biểu Hoàng Văn Hùng, những năm qua, khu vực đầu tư nước ngoài là một động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, góp phần quan trọng vào phát triển thị trường quốc tế và hội nhập; góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế; góp phần đáng kể vào thu NSNN so với tổng thu (năm 2017 đóng góp khoảng 13,31%, năm 2018 khoảng 13,08% và năm 2019 ước 13,55%); các DN FDI đã giải quyết việc làm cho trên 3,6 triệu lao động. Đảng và Nhà nước cũng luôn tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.
Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, nhìn nhận khách quan thực trạng hiện nay, quản lý nhà nước đối với DN FDI còn bộc lộ những hạn chế cần được xem xét, đánh giá cụ thể. Trong đó, vấn đề chuyển giá, trốn thuế có diễn biến hết sức phức tạp và chưa có xu hướng thuyên giảm.
Kết quả tiến hành thanh, kiểm tra các đơn vị có vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài và có phát sinh liên kết cho thấy, trong năm 2017 ngành thuế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 546 DN FDI, truy thu, truy hoàn và phạt 2.020 tỷ đồng, giảm lỗ trên 9.000 tỷ đồng, giảm khấu trừ 74 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 4.046 tỷ đồng. Trong đó, thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đã truy thu trên 650 tỷ đồng, giảm lỗ 7.392 tỷ đồng và điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế trên 3.825 tỷ đồng.
Năm 2018 tiến hành thanh, kiểm tra 526 DN, truy thu, truy hoàn và phạt trên 1.541 tỷ đồng, giảm lỗ 7.035 tỷ, giảm khấu trừ 24 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 9.626 tỷ đồng. Trong đó, thanh tra, kiểm tra xác định lại giá thị trường đã truy thu 633 tỷ đồng và giảm lỗ 5.918 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 7.388 tỷ đồng.
Năm 2019 và 6 tháng đầu năm 2020 đã thanh, kiểm tra 647 DN truy thu, truy hoàn và phạt trên 2.475 tỷ đồng, giảm lỗ 7.685 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 9.000 tỷ đồng. Trong đó thanh, kiểm tra xác định lại giá thị trường đã truy thu trên 793 tỷ đồng, giảm lỗ 4.139 tỷ đồng, điều chỉnh tăng thu nhập chịu thuế 7.793 tỷ đồng.
Trong những năm qua, qua kiểm toán, KTNN cũng đã kiến nghị các DN FDI tăng thu ngân sách 1.180 tỷ đồng, riêng tăng thu thuế thu nhập đối với DN FDI là 657 tỷ đồng.
"Đây là những con số rất đáng lo ngại, cần được đặc biệt quan tâm để có những giải pháp hữu hiệu, quản lý chặt chẽ, ngăn chặn những sai phạm này”- Đại biểu Hoàng Văn Hùng cho biết.
Hoạt động chuyển giá, trốn thuế của DN nói chung và DN FDI nói riêng đã đến hồi cảnh báo. Minh chứng là tình trạng chuyển nhượng vốn góp với giá trị cao hoặc kê khai giá trị đầu vào cao dẫn đến lỗ và không phải đóng thuế; lợi dụng sự thông thoáng của Luật DN, đăng ký thành lập DN nhưng không hoạt động sản xuất, kinh doanh mà mua, bán hóa đơn giá trị gia tăng trái phép để phục vụ mục đích trốn thuế hay hợp thức hóa hàng hóa không có nguồn gốc, xuất xứ; lợi dụng kẽ hở trong khai báo hải quan, nâng khống giá trị hàng hóa lên nhiều lần để chiếm đoạt tiền thuế giá trị gia tăng, đại biểu Hoàng Văn Hùng đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cần quyết liệt chỉ đạo các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm này.
Theo đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cần chỉ đạo các cơ quan chức năng siết chặt triển khai, thực hiện nghiêm Luật Quản lý thuế (sửa đổi), xây dựng quy trình hướng dẫn chống chuyển giá để thống nhất áp dụng và cần có quy định quản lý chặt chẽ đối với công chức và cơ quan liên quan để tránh việc chuyển giá, trốn thuế.
Cũng theo đại biểu Hoàng Văn Hùng, cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám định chất lượng, giá trị máy móc, thiết bị, công nghệ đầu vào và được sử dụng trong quá trình đầu tư dự án; tăng cường năng lực đội ngũ thanh tra, kiểm tra chống thất thu ngân sách, chống chuyển giá theo phương pháp phân tích rủi ro; xây dựng bộ máy đủ mạnh, đủ năng lực và cơ chế kiểm tra liên ngành chuyên ngành để ngăn ngừa, hạn chế tình trạng này đối với khối DN FDI.
Đặc biệt, đại biểu đề nghị KTNN thực hiện kiểm toán trực tiếp việc chống chuyển giá đối với các cơ quan làm nhiệm vụ quản lý thu thuế và các DN tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư FDI. Đồng thời, đánh giá các chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư thu hút của Nhà nước đối với các DN FDI trong thời gian vừa qua.
| Kết quả kiểm toán của KTNN sẽ nhìn nhận, đánh giá hiệu quả của các cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ đối với DN FDI và sự phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương và quốc gia. Từ đó có cơ sở điều chỉnh chính sách cho phù hợp, vừa tăng sức cạnh tranh, thu hút và sử dụng vốn FDI, vừa đảm bảo hài hòa lợi ích hợp pháp của các bên Nhà nước, DN và người lao động. |
Ngoài việc xử phạt theo quy định của pháp luật, cần công khai kết quả phát hiện hành vi chuyển giá, trốn thuế để tạo áp lực xã hội đối với các DN vi phạm. Đồng thời, cần có biện pháp xử lý mạnh hơn để răn đe, khi phát hiện có dấu hiệu tội phạm cần xử lý ngay, chuyển đến cơ quan điều tra xử lý theo quy định của pháp luật để từng bước ngăn chặn tình trạng này.
Đ. KHOA