Ngổn ngang việc xây dựng, bảo trì hệ thống CNTT
Qua kiểm toán, NIK cho biết, Bộ Số hóa Ba Lan đã có những hành động nhằm đảm bảo duy trì và phát triển hệ thống CNTT của CEPiK, tuy nhiên, nội dung chính của Dự án “Hiện đại hóa CEPiK” nhằm mở rộng và tập trung các nguồn dữ liệu cũng như cải thiện chức năng của hệ thống (cho phép gửi đơn xin cấp giấy phép lái xe, đăng ký xe, ký hợp đồng mua bán theo hình thức trực tuyến…) vẫn chưa được thực hiện.
Một số dịch vụ đã được đưa vào sử dụng cũng chưa hoàn thiện và vẫn cần phải điều chỉnh. Người dùng phàn nàn về nhiều vấn đề như việc nhập dữ liệu và tìm kiếm thông tin mất nhiều thời gian; các thông tin thực tế của người đăng ký và thông tin tại Trung tâm không nhất quán...
Hệ thống CEPiK nếu được vận hành tốt sẽ làm giảm đáng kể số lượng xe không có bảo hiểm bắt buộc, giúp giảm tỷ lệ tội phạm, đồng thời ngăn chặn tình trạng đăng ký và hợp pháp hóa xe bị đánh cắp.
Ông Leszek Ciećwierz - Thứ trưởng Bộ Nội vụ và Hành chính Ba Lan
Việc xây dựng, bảo trì và hiện đại hóa hệ thống CNTT của CEPiK được Quỹ CEPiK hỗ trợ, có nguồn thu từ các khoản phí lái xe phải chi trả khi đăng ký ô tô, mua bảo hiểm trách nhiệm, chi phí kiểm tra ô tô được thực hiện tại trạm kiểm tra phương tiện giao thông...
Tuy nhiên, các kiểm toán viên nhận thấy, Bộ Số hóa chưa chú trọng thực hiện thu các khoản này, việc thu quỹ rất chậm trễ, số nợ truy thu năm 2021 và 2022 lên tới hơn 1 triệu zloty Ba Lan (262.000 USD). Trong khi đó, Bộ lại chi tiêu những khoản tiền lớn từ Quỹ CEPiK cho nhiều hoạt động khác không liên quan đến hệ thống CEPiK. Từ tháng 01/2019 đến hết tháng 6/2023, các chi phí không liên quan đến CEPiK chiếm từ 36% đến 77,5% tổng chi phí phát sinh của Quỹ.
Hệ thống CNTT của CEPiK được xây dựng từ năm 2003; tuy nhiên, không thu thập hiệu quả về các khoản thu phát sinh. Bộ Số hóa cũng không theo dõi liên tục tất cả các báo cáo về phí đăng ký được nộp cho Quỹ CEPiK. NIK cho rằng, ngay từ đầu, việc sử dụng hệ thống đã gây ra nhiều vấn đề bất cập, do đó công tác hiện đại hóa là yêu cầu bắt buộc.
Bên cạnh đó, nhiều địa phương không nộp tất cả các khoản phí đăng ký bắt buộc đúng thời hạn, nhiều trạm kiểm tra phương tiện thử nghiệm không gửi tất cả các báo cáo về số phí đã thu và chuyển cho Bộ Số hóa. Do đó, Bộ không có thông tin tin cậy về tình trạng các khoản phải thu; việc cưỡng chế các khoản phải thu không được thực hiện hoặc được thực hiện rất chậm trễ. Do đó, NIK đánh giá Bộ Số hóa chưa hoàn thành tốt trách nhiệm trong vấn đề này.
Cần giải pháp đảm bảo tài chính cho Quỹ CEPiK
Quỹ CEPiK được thành lập để đảm bảo các khoản tiền được sử dụng cho việc xây dựng, bảo trì và hiện đại hóa Hệ thống CNTT của CEPiK. Trong thời gian kiểm toán (từ 2018 đến 2023), chỉ duy nhất năm 2018 nhiệm vụ này được thực hiện đúng, với hơn 84,5 triệu zloty được phân bổ cho các nhiệm vụ liên quan đến phát triển, vận hành hệ thống.
Trong các năm từ 2018-2022, tổng chi phí liên quan đến việc phát triển CEPiK lên tới tổng cộng gần 46,7 triệu zloty. Tuy nhiên, NIK nhấn mạnh, mặc dù số tiền được chuyển tuân theo các quy định hiện hành nhưng mục đích cơ bản của Quỹ CEPiK là tài trợ cho việc phát triển CEPiK hiện đại, được vận hành trơn tru, hiệu quả chưa thực sự được chú trọng.
Từ các phát hiện kiểm toán trên, NIK kiến nghị Văn phòng Thủ tướng cần thực hiện các biện pháp hiệu quả nhằm đảm bảo nguồn tài chính từ Quỹ CEPiK được dành cho các nhiệm vụ liên quan đến hoạt động xây dựng, phát triển hệ thống CNTT của CEPiK, phù hợp với mục đích thành lập Quỹ ban đầu. Điều này sẽ giúp Quỹ không bị lạm dụng vào các mục đích khác.
Đồng thời, NIK kiến nghị Bộ Số hóa cần thực hiện các hoạt động hiệu quả để hoàn thành việc xây dựng hệ thống CEPiK hiện đại nhằm tập trung hóa hồ sơ và cung cấp thêm các dịch vụ điện tử cần thiết cho công dân. Bộ cần tiếp tục triển khai các hoạt động nhằm xác định số tiền phải thu và số truy thu của Quỹ CEPiK; áp dụng cơ chế hiệu quả để xác minh liên tục các khoản thu và nợ đọng của Quỹ; tiếp tục thu hồi các khoản phải thu quá hạn từ Quỹ, hướng đến mục tiêu cung cấp cho người dân một giải pháp hiện đại, tiết kiệm và đẩy mạnh triển khai thêm các dịch vụ điện tử công nghệ cao trong tương lai./.
(Theo NIK và pl.asseco.com)
.jpg "Các cơ quan Kiểm toán tối cao sẵn sàng ứng phó trước các cuộc khủng hoảng")
