Bạo lực gia đình có xu hướng trầm trọng, phức tạp hơn
Trình bày Tờ trình dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nêu rõ, sau gần 15 năm thực hiện, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (PCBLGĐ) đã tạo chuyển biến tích cực về nhận thức, góp phần bảo vệ người bị bạo lực gia đình, xử lý các hành vi bạo lực gia đình, vi phạm pháp luật trong PCBLGĐ. Tuy nhiên, bạo lực gia đình vẫn còn là một vấn đề nhức nhối, nan giải ở Việt Nam. Nhiều vụ việc có mức độ gây hại nghiêm trọng, diễn biến phức tạp, tinh vi, khó lường và khó xử lý bằng các quy định pháp luật hiện hành. Tình trạng bạo lực gia đình còn khá phổ biến.
 |
| Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trình bày Tờ trình dự án Luật PCBLGĐ. Ảnh: TTXVN |
Theo kết quả điều tra quốc gia năm 2019, công bố năm 2020, cứ 3 phụ nữ thì có gần 1 người (32%) bị chồng bạo lực thể xác/hoặc bạo lực tình dục. Kết quả điều tra này còn cho thấy, năm 2019, bạo lực gia đình với phụ nữ gây thiệt hại 1,8% GDP (tăng 0,2% so với năm 2012). Không chỉ bạo lực gia đình với phụ nữ mà bạo lực gia đình với trẻ em, người già cũng diễn ra phổ biến và có nhiều vụ việc nghiêm trọng trong thời gian qua.
Kết quả điều tra về bạo lực gia đình năm 2019 do Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới thực hiện, có 69% trẻ em cho biết đã từng bị bố mẹ xử phạt bằng hình thức bạo lực và cũng có 31,6% cha mẹ thừa nhận họ đã xử phạt con bằng hình thức trên. Ngoài ra, trẻ em cũng là nhóm xã hội có nguy cơ cao bị xâm hại tình dục trong gia đình.
“Vấn nạn bạo lực gia đình có xu hướng trầm trọng, đa dạng, phức tạp hơn đã và đang để lại những hậu quả nặng nề cho nhiều gia đình, gây ra những thiệt hại to lớn cho toàn xã hội. Nếu không được giải quyết kịp thời, bạo lực gia đình sẽ đe doạ đến sự phát triển bền vững của gia đình, làm xói mòn các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc, làm suy yếu động lực phát triển và là rào cản đối với tiến trình phát triển bền vững của đất nước” - Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu rõ và khẳng định việc sửa đổi Luật PCBLGĐ hiện hành là thực sự cần thiết.
Theo đó, việc sửa đổi Luật PCBLGĐ nhằm hoàn thiện thể chế về công tác PCBLGĐ theo hướng tăng cường các biện pháp bảo vệ các quyền con người theo Hiến pháp năm 2013; nâng cao hiệu lực, hiệu quả của các thiết chế nhà nước, xã hội cũng như vai trò của gia đình về lĩnh vực này, góp phần gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của gia đình, dân tộc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong tình hình mới.
Nội dung Luật PCBLGĐ (sửa đổi) tập trung vào 3 nội dung chính: Các biện pháp phòng ngừa bạo lực gia đình, tăng cường bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình; Cơ chế phối hợp và các điều kiện bảo đảm để thực hiện công tác phòng, chống bạo lực gia đình; Khuyến khích xã hội hóa công tác phòng, chống bạo lực gia đình.
Nhận diện đầy đủ các hành vi bạo lực gia đình
Thẩm tra dự án Luật, Thường trực Ủy ban Xã hội tán thành về sự cần thiết cũng như phạm vi sửa đổi Luật. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu rà soát, bổ sung để các hành vi bạo lực gia đình phản ánh được thực tiễn cuộc sống và tránh bỏ sót hành vi, nhất là trong bối cảnh hiện nay khi bạo lực gia đình được đánh giá là diễn biến nghiêm trọng với nhiều hình thức tinh vi, phức tạp. Việc quy định các hành vi bạo lực gia đình cần có mối liên hệ với các biện pháp phòng ngừa, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân, biện pháp xử lý người có hành vi bạo lực gia đình.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu ý kiến tại phiên họp. Ảnh: quochoi.vn |
Bên cạnh đó, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu, đánh giá việc sửa đổi, bổ sung các quy định về biện pháp phòng, chống và các điều kiện bảo đảm thực hiện các biện pháp PCBLGĐ trong dự án Luật để bảo đảm tính khả thi…
Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, việc Chính phủ trình Dự án luật PCBLGĐ ngay đầu nhiệm kỳ mới thể hiện sự quan tâm rất lớn của Đảng, Nhà nước và của toàn xã hội đối với vấn đề văn hóa, xã hội, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.
Quan tâm đến 3 nhóm chính sách trong dự án Luật, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cơ quan soạn thảo cần làm đậm nét hơn 3 nhóm chính sách. Theo Chủ tịch Quốc hội, bên cạnh nguồn lực nhà nước thì việc chú trọng huy động nguồn lực xã hội hóa để phòng, chống bạo lực gia đình rất quan trọng, bởi hậu quả về vật chất, tinh thần về bạo lực gia đình rất lớn.
Đối với nhóm cơ chế phối hợp, phát hiện, ngăn chặn xử lý bạo lực gia đình, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần chỉ rõ, xác định rõ cơ quan nào chủ trì, cơ chế phối hợp ra sao, nếu phát hiện hành vi bạo lực gia đình không kịp thời thì trách nhiệm này của ai?
Cho rằng dự thảo Luật chưa bao quát hết các hành vi bạo lực gia đình, nạn nhân của bạo lực gia đình, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo cần rà soát để làm rõ hơn, nhận diện đầy đủ hơn các hành vi này. Bởi nhiều khi bạo lực về tinh thần còn hơn bạo lực thể xác; phụ nữ, trẻ em còn bị bạo hành tinh thần nhiều…
 |
| Quang cảnh phiên thảo luận. Ảnh: TTXVN |
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, các UBTVQH nhất trí về sự cần thiết xây dựng dự án Luật. Về phạm vi sửa đổi của dự thảo Luật, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị, dự thảo Luật phải bao quát được vấn đề PCBLGĐ trong tình hình mới; khắc phục những hạn chế, vướng mắc của các quy định pháp luật, bảo đảm việc sửa đổi Luật lần này góp phần gìn giữ tốt hơn giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của gia đình, dân tộc; thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đồng thời, bảo đảm tính khả thi của các quy định, kịp thời bảo vệ người bị bạo lực gia đình và người tham gia PCBLGĐ; thúc đẩy xã hội hóa, tăng cường sự đóng góp và tham gia của toàn xã hội cũng như trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức cá nhân trong PCBLGĐ./.
Đ. KHOA
