Kim ngạch xuất khẩu liên tục tăng trưởng
Theo số liệu của Bộ Công Thương, năm 2023, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và các nước thành viên EU đạt 72,3 tỷ USD, giảm 5,3% so với năm 2022, nhưng thặng dư thương mại mang lại cho Việt Nam đạt 34,3 tỷ USD.
Trước đó, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các nước EU năm 2022 đạt 46,8 tỷ USD, tăng 16,7% so với năm 2021. Kim ngạch nhập khẩu từ các nước EVFTA đạt 15,4 tỷ USD, giảm 8,6% so với năm 2021.
Đáng chú ý, trong năm 2023, nhiều mặt hàng quan trọng của Việt Nam xuất khẩu sang EU tiếp tục tăng, như thủy sản tăng 29,5%, rau quả tăng 34,2%, giày dép tăng 49,7%, dệt may tăng 43,4%, gỗ và sản phẩm gỗ tăng 85,2%...
Những tín hiệu tích cực trong xuất khẩu hàng hóa sang EU tiếp tục được ghi nhận. Tổng cục Hải quan cho biết, trong tháng 6/2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang EU tăng 7,85% so với tháng 5/2024 và tăng 19,54% so với tháng 6/2023, đạt trên 4,28 tỷ USD.
Tính chung 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang EU đạt trên 24,69 tỷ USD, tăng 15,37% so với cùng kỳ năm 2023
Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang hầu hết các thị trường xuất khẩu chủ lực trong EU đều tăng kim ngạch so với cùng kỳ năm 2023. Theo Vụ Thị trường châu Âu (Bộ Công Thương), xuất khẩu của Việt Nam đạt cao nhất tại thị trường Hà Lan với kim ngạch trên 6,14 tỷ USD, chiếm 24,88% trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá sang EU, tăng 27,12% so với cùng kỳ năm 2023; riêng tháng 6/2024 kim ngạch đạt gần 1,15 tỷ USD, tăng 13,59% so với tháng 5/2024 và tăng 35,46% so với tháng 6/2023.
Tiếp đến là thị trường Đức đạt gần 3,82 tỷ USD, chiếm 15,46%, tăng nhẹ 3,27%; riêng tháng 6/2024 kim ngạch đạt trên 634,96 triệu USD, tăng 7,73% so với tháng 5/2024 và tăng 7,13% so với tháng 6/2023.
Đứng thứ ba là thị trường Italia với kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt gần 2,53 tỷ USD, chiếm 10,23%, tăng 9,23%; riêng tháng 6/2024 kim ngạch đạt 385,97 triệu USD, tăng 0,6% so với tháng 5/2024 và tăng 4,27% so với tháng 6/2023.
Thị trường Tây Ban Nha đứng thứ tư với kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt gần 1,97 tỷ USD, chiếm 7,96%, tăng 20,68%; riêng tháng 6/2024 kim ngạch đạt 308,19 triệu USD, tăng 7,51% so với tháng 5/2024 và tăng 3,38% so với tháng 6/2023.
Triển vọng tương lai còn "sáng" hơn
Từ khi có hiệu lực đến nay, Hiệp định EVFTA đã cơ bản đạt được mục tiêu đề ra trong việc thúc đẩy quan hệ giữa hai bên. Tỷ trọng hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU đã tăng lên và Việt Nam trở thành quốc gia có thị phần lớn nhất so với các nước trong khu vực ASEAN xuất khẩu vào EU.
Triển vọng tương lai còn “sáng” hơn khi số liệu khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho thấy, tỷ lệ doanh nghiệp Việt Nam am hiểu về Hiệp định EVFTA đã cao hơn so với nhiều Hiệp định khác. Kết quả khảo sát cũng chỉ ra, gần 50% doanh nghiệp Việt Nam đã từng hưởng những lợi ích cụ thể từ EVFTA.
Theo ông Dominik Meichle, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu (EuroCham) tại Việt Nam, từ kết quả điều tra Chỉ số Niềm tin kinh doanh của EuroCham cho thấy, 1/4 doanh nghiệp thành viên của EuroCham Việt Nam đang được hưởng lợi từ Hiệp định EVFTA thông qua thực thi cam kết giảm thuế, giúp các doanh nghiệp tiếp cận thị trường tốt hơn và tăng khả năng cạnh tranh.
Lãnh đạo Bộ Công Thương nhận định, EVFTA là Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới có tiêu chuẩn cao và toàn diện nhất mà EU (với 27 nền kinh tế phát triển) đã ký kết với một nước đang phát triển là Việt Nam. Sau 4 năm, mặc dù chịu tác động không nhỏ bởi đại dịch Covid-19, cuộc xung đột quân sự Nga - Ucraina và những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình thế giới, song các kết quả Việt Nam đạt được trong thực thi Hiệp định EVFTA là rất đáng ghi nhận.
Hơn nữa, theo đánh giá của ông Lương Hoàng Thái - Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), Hiệp định EVFTA là Hiệp định đem lại kết quả tích cực nhất trong số những Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam đã tham gia.
Để đạt được kết quả đó, không thể không nhắc đến những cải cách mạnh mẽ của Việt Nam để tạo dựng môi trường kinh doanh minh bạch hơn, thuận lợi hơn. Kết quả, tăng trưởng về thương mại giữa Việt Nam và EU luôn đạt cao, EU trở thành thị trường quan trọng hàng đầu của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu luôn chiếm khoảng 12-15% tổng xuất khẩu của Việt Nam.
Không chỉ thúc đẩy tăng trưởng thương mại, Hiệp định EVFTA còn “hút” đầu tư nước ngoài từ EU vào Việt Nam. Đến nay, EU đã đầu tư vào Việt Nam 28 tỷ Euro và đứng thứ 6 trong số các nhà đầu tư vào Việt Nam, mặc dù Hiệp định Bảo hộ đầu tư (EVIPA) hoàn tất phê chuẩn và đưa vào thực thi. Vì thế, triển vọng gia tăng thu hút đầu tư từ EU vào Việt Nam là rất mạnh mẽ khi Hiệp định này được triển khai trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, ông Lương Hoàng Thái cho rằng, việc tham gia Hiệp định Thương mại tự do tiêu chuẩn cao giúp cho nhiều doanh nghiệp của Việt Nam có thể tham gia, kết nối vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn, trong đó có các doanh nghiệp EU.
Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng, mở rộng cơ hội cho Việt Nam tại thị trường EU, các doanh nghiệp cần đẩy mạnh khai thác lợi thế từ Hiệp định EVFTA - ông Lương Hoàng Thái nhấn mạnh, bởi thị phần xuất khẩu của Việt Nam so với dung lượng thị trường EU còn rất nhỏ, mới chỉ chiếm trên 2%, dư địa còn rất lớn.
Trong khi đó, tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan từ Hiệp định EVFTA đến nay mới đạt khoảng trên 20%. Con số này là khá cao so với những Hiệp định FTA mới đưa vào thực thi, nhưng với tiềm năng của thị trường EU, các doanh nghiệp phải chủ động hơn nữa, tích cực hơn nữa để có thể tận dụng, được hưởng ưu đãi thuế quan nếu đáp ứng các yêu cầu của Hiệp định.
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Cẩm Trang - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cũng nhấn mạnh, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tận dụng cơ hội từ EVFTA, nắm bắt thông tin về thị trường… để chủ động sản xuất, kinh doanh và đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh, đổi mới công nghệ, tạo ra những sản phẩm hàng hoá có chất lượng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường EU./.