Tinh thần hưởng ứng từ mỗi công đoàn viên…
Nhằm tuyên truyền về “Chiến lược quốc gia phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030”, Tạp chí Lao động Đoàn thể (Tổng Liên đoàn Lao động - LĐLĐ Việt Nam) cùng Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã chung tay tổ chức cuộc thi trực tuyến trên nền tảng Tạp chí điện tử.
Trong hơn 1 tháng diễn ra (từ ngày 30/6 đến 15/8/2025), Cuộc thi trực tuyến về phòng, chống tác hại của thuốc lá đã được phát động mạnh mẽ. Theo Ban tổ chức, mục tiêu hướng đến không dừng lại ở một cuộc thi, mà mong muốn khơi dậy ý thức “sống xanh”, cùng nhau kiến tạo môi trường làm việc văn minh, không khói thuốc trong đoàn viên, người lao động, dưới sự chung tay của toàn hệ thống công đoàn.
Diễn ra trong bối cảnh hệ thống Công đoàn đang thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy, chuyển đổi mô hình hoạt động và giảm mạnh về số lượng đoàn viên, nhưng cuộc thi vẫn đạt được những con số rất đáng khích lệ.
Hệ thống đã ghi nhận 57.307 người dự thi, tương ứng với 57.307 bài luận và hiến kế được gửi về. Trong đó, có 3.871 người xuất sắc trả lời đúng 100% câu hỏi trắc nghiệm.
“Chúng tôi đặc biệt biểu dương tinh thần tham gia sôi nổi của các đơn vị dẫn đầu như: LĐLĐ TP. Hồ Chí Minh (hơn 26.000 người), Ban Công đoàn Quốc phòng, Công đoàn Y tế Việt Nam, LĐLĐ tỉnh Ninh Bình và Công đoàn Giáo dục Việt Nam” - Ban tổ chức cho biết.
Hơn cả những phần thưởng…
Tại buổi lễ, Ban tổ chức đã trao giải cho các tổ chức công đoàn và các tác phẩm xuất sắc nhất tham dự Giải.
LĐLĐ TP. Hồ Chí Minh vinh dự giành giải Nhất.
02 giải Nhì thuộc về Ban Công đoàn Quốc phòng và Công đoàn Y tế Việt Nam.
- 03 giải Ba thuộc về: LĐLĐ tỉnh Ninh Bình, Công đoàn Giáo dục Việt Nam, LĐLĐ Hải Phòng.
- Về Giải cá nhân, 01 giải Nhất thuộc về công đoàn viên Phạm Thị Ngọc - Công ty TNHH Viet Power, LĐLĐ tỉnh Ninh Bình
- 02 giải Nhì: Chu Thanh Bình - Ngân hàng TMCP Sài gòn Thương Tín, LĐLĐ TP Hồ Chí Minh và Ngô Thị Phương Thúy - Công ty TNHH Đỉnh Vàng, LĐLĐ TP Hải Phòng.
03 giải Ba: Nguyễn Thanh Tùng - Nhà máy Z111, Ban Công đoàn Quốc phòng, Vũ Thị Hương Thủy - Bệnh viện Bạch Mai, Công đoàn Y tế Việt Nam, Lê Quang Minh - Trường Đại học Công đoàn, Công đoàn Giáo dục Việt Nam.
Ngoài các giải thưởng theo Thể lệ, Ban giám khảo đề nghị Qũy Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) bổ sung kinh phí trao 5 giải Khuyến khích cho cá nhân.
Song điều đọng lớn lớn hơn cả, theo đại diện Ban tổ chức, đó là: Cuộc thi đã góp phần lan tỏa kiến thức và thay đổi nhận thức trong đoàn viên, người lao động về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
“Nhiều sáng kiến, giải pháp từ cuộc thi có giá trị thực tiễn, có thể áp dụng rộng rãi tại công đoàn cơ sở. Kết quả cuộc thi là nguồn tư liệu quý, có thể được biên soạn thành “Sổ tay công đoàn với phòng chống tác hại của thuốc lá” để triển khai lâu dài” - đại diện Ban tổ chức cho biết.
Nhiều mô hình hay, có tính lan tỏa trong cộng đồng
Thực tế cho thấy, nhiều mô hình phòng, chống tác hại của thuốc lá đã ra đời và hoạt động hiệu quả, gắn với từng lĩnh vực, ngành nghề, qua đó lan tỏa sâu rộng quyết tâm phòng, chống tác hại của thuốc lá với lực lượng nòng cốt chính là các công đoàn viên, người lao động.
Điển hình như trong trường học, nhiều mô hình sáng tạo đã hình thành: “Lớp học không khói thuốc” tại Trường THCS Quảng Thọ (tỉnh Quảng Trị) lồng ghép giáo dục kỹ năng từ chối, kỹ năng nhận diện rủi ro và tự bảo vệ vào môn Giáo dục công dân, sinh hoạt ngoại khóa; cuộc thi “Viết thư gửi người hút thuốc” giúp học sinh gửi thông điệp yêu thương tới cha mẹ.
Trong doanh nghiệp, công đoàn phối hợp chuyên môn tổ chức tọa đàm, tập huấn, “Tuần lễ không khói thuốc”, phát động sáng tạo như “Nụ cười không khói thuốc” (TP. HCM), “Cà phê không khói” (Ngân hàng Sacombank), khiến đoàn viên, học sinh và người lao động dễ tiếp nhận, chủ động lựa chọn lối sống tích cực.
Tổ chức mít tinh, tọa đàm, hội thi, “Tuần lễ nói không với thuốc lá”, truyền thông trực quan qua pano, standee, tờ rơi (Bệnh viện E, Công đoàn Ninh Bình, TP. HCM). Phát động các phong trào sáng tạo: “Nụ cười không khói thuốc”, “Cà phê không khói” để gắn tuyên truyền với hành vi tích cực.
Trong xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc - biến quy định thành văn hóa, nhiều mô hình cũng ra đời, như trong doanh nghiệp có Mô hình “Bếp sạch - Không khói thuốc” (Công đoàn Công ty TNHH Viet Power, thuộc LĐLĐ tỉnh Ninh Bình) là ví dụ điển hình: treo biển cấm hút thuốc, yêu cầu nhân viên bếp ký cam kết, gắn với tiêu chí thi đua; nhấn mạnh nguy cơ khói thuốc gây mất vệ sinh an toàn thực phẩm, cháy nổ. Nhờ vậy, môi trường ăn uống tập thể vừa an toàn vừa văn minh.
Trong khối văn phòng và IT: Sáng kiến “IT không khói thuốc - Code sạch, môi trường sạch” tạo ra không gian thay thế lành mạnh với ghế nghỉ, cây xanh, nước detox, cùng việc tích hợp thông điệp phòng, chống tác hại của thuốc lá ngay trong email, màn hình chờ. Văn phòng kế toán áp dụng mô hình “Bàn làm việc sạch, đầu óc sáng” với “Góc thư giãn không khói thuốc”.
Trong bệnh viện: Bệnh viện E là hình mẫu khi đưa “Cơ sở không khói thuốc” thành cam kết tập thể, treo 90 standee, 10 pano, tổ chức 11 buổi truyền thông cho bệnh nhân và người nhà, xây dựng mạng lưới 40 cán bộ tư vấn cai thuốc. Môi trường trong sạch giúp người bệnh phục hồi nhanh hơn.
Không chỉ tuyên truyền, nhiều tổ chức công đoàn, công đoàn viên còn có hình thức hỗ trợ thiết thực giúp người lao động và cộng đồng bỏ thuốc.
Đơn cử mô hình “Hộp thư sức khỏe - Gửi lời thương, bỏ thuốc lá”: những lá thư từ con trẻ nhắn gửi cha mẹ đã chạm đến cảm xúc, biến tuyên truyền thành động lực bỏ thuốc. Chỉ sau 6 tháng, số công nhân hút thuốc tại một xưởng của Công ty TNHH Viet Power giảm 50%. Các “Tổ công nhân tự quản môi trường không khói thuốc” và “Đại sứ sức khỏe” tại doanh nghiệp cho thấy sức mạnh của đồng nghiệp trong việc động viên nhau.
Các chương trình thử thách như “21 ngày không khói thuốc” hay “30 ngày không thuốc lá” giúp hình thành cộng đồng hỗ trợ, biến hành trình bỏ thuốc thành phong trào tập thể. Khen thưởng cá nhân bỏ thuốc thành công, công nhận “Đại sứ sức khỏe” hay lập nhóm công nhân hỗ trợ tinh thần cho nhau, thực hiện sổ theo dõi tiến độ.
Đặc biệt, nhiều cơ quan, doanh nghiệp tích hợp thông điệp “Không khói thuốc” vào email công vụ, màn hình chờ, bảng điện tử như Ngân hàng Sacombank và một số đơn vị TP. HCM xây dựng bảng tin sức khỏe, video clip ngắn, infographic sinh động, dễ tiếp cận. Công ty TNHH Viet Power triển khai ứng dụng theo dõi sức khỏe điện tử, gắn với chương trình “30 ngày không thuốc lá”, cho phép công nhân ghi tiến độ, chia sẻ câu chuyện, động viên nhau trực tuyến. Các diễn đàn, câu lạc bộ trực tuyến tạo kênh trao đổi kinh nghiệm, khuyến khích đoàn viên biến bỏ thuốc thành lựa chọn văn hóa, phù hợp với thế hệ lao động trẻ.
Chung tay hành động, vì môi trường không khói thuốc lá
Với những hoạt động thiết thực, nhiều mô hình ý nghĩa được triển khai mang lại hiệu… Tất cả đã cho thấy, nếu đủ quyết tâm, việc đẩy lùi tác hại của thuốc lá đối với mỗi cá nhân và cộng đồng là hoàn toàn có thể thực hiện được.
Để đạt được mục tiêu này, các ý kiến cho rằng cần có sự chung tay nỗ lực của tất cả các cấp, các ngành và mỗi cá nhân. Trong đó, đối với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá - Bộ Y tế cần tiếp tục quan tâm, hỗ trợ kinh phí để duy trì và mở rộng quy mô cuộc thi trực tuyến trong các năm tiếp theo.
Hỗ trợ xây dựng cổng thông tin, nền tảng số chuyên biệt cho hoạt động truyền thông phòng, chống tác hại thuốc lá của Công đoàn Việt Nam, giúp cuộc thi không chỉ dừng ở hình thức thi mà trở thành kênh thường xuyên cập nhật kiến thức, cung cấp công cụ hỗ trợ bỏ thuốc cho đoàn viên, người lao động.
Đối với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xem xét đưa nội dung thi trực tuyến phòng, chống tác hại của thuốc lá vào chương trình công tác thường niên của tổ chức Công đoàn, coi đây là một chỉ tiêu thi đua, nhằm tạo tính bền vững.
Tăng cường truyền thông đa kênh: báo chí, mạng xã hội, fanpage công đoàn, loa truyền thanh cơ sở, video clip ngắn để tiếp cận đoàn viên trẻ, công nhân khu công nghiệp, nơi thuốc lá điện tử đang gia tăng.
Tăng cường nhân rộng các mô hình hiệu quả đã có và xây dựng cơ sở dữ liệu trực tuyến về sáng kiến, mô hình phòng, chống tác hại của thuốc lá để tra cứu, học tập, nhân rộng; gắn việc bỏ thuốc với lợi ích trực tiếp như chăm sóc sức khỏe, phúc lợi, khen thưởng.
Chủ động tạo không gian thay thế lành mạnh (phòng nghỉ, góc thư giãn, khu thể thao mini), giúp người lao động giảm căng thẳng mà không cần đến thuốc lá. Biên soạn và phát hành “Sổ tay Công đoàn với công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá” từ nguồn sáng kiến thu thập qua cuộc thi.
