.jpg)
“Điểm danh” ngân hàng công khai lãi suất bình quân
Ngân hàng Thương mại cổ phần (TMCP) Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) là một trong những ngân hàng đầu tiên niêm yết lãi suất cho vay bình quân tháng 3/2024 là 6,49%/năm. Chênh lệch giữa lãi suất cho vay bình quân với lãi suất huy động vốn bình quân là 3,12%/năm. Theo báo cáo tài chính năm 2023, BIDV hiện là ngân hàng có thị phần cho vay dẫn đầu hệ thống với 1,74 triệu tỷ đồng.
Cùng với BIDV, Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) cũng công bố lãi suất cho vay bình quân là 7,76%/năm. Cụ thể, lãi suất cho vay bình quân đối với khách hàng cá nhân là 8,85%/năm và nhóm khách hàng doanh nghiệp 7,34%/năm. Chênh lệch lãi suất bình quân thực tế tại ngân hàng ở mức 3,75%/năm.
Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng nước ngoài cũng đã công bố lãi suất cho vay bình quân, như: Hong Leong, Agricultral Bank of China, Maybank Hà Nội và TP.HCM, First Commercial Bank chi nhánh Hà Nội và TP.HCM Maybank, Công ty tài chính Lotte finance, FE Credit...
Ngoài ra, một số ngân hàng khác cũng đã công khai lãi suất cho vay cơ sở và thông tin các gói vay như Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB), Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank), Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank), Ngân hàng TMCP Liên Việt (LPBank), Ngân hàng TMCP Bắc Á (BacABank)...
Dự kiến, trong vài ngày tới, nhiều ngân hàng khác cũng sẽ công khai lãi suất bình quân. Việc làm này của các ngân hàng là nhằm thực hiện yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Cụ thể, tại Chỉ thị 01/CT-NHNN ngày 15/01/2024 về tổ chức thực hiện nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng trong năm 2024, NHNN đã yêu cầu các tổ chức tín dụng chủ động công khai trên trang thông tin điện tử (website) của ngân hàng về lãi suất cho vay bình quân; chênh lệch lãi suất bình quân tiền gửi và cho vay; lãi suất cho vay các chương trình tín dụng, chương trình tín dụng ưu đãi và các loại lãi suất cho vay khác (nếu có).
Trong Công điện số 18/CĐ-TTg ngày 05/3/2024 về điều hành tăng trưởng tín dụng năm 2024, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng công khai lãi suất cho vay bình quân để người dân, doanh nghiệp thuận lợi trong việc tiếp cận tín dụng, lựa chọn ngân hàng để vay vốn.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, NHNN mới đây đã ban hành Công văn số 1628/NHNN-CSTT gửi các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài về việc công bố lãi suất cho vay; trong đó yêu cầu các tổ chức tín dụng gửi đường dẫn (link) của Chuyên mục công bố các loại lãi suất về NHNN trước ngày 01/4/2024. Trường hợp tổ chức tín dụng thay đổi đường dẫn thì phải cập nhật trong vòng 2 ngày làm việc với cơ quan quản lý...
Hướng đến môi trường minh bạch, cạnh tranh bình đẳng
Theo số liệu của NHNN, đến ngày 29/02/2024, tín dụng nền kinh tế giảm 0,72% so với cuối năm 2023. Điều này cho thấy nền kinh tế vẫn đang tăng trưởng chậm, cầu và sức hấp thụ vốn của nền kinh tế ở mức thấp, việc tìm kiếm khách hàng tốt có nhu cầu vay không hề dễ dàng.
Hơn nữa, thực tế cho thấy, mặt bằng lãi suất cho vay hiện nay của các ngân hàng đang có sự phân hóa rõ nét, tùy từng đối tượng vay. Nhiều doanh nghiệp vẫn kêu lãi suất cho vay cao, khó tiếp cận tín dụng.
Trong bối cảnh đó, theo các chuyên gia, việc công bố lãi suất cho vay bình quân có thể sẽ là biện pháp quan trọng để các ngân hàng cạnh tranh thu hút khách hàng tín dụng trong giai đoạn tới, nhất là khi chính sách cho vay trả nợ ngân hàng khác đã được nhiều ngân hàng triển khai mạnh mẽ trong thời gian gần đây.
Đại diện NHNN cũng cho rằng việc các ngân hàng công bố lãi suất cho vay sẽ đảm bảo sự công bằng, khách quan trong cạnh tranh.
Tuy vậy, bên cạnh những ngân hàng sớm công khai lãi suất cho vay bình quân, một số ngân hàng vẫn bày tỏ sự băn khoăn về yêu cầu này. Theo phản ánh của những ngân hàng này, lãi suất cho cá nhân vay mua nhà, tiêu dùng… lâu nay đều được công khai. Tuy nhiên, đối với khách hàng doanh nghiệp có đặc thù riêng, mức lãi suất phụ thuộc vào nhiều yếu tố như lợi ích từ phía các tổ chức, cơ chế cho từng doanh nghiệp, từng chính sách. Bởi vậy, mức lãi suất cũng sẽ không giống nhau, dẫn tới rất khó có mức bình quân.
Theo Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI, lãi suất cho vay là câu chuyện thị trường giữa bên vay và bên cho vay dựa trên nhiều yếu tố và thời điểm. Cùng một khách hàng/dự án nhưng lãi suất có thể không giống nhau. Các yếu tố quyết định lãi suất cho vay là xếp loại khách hàng, tài sản bảo đảm, tính chất rủi ro. Do đó, việc công khai lãi suất cho vay là một khó khăn cho ngành ngân hàng, có thể dẫn đến tình trạng đối phó trong thực hiện.
Mặc dù ngân hàng phản ánh việc công khai lãi suất cho vay có những khó khăn nhất định nhưng Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú vẫn khẳng định, đây là việc cần thiết, giúp nhằm đẩy mạnh tín dụng ra nền kinh tế, giúp người dân và doanh nghiệp có nhiều cơ hội tiếp cận với vốn tín dụng hơn.
Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, nhiệm vụ tín dụng là rất quan trọng. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo ngành ngân hàng phải thực hiện. NHNN tập trung chỉ đạo quyết liệt ngay từ đầu năm. Các ngân hàng phải công bố lãi suất cho vay để khách hàng biết và lựa chọn. “Đây là trách nhiệm của toàn hệ thống ngân hàng nhằm tạo nên môi trường minh bạch, cạnh tranh bình đẳng” - ông Đào Minh Tú nhấn mạnh./.
