Giải quyết căn cơ tình trạng thiếu vắc xin

Thiếu vắc xin trên quy mô toàn quốc

Chiều 15/12, Bộ Y tế tổ chức gặp mặt báo chí cung cấp thông tin y tế.

Tại cuộc gặp mặt, Bộ Y tế đã thông tin đến báo chí về một số vấn đề “nóng” của ngành y tế thời gian qua như: tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế trong các cơ sở khám, chữa bệnh; việc thiếu vắc xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng; những điểm mới của Nghị định số 75/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 146/2018/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật BHYT…

Liên quan đến tình trạng thiếu vắc xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, thời gian qua, có hiện tượng thiếu vắc xin trên quy mô toàn quốc.

“Đến tháng 8/2023, Bộ Y tế mới được cấp kinh phí để mua vắc xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng” - bà Hồng thông tin và cho biết thêm, thực tế, Bộ Y tế đã có kế hoạch cung ứng vắc xin từ năm 2022, nên số vắc xin được gối đầu sang năm 2023. Chúng ta thiếu vắc xin 5 trong 1 từ tháng 2, thiếu vắc xin DPT tiêm nhắc lại phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván (thời điểm 18-24 tháng). Hầu hết vắc xin còn lại được cung ứng đến tháng 10.

Trước tình trạng thiếu hụt vắc xin, để sớm bảo vệ các trẻ phòng bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt là vắc xin 5 trong 1, Bộ Y tế đã nỗ lực để vận động các nguồn tài trợ. Tháng 7, Bộ đã nhận được hơn 250.000 liều và ngay tối ngày 15/12, Bộ tiếp tục nhận 490.600 liều vắc xin 5 trong 1. Các vắc xin nhận viện trợ có chỉ định để tiêm chủng cho các trẻ cho đến 18 tháng tuổi nên chúng ta hoàn toàn triển khai sớm cho các cháu.

PGS,TS. Dương Thị Hồng thông tin thêm, hầu hết các vắc xin tiêm chủng mở rộng là vắc xin sản xuất trong nước. Theo quy định hiện hành phải trải qua rất nhiều bước, quy trình (9 bước). Bộ Y tế, Bộ Tài chính đang phối hợp rất chặt chẽ để giải quyết phần thủ tục.

"Ngay sau khi có giá vắc xin, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương sẽ khẩn trương ký các hợp đồng cung ứng vắc xin. Hiện nay, các nhà sản xuất trong nước đã có cơ số vắc xin nhất định để giao ngay cho Viện khi hoàn tất các thủ tục tài chính" - bà Hồng nói.

Theo đại diện Bộ Y tế, ngay sau khi vắc xin 5 trong 1 trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng được cung ứng, sẽ triển khai ngay tiêm cho trẻ chưa được tiêm mũi 1 vắc xin 5 trong 1.

Trong đó, sẽ ưu tiên trước cho trẻ có nhóm tuổi nhỏ nhất từ 2 tháng tuổi, sau đó đến những trẻ có tháng tuổi lớn hơn bao gồm cả những trẻ trên 12 tháng tuổi; tiếp đó sẽ triển khai tiêm mũi nhắc cho những trẻ trên 12 tháng.

Bộ Y tế cũng đã khuyến cáo các đơn vị quản lý đối tượng tiêm chủng, giám sát các bệnh trong tiêm chủng mở rộng, hướng dẫn các đơn vị điều trị tăng cường tiếp nhận khám trẻ nhiễm khuẩn đường hô hấp, xử lý kịp thời.

Năm 2024 sẽ khắc phục được tình trạng thiếu vắc xin

Trao đổi thêm về vấn đề thiếu vắc xin, TS. Hoàng Minh Đức - Phó Cục trưởng phụ trách quản lý, điều hành Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, giai đoạn năm 2016-2022, Chương trình Tiêm chủng mở rộng được bố trí kinh phí mua vắc xin từ nguồn Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2016-2020.

Ngoài nguồn mua vắc xin theo hình thức hoạt động của Dự án, vắc xin còn được hỗ trợ từ Tổ chức GAVI và các tổ chức nước ngoài khác viện trợ.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, sự hỗ trợ nguồn lực từ GAVI và các tổ chức quốc tế có sự chuyển dịch cách thức hỗ trợ do Việt Nam nằm ngoài danh sách các nước có thu nhập thấp, kinh tế kém phát triển, một số loại vắc xin viện trợ cần phải đối ứng sau khi tiếp nhận.

Năm 2023, thực hiện Luật Ngân sách nhà nước, các địa phương phải thực hiện các thủ tục mua sắm vắc xin từ ngân sách của địa phương. Tuy nhiên, các địa phương gặp khó khăn trong việc bố trí, phê duyệt kinh phí, vướng mắc thủ tục đấu thầu, phê duyệt giá cũng như kinh nghiệm triển khai...

Theo ông Hoàng Minh Đức, để giải quyết căn cơ, lâu dài, chấm dứt tình trạng thiếu vắc xin, Bộ Y tế đang phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tham mưu sửa đổi Nghị định số 104/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ quy định về hoạt động tiêm chủng, trong đó cho phép bố trí ngân sách trung ương để đảm bảo kinh phí mua vắc xin cho Chương trình Tiêm chủng mở rộng; dự kiến hoàn thành trong tháng 1/2024.

Cùng với đó, Bộ sẽ hoàn thành việc mua sắm các vắc xin đặt hàng trong nước (10 loại) trong tháng 12/2023 theo số lượng tỉnh, thành phố đề xuất nhu cầu đến tháng 6/2024. Theo đó, sẽ đảm bảo hoạt động cung ứng vắc xin năm 2024 trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, đáp ứng nhu cầu của người dân hiện nay cũng như theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, tuân thủ quy định của pháp luật hiện hành.

“Nếu được giao ngân sách sớm hơn, Bộ Y tế sẽ sớm tiến hành đặt hàng hoặc đấu thầu mua sắm vắc xin cho Chương trình tiêm chủng mở rộng theo đúng quy định của pháp luật” - ông Đức cho biết.

Cùng với hoàn thiện về thủ tục pháp lý, thời gian tới, Bộ Y tế cũng sẽ rà soát nguồn vắc xin, tích cực làm việc với các nhà tài trợ trong nước và nước ngoài hỗ trợ nguồn lực cho Chương trình Tiêm chủng mở rộng; tiếp tục chỉ đạo các đơn vị thực hiện cung ứng vắc xin theo các quy định hiện hành.

Với các giải pháp đồng bộ trên, ông Hoàng Minh Đức khẳng định, trong năm 2024 sẽ không xảy ra tình trạng thiếu vắc xin.