 |
| Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình Dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Ảnh: VPQH |
Quy định cụ thể các đối tượng bắt buộc phải kiểm toán
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Dự thảo Luật được xây dựng trên cơ sở bám sát 05 nhóm chính sách, gồm: Hoàn thiện các quy định về bản chất HTX, phát triển thành viên HTX; Mở rộng phạm vi điều chỉnh và hoàn thiện các quy định về loại hình tổ chức kinh tế hợp tác, tổ chức đại diện; Mở rộng thị trường, nâng cao khả năng huy động vốn, tạo động lực cho HTX phát triển; Hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác quản trị, điều hành HTX; Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh tế tập thể.
Đáng chú ý, Dự thảo Luật đã bổ sung 01 chương về kiểm toán, quy định đối tượng, tần suất, phạm vi kiểm toán độc lập, kiểm toán nội bộ; bổ sung chương về kiểm toán tổ chức kinh tế hợp tác có tư cách pháp nhân; trong đó quy định các nội dung kiểm toán đặc thù đối với tổ chức kinh tế hợp tác có tư cách pháp nhân so với pháp luật về kiểm toán hiện hành.
Cụ thể, Dự thảo Luật bổ sung quy định các đối tượng bắt buộc phải kiểm toán gồm: HTX có quy mô vừa, lớn; liên hiệp HTX; liên đoàn HTX; các tổ chức kinh tế hợp tác có tư cách pháp nhân có hoạt động tín dụng nội bộ; tổ chức kinh tế hợp tác được hỗ trợ từ Nhà nước.
Đồng thời bổ sung quy định kiểm toán độc lập về báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán hoạt động theo quy định pháp luật kiểm toán độc lập; khuyến khích thực hiện kiểm toán nội bộ do tổ chức kinh tế hợp tác có tư cách pháp nhân tự thực hiện hoặc đi thuê.
Dự thảo Luật cũng bổ sung mục đích báo cáo kiểm toán để công bố, minh bạch thông tin cho thành viên và cơ quan quản lý nhà nước; căn cứ để Nhà nước xem xét hỗ trợ; quy định đối tượng, tần suất, nội dung kiểm toán độc lập bắt buộc cho từng đối tượng cụ thể.
“Kiểm toán HTX là rất cần thiết nhằm tạo sự minh bạch và phản ánh sức khỏe của HTX cho các thành viên và các đối tác của HTX, giúp Hội đồng quản trị và Ban giám đốc quản lý, điều hành hiệu quả, tạo điều kiện để HTX huy động vốn từ các tổ chức tín dụng bên ngoài và là cơ sở để Nhà nước hỗ trợ cho HTX. Luật HTX năm 2012 chưa quy định chi tiết về nội dung kiểm toán, đối tượng kiểm toán, tần suất kiểm toán nên trên thực tế, kiểm toán HTX gần như chưa được thực hiện” - Tờ trình của Chính phủ nêu.
Thúc đẩy hợp tác xã hoạt động hiệu quả, minh bạch
Thẩm tra Tờ trình Dự án Luật, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, cần thiết phải xây dựng và hình thành dịch vụ kiểm toán đặc thù dành riêng cho khu vực HTX, nhất là đối với các HTX quy mô siêu nhỏ và nhỏ, từ đó trở thành công cụ trợ giúp, hỗ trợ, tư vấn cho HTX về tổ chức, quản lý theo đúng quy định của pháp luật.
 |
| Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: VQPH |
Đồng thời, tăng cường giám sát, kiểm tra các hoạt động của HTX, nhất là trong việc tiếp nhận các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, tránh việc hình thành các HTX trá hình để trục lợi chính sách; kịp thời có giải pháp điều chỉnh ngay đối với những khiếm khuyết, yếu kém được phát hiện thông qua công cụ kiểm toán nhằm thúc đẩy các HTX hoạt động hiệu quả và bền vững với hoạt động tài chính minh bạch, tránh được rủi ro, thất thoát tài sản, tạo niềm tin của thành viên đối với HTX.
Tuy nhiên, theo cơ quan thẩm tra, với nhiều cơ chế, chính sách Nhà nước hỗ trợ cho HTX, tại Dự thảo Luật hiện nay còn thiếu cơ chế đánh giá, kiểm tra, giám sát trước khi HTX được hỗ trợ thông qua công cụ kiểm toán HTX về các phương diện như: xác định chính xác những thông tin cơ bản về HTX; đánh giá tính chuẩn mực trong hệ thống kế toán HTX; phân tích những điểm mạnh và yếu trong hệ thống quản lý nội bộ HTX; đánh giá các rủi ro trong bảng cân đối kế toán và các giao dịch của HTX; đánh giá mức độ kinh tế hiện tại và khả năng tiếp tục phát triển của HTX…
Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, quy định cụ thể, rõ ràng tại Dự thảo Luật các nội dung liên quan đến kiểm toán HTX như: quy định về đối tượng kiểm toán, loại kiểm toán, đơn vị kiểm toán, quyền và trách nhiệm của các bên, quy trình kiểm toán, tần suất kiểm toán, cơ quan kiểm tra, giám sát…
“Cần làm rõ cơ quan nào chịu trách nhiệm về việc cung cấp dịch vụ kiểm toán HTX; đề nghị cân nhắc nghiên cứu việc xem kiểm toán HTX là một loại dịch vụ công và giao cho hệ thống Liên minh HTX thực hiện theo chủ trương tại Nghị quyết số 20-NQ/TW. Vì trong thực tế các HTX quy mô siêu nhỏ và nhỏ, đặc biệt là các HTX ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn không có nguồn kinh phí bố trí thực hiện kiểm toán độc lập” - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra.
Ủy ban Kinh tế cũng kiến nghị, về lâu dài, Liên minh HTX Việt Nam và các Liên minh HTX cấp tỉnh cần xây dựng một hệ thống nhân sự có trình độ chuyên sâu, có khả năng tư vấn, kiểm toán cho từng HTX, nhất là khi HTX gặp khó khăn liên quan đến công tác quản trị HTX. Khi chất lượng của dịch vụ tư vấn, kiểm toán được nâng cao và cải thiện, có thể xem xét việc cho phép hệ thống Liên minh HTX từng bước tiến hành việc thu phí tư vấn, kiểm toán HTX.
Đ. KHOA
