Thiếu cơ quan điều phối, phân bổ nguồn lực chưa phù hợp
Khủng hoảng khí hậu hiện nay đang trở thành mối đe dọa chung đối với sự ổn định và phát triển của các quốc gia, ảnh hưởng sâu rộng từ kinh tế đến đời sống xã hội. Với đặc điểm khí hậu đa dạng, Israel đang phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nước, nhiệt độ tăng cao và các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng.
Trong bối cảnh đó, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) Israel đã thực hiện hai cuộc kiểm toán nhằm đánh giá mức độ sẵn sàng của quốc gia này trước biến đổi khí hậu (BĐKH). Đoàn kiểm toán tập trung xem xét các nghị quyết và hành động của Chính phủ trong 15 năm qua, đặc biệt trong các lĩnh vực như: giảm phát thải khí nhà kính, mục tiêu năng lượng tái tạo, thích ứng đa ngành, rủi ro kinh tế vĩ mô và tài chính, chính sách xanh hóa hệ thống kinh tế, và những khoảng cách trong quản trị. Đồng thời, KTNN Israel cũng phân tích các hành động của các quốc gia khác, tổ chức quốc tế và xu hướng toàn cầu.
Báo cáo kiểm toán và báo cáo theo dõi việc thực hiện kiến nghị kiểm toán đã tiếp cận vấn đề ở nhiều cấp độ, với đánh giá toàn diện dựa trên dữ liệu phân tích về rủi ro tài chính, vật lý và địa chính trị; hoạt động của các cơ quan Chính phủ; và kiến nghị cải thiện công tác quản lý khí hậu. Các tài liệu kiểm toán cung cấp góc nhìn sâu sắc, góp phần giải quyết những bất cập trong hoạt động điều hành của Chính phủ.
Tại Israel, nhiều cơ quan của Chính phủ như: Bộ Tài chính, Cục Bảo vệ môi trường, Bộ Năng lượng, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kinh tế, Bộ Nông nghiệp, Bộ Quốc phòng, Cơ quan Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) và Cục Quản lý quy hoạch thuộc Bộ Nội vụ, chịu các trách nhiệm khác nhau trong việc giải quyết những vấn đề liên quan đến BĐKH.
KTNN Israel cho biết, một trong những nguyên nhân khiến quá trình thích ứng với BĐKH tiến triển chậm là do thiếu một cơ quan thống nhất phụ trách các vấn đề khí hậu. Dù Chính phủ đã có tuyên bố và ưu tiên về mục tiêu khí hậu, nhưng việc phân bổ nguồn lực chưa phù hợp, thiếu chính sách tài trợ liên tục. Điều này làm suy yếu các mục tiêu đề ra. Thống kê cho thấy, Chính phủ đã thiệt hại hơn 9,35 tỷ USD thông qua hỗ trợ năng lượng cho nhiên liệu hóa thạch – gấp 10,6 lần khoản đầu tư dự kiến cho khí hậu.
Ngoài ra, Chính phủ vẫn chưa khắc phục được những thiếu sót trong công tác chuẩn bị ứng phó với BĐKH. Báo cáo hậu kiểm nhấn mạnh các điểm yếu như: chậm trễ trong ban hành quy định ràng buộc, chưa quan tâm đầy đủ đến rủi ro khí hậu và tác động kinh tế vĩ mô. Dù đã có tiến triển trong việc đặt mục tiêu giảm phát thải, hầu hết các Bộ vẫn chưa có hành động cụ thể để giảm thiểu rủi ro.
Phát huy vai trò của Chính phủ
Kết quả từ hai cuộc kiểm toán đã nhấn mạnh vai trò trung tâm của Chính phủ trong việc thực hiện thành công các mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH). Theo đó, Chính phủ Israel cần: Thành lập cơ quan chuyên trách điều phối các nỗ lực ứng phó với BĐKH; Ban hành các quy định ràng buộc với mục tiêu rõ ràng; Áp dụng thuế carbon để nội địa hóa chi phí môi trường; Đầu tư vào hạ tầng nhằm đa dạng hóa nguồn năng lượng; Xây dựng chiến lược quản lý rủi ro quốc gia toàn diện; Lập ngân sách cho kế hoạch thích ứng khí hậu; Cải cách quy trình lập ngân sách để tài trợ cho các sáng kiến khí hậu.
Đây là những hành động thiết yếu nhằm điều chỉnh chính sách khí hậu của Israel, đảm bảo phù hợp với các cam kết quốc tế, giảm phát thải khí nhà kính và hướng tới phát triển bền vững trong bối cảnh môi trường toàn cầu ngày càng biến động - KTNN Israel khẳng định.
Các báo cáo kiểm toán khí hậu của KTNN Israel đã tạo ra nhiều tác động đáng kể. Cụ thể, cơ quan phụ trách đổi mới đã tăng gấp 5 lần đầu tư vào công nghệ khí hậu, thuê chuyên gia đánh giá dự án và xây dựng công cụ chính sách để phân loại dự án. Thuế carbon – từng được thảo luận suốt 15 năm – đang được thúc đẩy để Quốc hội phê duyệt. Luật Khí hậu lần đầu tiên được thông qua đã yêu cầu các Bộ lập kế hoạch phòng ngừa rủi ro khí hậu với mốc thời gian ràng buộc.
Thông qua các báo cáo, KTNN Israel cũng khẳng định vai trò quan trọng của các cơ quan kiểm toán tối cao trong việc thúc đẩy Chính phủ hành động ứng phó BĐKH, đồng thời nâng cao nhận thức của người dân và các bên liên quan. Theo đó, các cơ quan kiểm toán tối cao cần có báo cáo theo dõi việc thực hiện kiến nghị kiểm toán, đưa sáng kiến khí hậu vào kế hoạch chiến lược và thúc đẩy hợp tác quốc tế vì sự thịnh vượng của các thế hệ hiện tại và tương lai./.
(Theo KTNN Israel và tổng hợp)
.jpg "AI và những thách thức đối với kiểm toán viên")
