Kiến nghị tháo gỡ vướng mắc về thuế giá trị gia tăng

Doanh nghiệp thủy sản gặp vướng mắc do hoàn thuế và thuế suất không thống nhất

Tại buổi làm việc với Hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản tỉnh Cà Mau (CASEP) mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử nhấn mạnh: trong khi chờ quy định mới, các cơ quan thuế cần vừa thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách, vừa hỗ trợ doanh nghiệp giảm bớt khó khăn; ngành ngân hàng cần linh hoạt trong tín dụng để tháo gỡ vốn cho doanh nghiệp, đồng thời quan tâm xử lý các vấn đề về chiếu xạ, tạp chất và chất lượng sản phẩm nhằm thúc đẩy xuất khẩu thủy sản.

Tại buổi làm việc, đại diện CASEP cho biết, nhiều doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản gặp vướng mắc trong áp dụng thuế suất và thủ tục hoàn thuế GTGT. Hiện việc áp dụng thuế suất đối với sản phẩm thủy sản sơ chế như đông lạnh, bóc vỏ, rút gân... chưa thống nhất giữa các địa phương, có nơi 0%, có nơi 5%, khiến doanh nghiệp phải nhiều lần điều chỉnh hồ sơ, kéo dài thời gian hoàn thuế và tăng nguy cơ bị xử phạt do chậm nộp.

Không chỉ vậy, thủ tục hoàn thuế còn phức tạp, yêu cầu bổ sung chứng từ nhiều lần, ảnh hưởng đến dòng tiền và hạn mức vay của doanh nghiệp. Một số đơn vị phản ánh quy định về chứng từ thanh toán qua ngân hàng chưa phù hợp với thực tế giao dịch quốc tế, nhất là với các thị trường Trung Quốc và ASEAN. Cùng với đó, quy định xử phạt hành chính về thuế và hóa đơn còn cứng nhắc, chưa phân biệt rõ mức độ lỗi, khiến doanh nghiệp khó thực hiện nghĩa vụ thuế một cách thuận lợi.

CASEP kiến nghị UBND tỉnh báo cáo Chính phủ và Bộ Tài chính sớm ban hành hướng dẫn thống nhất về thuế suất GTGT đối với sản phẩm thủy sản sơ chế phục vụ xuất khẩu, áp dụng mức 0% để đảm bảo đồng bộ và giảm rủi ro pháp lý. Hội cũng đề xuất điều chỉnh quy trình hoàn thuế theo hướng đơn giản, rút ngắn thời gian xử lý, tăng cường ứng dụng công nghệ trong xác minh hồ sơ hoàn thuế, đồng thời linh hoạt hơn trong các quy định về thanh toán quốc tế.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử ghi nhận và chia sẻ những khó khăn của doanh nghiệp, khẳng định Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính nghiên cứu sửa đổi quy định về thuế GTGT, nhằm đảm bảo vừa đúng pháp luật, vừa thuận lợi cho doanh nghiệp. Ông đề nghị các doanh nghiệp tích cực nghiên cứu, góp ý dự thảo Luật Thuế; giao Sở Công Thương làm đầu mối tổng hợp, tham mưu kiến nghị gửi Bộ Tài chính.

Bộ Tài chính hoàn thiện dự thảo Luật, tháo gỡ điểm nghẽn chính sách thuế

Ở tầm vĩ mô, Bộ Tài chính cho biết đã tiếp nhận nhiều phản ánh về chính sách thuế GTGT đối với nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi và điều kiện hoàn thuế. Việc áp dụng mức thuế 5% đầu vào cho nông sản mua bán qua khâu thương mại đang gây bất cập lớn. Các doanh nghiệp xuất khẩu như cá tra, hồ tiêu, cà phê phải nộp thuế rồi lại làm thủ tục hoàn, vừa tốn thời gian, vừa khiến vốn bị đọng, trong khi ngân hàng không giải ngân phần vốn tương ứng với khoản thuế này.

Trong khi đó, nông sản và thủy sản nhập khẩu lại không chịu thuế GTGT khi vào Việt Nam, dẫn tới bất bình đẳng giữa hàng trong nước và hàng nhập. Doanh nghiệp trong nước phải vay vốn để nộp thuế, còn doanh nghiệp nhập khẩu thì không. Với doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi, việc thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ buộc họ phải tính vào chi phí sản xuất, làm tăng giá thành, giảm sức cạnh tranh so với sản phẩm nhập khẩu vốn không chịu thuế.

Thực tế cũng cho thấy, doanh nghiệp xuất khẩu dù đủ điều kiện hoàn thuế GTGT đầu vào nhưng vẫn bị chậm do phải chờ người bán kê khai và nộp thuế đầy đủ. Doanh nghiệp mua hàng không có công cụ kiểm tra việc tuân thủ thuế của bên bán, nên nếu bên bán chưa kê khai hoặc còn nợ thuế, hồ sơ hoàn thuế của bên mua sẽ không được chấp nhận, dù họ đã tuân thủ đúng quy định. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp rơi vào thế bị động, ảnh hưởng dòng tiền và tiến độ sản xuất, dù không có lỗi.

Trước tình hình đó, Bộ Tài chính khẳng định việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế GTGT là cần thiết nhằm hoàn thiện chính sách, tháo gỡ điểm nghẽn và tạo động lực phát triển cho doanh nghiệp. Dự án Luật đang được xây dựng trên nguyên tắc tuân thủ quy định pháp luật hiện hành, không làm phát sinh thêm thủ tục hành chính hay bộ máy mới, bảo đảm tính ổn định, đồng bộ và phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội.

Đặc biệt, để giải quyết ngay các vấn đề cấp bách, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp bị ảnh hưởng bởi thiên tai, Bộ Tài chính đã hoàn thiện hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT, trình Chính phủ để kịp trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Việc kịp thời điều chỉnh và thống nhất quy định thuế GTGT sẽ không chỉ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, mà còn góp phần ổn định sản xuất, thúc đẩy xuất khẩu, đảm bảo công bằng giữa các thành phần kinh tế, từ đó tạo động lực mới cho tăng trưởng bền vững./.