Khối lượng lập pháp lớn nhất trong lịch sử Quốc hội
Kỳ họp thứ 10 diễn ra trong gần 40 ngày làm việc liên tục, với chương trình đồ sộ: 53 dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết được trình, thảo luận và thông qua. Đây là khối lượng công việc lớn nhất trong lịch sử các kỳ họp Quốc hội, thể hiện tinh thần đổi mới, quyết liệt và trách nhiệm của cơ quan quyền lực cao nhất của Nhân dân.
Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, đây là kỳ họp “có khối lượng lập pháp lớn nhất trong lịch sử các kỳ họp Quốc hội, thể hiện quyết tâm chính trị rất cao nhằm hoàn thiện thể chế, pháp luật, chuẩn bị cho giai đoạn phát triển mới của đất nước.” Các dự án luật được xem xét lần này tập trung vào những lĩnh vực then chốt, có tính nền tảng và liên thông, như: Đất đai, đầu tư, xây dựng, năng lượng, môi trường, quy hoạch, khoa học - công nghệ, và quản lý nhà nước.
Đây chính là những “điểm nghẽn thể chế” từng được chỉ ra trong các nghị quyết của Trung ương, nay được Quốc hội tập trung tháo gỡ. Việc đồng bộ hóa hệ thống luật pháp lần này có ý nghĩa sâu sắc: Tạo cơ sở pháp lý để hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại và hội nhập quốc tế.
Nhiều dự án luật lớn được xem xét, thông qua tại Kỳ họp này như Luật Chuyển giao công nghệ sửa đổi, bổ sung, Luật Công nghệ cao, Luật Chuyển đổi số, Luật Trí tuệ nhân tạo, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn… Các đạo luật này không chỉ mang tính kỹ thuật lập pháp mà còn thể hiện rõ quan điểm: Thể chế phải mở đường cho phát triển, pháp luật phải đồng hành cùng đổi mới sáng tạo.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định: “Pháp luật phải đi trước một bước, mở đường cho đổi mới sáng tạo, lấy cuộc sống và lợi ích của Nhân dân làm thước đo chính sách”. Đây cũng là kim chỉ nam cho hoạt động của Quốc hội trong suốt nhiệm kỳ. Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển sang nền kinh tế số, kinh tế xanh, năng lượng sạch và quản trị thông minh, việc “pháp luật đi trước một bước” chính là điều kiện tiên quyết để Việt Nam chủ động thích ứng, không bị tụt hậu trước dòng chảy phát triển của thế giới.
Không chỉ là nơi ban hành chính sách, Quốc hội khóa XV đang khẳng định vị thế là trung tâm của hệ thống dân chủ, là cầu nối giữa ý Đảng - lòng dân, đưa khát vọng phát triển, phồn vinh và hạnh phúc vào hiện thực đời sống.
Chuẩn bị cho tầm nhìn chiến lược
Kỳ họp thứ 10 diễn ra ngay sau Hội nghị Trung ương 13, thời điểm bản lề chuẩn bị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ: “Kỳ họp này không chỉ tổng kết một nhiệm kỳ mà còn là bước chuẩn bị quan trọng để thể chế hóa các chủ trương, định hướng chiến lược mà Trung ương đã đề ra.”
Theo đó, Quốc hội dành thời gian thảo luận, góp ý các dự thảo Văn kiện Đại hội XIV. Đây là dịp để Quốc hội thể hiện vai trò trung tâm trong việc cụ thể hóa đường lối của Đảng, đưa chủ trương vào cuộc sống bằng hệ thống pháp luật và chính sách cụ thể.
Cùng với công tác lập pháp, Quốc hội cũng xem xét báo cáo tổng kết nhiệm kỳ 2021-2026 của các cơ quan Trung ương: Chính phủ, Tòa án, Viện kiểm sát, Kiểm toán nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam... Việc đánh giá thành tựu và bài học trong nhiệm kỳ vừa qua sẽ giúp xác lập nền tảng vững chắc cho kế hoạch phát triển giai đoạn 2026-2031.
Quốc hội sẽ xem xét các báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, kế hoạch đầu tư công năm 2025; việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025 về phát triển kinh tế - xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế, đầu tư công trung hạn, tài chính quốc gia và vay, trả nợ công. Trên cơ sở đó, Quốc hội xem xét, quyết định kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương, kế hoạch đầu tư công năm 2026; kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia và kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030.
Trên cơ sở xem xét, đánh giá kết quả thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025, Quốc hội sẽ xem xét, quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2030; Chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo; chăm sóc sức khỏe Nhân dân, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035; hướng tới mục tiêu đúng người, đúng nhu cầu, đúng thời điểm, mỗi người dân, gia đình đều được hưởng thụ thành quả phát triển công bằng và bền vững.
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động, Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Quốc hội sẽ tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ, tập trung tháo gỡ vướng mắc về thể chế, thúc đẩy đầu tư, cải thiện môi trường kinh doanh, và khuyến khích các động lực tăng trưởng mới - kinh tế số, kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo.
Tinh thần này thống nhất với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: “Thể chế chưa thông thoáng thì phải làm cho thông thoáng bằng được; không có hạ tầng thông suốt thì không thể phát triển được; quản trị thì phải thông minh, không còn cách nào khác.”
Đó cũng là bước cụ thể hóa phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm sáng 02/9/2025 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử: “Không có lực cản nào, không có lý do gì có thể ngăn bước chúng ta vươn tới hòa bình, thịnh vượng, dân tộc ta trường tồn và phát triển.”
Kỳ họp thứ 10 của Quốc hội khóa XV là kỳ họp lịch sử, không chỉ bởi khối lượng công việc kỷ lục mà bởi ý nghĩa chính trị sâu sắc: Hoàn thiện thể chế - mở đường cho phát triển. Đây là dấu mốc khép lại một nhiệm kỳ đổi mới mạnh mẽ, đồng thời mở ra giai đoạn hành động mới của bộ máy nhà nước trong tiến trình xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng.
Từ việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, đổi mới cơ chế giám sát đến chuẩn bị cho Đại hội XIV của Đảng, Quốc hội đang thể hiện rõ vai trò “kiến tạo nền tảng - dẫn dắt đổi mới”, củng cố niềm tin của Nhân dân vào tương lai đất nước.
Tinh thần “pháp luật đi trước một bước - hành động vì Nhân dân” sẽ tiếp tục là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong chặng đường mới, đưa Việt Nam vững vàng tiến vào kỷ nguyên phát triển tự chủ, sáng tạo và bền vững./.
