Kiểm toán phanh phuinhững “sự thật kinh hoàng”
Đảng Liên minh dân chủ (DA) Nam Phi gọi những phát hiện trong Báo cáo kiểm toán trên là “những sự thật kinh hoàng”. Gần 17 tỷ Rand Nam Phi (ZAR), tương đương hơn 1,3 tỷ USD, đã bị chi cho những khoản thanh toán bất thường, mờ ám. Trong Báo cáo kiểm toán thường niên năm tài chính 2014-2015, tổng các khoản chi bất thường bị phát hiện là 12 tỷ ZAR.
Đặc biệt, Báo cáo kiểm toán lên án mạnh mẽ chính quyền các đô thị khi được hỏi về các khoản chi tiêu bất thường trong năm vừa qua đã thừa nhận rằng, họ không hề hay biết gần 40% trên tổng số tiền 17 tỷ ZAR đã bị chi tiêu khi nào và vào những mục đích gì. Báo cáo cho biết thêm, hơn một nửa khoản chi tiêu trái phép, bất thường và lãng phí trên chưa từng được điều tra, xem xét bao giờ.
OR Tambo là quận có mức chi tiêu bất thường cao nhất Nam Phi trong năm tài chính vừa qua, lên tới 1,56 tỷ ZAR. Và tất nhiên, chính quyền điều hành OR Tambo - Đảng Đại hội dân tộc Phi (ANC) - đang bị đổ lỗi cho những “thiệt hại tài chính khủng khiếp” trên.
Quy trách nhiệm cho Chính phủ và chính quyền các cấp
Người phát ngôn DA cho rằng, ngân sách của các đô thị trên cả nước đang bị cướp bóc một cách trắng trợn. Số tiền khổng lồ bị lạm chi đó lẽ ra đã được chi cho việc cung cấp các dịch vụ an sinh xã hội, cải thiện cuộc sống tốt hơn cho người dân Nam Phi.
Tổng Kiểm toán Nam Phi Kimi Makwetu cho hay, mặc dù Chính phủ đã tiến hành nhiều cuộc phát động, kêu gọi thực hiện tiết kiệm, tránh lãng phí trong suốt năm vừa qua, đặc biệt nhấn mạnh nền kinh tế, tài chính quốc gia đang trong tình trạng rất khó khăn, bất ổn, mức chi tiêu bất thường của các đô thị lớn vẫn tăng tới 50% so với năm tài khóa trước đó.
Báo cáo kiểm toán cho biết thêm, trong năm qua, chỉ 49/263 đô thị của Nam Phi có kết quả kiểm toán “sạch”. Chỉ 14 đô thị là những thị trấn thuộc các quận, huyện được công nhận có kết quả kiểm toán “sạch”.
Western Cape là tỉnh có tỷ lệ các đô thị nhận được kết quả kiểm toán “sạch” cao nhất đạt 80%, trong năm tài chính trước đó, con số này chỉ đạt gần 73%. Tổng Kiểm toán Makwetu đã ca ngợi sự liêm chính, minh bạch và hiệu quả hoạt động của chính quyền tỉnh Western Cape về việc tăng tỷ lệ kiểm toán “sạch” đạt mức cao nhất cả nước như hiện tại.
Ông Makwetu kết luận rằng, Báo cáo kiểm toán tình hình quản lý, sử dụng ngân sách các đô thị lớn của Nam Phi trong năm tài chính 2015-2016 không có cải tiến nào đáng kể. Ông Makwetu kêu gọi chính quyền các thành phố cần tập trung nâng cao trách nhiệm giải trình, củng cố những vị trí quan trọng như các cán bộ quản lý đô thị, cán bộ tài chính vừa có năng lực, vừa có trách nhiệm…
Sau khi những phát hiện tồi tệ bị Báo cáo kiểm toán phanh phui, Tổng Kiểm toán Makwetu thừa nhận rằng, chính quyền các đô thị lớn tại Nam Phi đã thất bại trong việc duy trì, cải thiện những tiến bộ đã đạt được từ năm 2010 đến 2015, thậm chí khiến tình hình tài chính công ngày càng tồi tệ hơn. Ông đặc biệt nhấn mạnh nhiệm vụ của Chính phủ cũng như chính quyền các cấp cần củng cố, nâng cao trách nhiệm giải trình trong công tác quản lý hoạt động và sử dụng ngân sách của các đô thị trên cả nước ngày càng tiết kiệm, hiệu quả hơn nếu không muốn tiếp tục nhấn Nam Phi lún sâu vào khủng hoảng tài chính trầm trọng hơn nữa.
THANH XUYÊN
(Theo Buzzsouthafrica và Za24h)
