Nâng cao tay nghề - “chìa khóa” mở ra cơ hội việc làm bền vững

Nỗi lo mất việc khi lớn tuổi

Công ty cắt giảm nhân sự, chị Nguyễn Thị Chung (quê Nam Định) là 1 trong số 100 người thuộc diện phải nghỉ việc. Dù được Công ty hỗ trợ 2 tháng lương cùng những chính sách phúc lợi khác nhưng chị Chung không khỏi sốc khi biết mình có tên trong danh sách.

“Ở tuổi 45 lại làm trong lĩnh vực chăm sóc khách hàng, đi xin việc lúc này với tôi không hề dễ. Làm nghề khác không có chuyên môn, xin việc càng khó hơn, giờ tôi như lâm vào cảnh khóc dở mếu dở, ở lại cũng không được mà về quê thì con cái đang học ở đây, về sẽ bị dở dang”- chị Chung chia sẻ.

Lâm vào hoàn cảnh như chị Chung, chị Nguyễn Thị Ngát - công nhân may Khu công nghiệp Thạch Thất, Hà Nội cũng vừa nhận được thông báo công ty cho nghỉ việc vì không có đơn hàng. Sau gần 1 tháng đôn đáo chạy khắp nơi nhưng không xin được việc, chị Ngát đành đi làm rửa bát cho một nhà hàng gần khu công nghiệp.

“Dù đã có sự chuẩn bị tâm lý từ trước vì trong công ty, nhiều người bước vào tuổi ngoài 40 thường bị công ty cho nghỉ việc nhưng khi trường hợp đó xảy ra với mình, tôi thực sự rất sốc. Không có việc cũng đồng nghĩa không có thu nhập, làm công nhân gần 20 năm nhưng tôi không có nhiều tích lũy. Giờ mất việc, thực sự tôi rất lo lắng”- chị Ngát giãi bày.

Thực tế, đa số các doanh nghiệp khi tuyển dụng đều ưu tiên độ tuổi "vàng", khoảng từ 30 tuổi trở xuống để đảm bảo năng suất làm việc. Đối với người lao động trên 40 tuổi, công việc cho họ vẫn còn, tuy nhiên, độ tuổi này sẽ gặp khó khăn hơn và ít sự lựa chọn hơn so với độ tuổi "vàng".

Rèn kỹ năng, chủ động thích ứng

ThS. Vũ Tuấn Anh - người sáng lập Dự án Một triệu phụ nữ và người yếu thế khởi nghiệp cơ sở kinh doanh nhỏ tại nhà - cho rằng, mất việc khi lớn tuổi khiến người lao động đối mặt nhiều thách thức. Tuy nhiên, đó cũng có thể là cơ hội để chuyển đổi nghề hoặc bắt đầu khởi nghiệp, tạo nguồn tài chính bền vững hơn.

Đồng quan điểm, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội Vũ Quang Thành cho biết, mỗi doanh nghiệp có đường hướng riêng trong công tác sử dụng lao động. Việc tuyển dụng lao động phụ thuộc vào vị trí việc làm ở từng doanh nghiệp. Ở các khu công nghiệp, khu chế xuất, nếu doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động trong dây chuyền sản xuất thì họ tuyển người trẻ, có sức khỏe tốt, trình độ sơ cấp đổ lại.

Thực tế cho thấy, các doanh nghiệp ở Hà Nội tuyển dụng nhiều lao động trẻ từ 18 - 30 tuổi cho đa dạng vị trí việc làm và vẫn lấy người trên 35 tuổi làm quản lý, trưởng, phó phòng, yêu cầu có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm nhưng số lượng ít hơn. Đơn cử, Công ty TNHH Nhôm Việt Ý tuyển 15 nhân viên cho các công việc: Marketing, KCS (kiểm tra chất lượng sản phẩm), kinh doanh ở độ tuổi 25 - 45, mức lương 8 - 20 triệu đồng/tháng.

Hợp tác xã Môi trường Đô thị Tân Triều tuyển 100 công nhân chăm sóc cây xanh, vệ sinh, tuổi 18 - 60, mức lương 5 - 7 triệu đồng/tháng. Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi Hanel tuyển 50 công nhân sản xuất, 18 - 40 tuổi, lương 9 - 12 triệu đồng/tháng.

Công ty Cổ phần Công nghiệp Bảo Minh Châu tuyển 20 người, tuổi từ 22 - 40 cho các công việc: Lắp ráp tủ điện, hàn, thợ điện, nước, điều hòa, dự toán ME, thiết kế mạch điện, kế toán dự án, mức lương 7 - 10 triệu đồng/tháng…

“Các doanh nghiệp bên ngoài khu công nghiệp thường tuyển dụng lao động trẻ bởi sự thích ứng thích nghi với công việc, sẵn sàng tiếp cận công nghệ. Nhưng nhiều khi doanh nghiệp không sử dụng hết lao động trẻ; những người có kinh nghiệm, năng lực làm việc thì 60 tuổi vẫn được giữ lại, chẳng hạn như lao động lành nghề. Hiện nay, các doanh nghiệp tuyển trưởng, phó phòng đều yêu cầu về kinh nghiệm, không đặt nặng vấn đề tuổi tác” - ông Vũ Quang Thành cho biết.

Đứng ở góc độ doanh nghiệp, chia sẻ về việc tuyển dụng lao động trên 35 tuổi, ông Nguyễn Văn Thoại - Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ hàng công thuộc Công ty Cổ phần Đào tạo huấn luyện nghiệp vụ hàng không - cho biết: Hiện tại Công ty vẫn tuyển lao động 35 tuổi làm vệ sinh sân bay, bốc xếp hàng hóa, vận chuyển hàng hóa. Những ai có kinh nghiệm và bằng cấp đầy đủ thì ứng tuyển vị trí check in mặt đất của các hãng hàng không. Riêng vị trí lái xe, người 45 tuổi vẫn có thể ứng tuyển nếu đáp ứng điều kiện về sức khỏe, có bằng lái xe theo yêu cầu. Mức lương nhân viên vệ sinh sân bay từ  7 - 10 triệu đồng/tháng. Như vậy, cơ hội việc làm cho người 35 tuổi trở lên vẫn có nếu người lao động biết nắm bắt.

Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp thiếu đơn hàng hiện nay, để không bị mất việc, ông Vũ Quang Thành khuyên người lao động chủ động nâng cao tay nghề. Đồng thời, người lao động cập nhật kiến thức liên quan đến vị trí việc làm của mình theo cùng sự chuyển động của thị trường lao động. Trường hợp bất khả kháng xảy ra, người lao động có kiến thức và kỹ năng thì sự chuyển dịch việc làm sẽ thuận lợi./.