Thu ngân sách tăng tạo đà cho tăng trưởng
Thu ngân sách nhà nước (NSNN) trong 2 tháng đầu năm 2025 đã ghi nhận những kết quả ấn tượng, minh chứng cho sự phục hồi kinh tế, là một nền tảng để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên. Theo Bộ Tài chính, thu NSNN tháng 02/2025 ước đạt 191.900 tỷ đồng, nâng tổng thu lũy kế 2 tháng lên 499.800 tỷ đồng, bằng 25,4% dự toán và tăng 25,7% so với cùng kỳ năm 2024.
Trong cơ cấu thu, thu nội địa đóng vai trò chủ đạo với 454.900 tỷ đồng, chiếm 27,3% dự toán và tăng 28,9% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả này được thúc đẩy bởi tăng trưởng kinh tế năm 2024, dẫn đến tăng thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng. Đặc biệt, thu từ 3 khu vực kinh tế chính (doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và kinh tế ngoài quốc doanh) đạt 238.400 tỷ đồng, tăng 17,1%. Trong đó, khu vực kinh tế ngoài quốc doanh tăng mạnh nhất với 24,7%, tiếp theo là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (16,3%) và doanh nghiệp nhà nước (1,9%).
Hoạt động thương mại cũng góp phần quan trọng vào nguồn thu. Kim ngạch xuất nhập khẩu 2 tháng đầu năm đạt 94,7 tỷ USD, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm 2024. Thu từ xuất nhập khẩu đạt 36.500 tỷ đồng, bằng 15,5% dự toán nhờ sự tăng trưởng của các mặt hàng nhập khẩu chịu thuế như nguyên liệu và máy móc thiết bị (tăng 12,7%). Ngoài ra, các khoản thu khác như thu từ nhà, đất (61.600 tỷ đồng, tăng 100,6%), thu hồi vốn và cổ tức (65.900 tỷ đồng, tăng 72,2%), thuế thu nhập cá nhân (tăng 14,7%) và xổ số kiến thiết (tăng 16,5%) đều đạt tiến độ khả quan...
Sự tăng trưởng này có đóng góp từ việc cải cách của ngành thuế. Trong 2 tháng qua, cơ quan thuế đã triển khai hiệu quả các luật thuế, tăng cường kiểm tra doanh nghiệp, quản lý nguồn thu và ứng dụng công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI) và cơ sở dữ liệu lớn (BIG DATA) để nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát hoàn thuế và chống thất thu. Điều này đồng thời nâng cao tính minh bạch và công bằng trong hệ thống thuế, giúp doanh nghiệp và người dân thuận lợi hơn trong thực hiện nghĩa vụ tài chính.
Mặc dù thu NSNN 2 tháng đầu năm đạt kết quả tích cực, nhiệm vụ thu ngân sách năm 2025 vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Bộ Tài chính đã chỉ đạo cơ quan thuế và hải quan tăng cường quản lý thu, đẩy mạnh cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin. Các giải pháp như điện tử hóa việc thu thuế, kiểm soát giá cả hàng hóa, quản lý thương mại điện tử và chống buôn lậu được xem là then chốt để chống thất thu, tạo môi trường kinh doanh công bằng và thu hút đầu tư.
Bộ Tài chính cũng yêu cầu các địa phương thực hiện nhiệm vụ thu NSNN năm 2025 dựa trên phân tích nguồn thu, tình hình kinh tế - xã hội và dự báo tăng trưởng từng ngành. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh: Cần đảm bảo cơ cấu thu hợp lý giữa Trung ương và địa phương, giữa thu nội địa và thu xuất nhập khẩu, đồng thời tăng cường chống gian lận thuế để hoàn thành mục tiêu của năm 2025.
Tạo đòn bẩy kích thích kinh tế phát triển
Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, cải cách hành chính được xem là “chìa khóa” để nâng cao hiệu quả quản lý. Thực tế, các chính sách tài khóa như miễn, giảm thuế, giãn, hoãn nghĩa vụ thuế, lệ phí và tiền thuê đất đã và đang được Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất để trình Chính phủ trước ngày 15/3/2025. Việc áp dụng các biện pháp này sẽ giúp doanh nghiệp giữ lại nguồn lực tài chính để đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Đáng chú ý, từ ngày 01/3/2025, ngành thuế chính thức vận hành mô hình mới với việc sáp nhập 63 cục thuế tỉnh thành 20 chi cục khu vực và giảm 413 chi cục xuống 350 đội thuế liên huyện. Ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục thuế - khẳng định: Ngành thuế sẽ đảm bảo bộ máy mới hoạt động thông suốt, hiệu quả sau tinh gọn, tạo nền tảng vững chắc cho công tác quản lý thuế minh bạch, hiệu quả và bền vững trong thời gian tới. Ngành hải quan tăng cường chống buôn lậu, gian lận xuất xứ hàng hóa thông qua ứng dụng công nghệ và phối hợp liên ngành. Ông Nguyễn Văn Thọ - Cục trưởng Cục Hải quan - cho biết, ngành đã giao chỉ tiêu thu ngân sách cho từng đơn vị; tập trung chống gian lận về giá, mã, xuất xứ; phòng, chống buôn lậu… để thu đúng, thu đủ vào NSNN, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng từ 8% trở lên trong năm 2025.
Cùng với việc cải cách chính sách thuế để tạo được nguồn thu ngân sách bền vững, việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công cũng là một trong những giải pháp quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trong Chỉ thị số 05/CT-TTg ban hành ngày 01/3/2025, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8%. Trước thực trạng 2 tháng đầu năm 2025, tỷ lệ giải ngân mới đạt khoảng 7,32% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tương đương với trên 60.423,8 tỷ đồng, ông Dương Bá Đức - Vụ trưởng Vụ Đầu tư, Bộ Tài chính - cho biết, năm 2025, mục tiêu Thủ tướng Chính phủ đặt ra là giải ngân đạt trên 95% trở lên. Do đó, Bộ Tài chính tiếp tục đề xuất nhiều giải pháp, bao gồm yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương hoàn thành phân bổ chi tiết vốn đầu tư công trước ngày 31/3/2025. Đối với các dự án quan trọng quốc gia, các tuyến cao tốc, việc đẩy nhanh giải ngân sẽ tạo ra tác động lan tỏa, thu hút đầu tư tư nhân và đảm bảo tăng trưởng bền vững. Đặc biệt, về lâu dài, để việc giải ngân vốn đầu tư công được thuận lợi, Bộ Tài chính đang đề xuất Chính phủ xây dựng nghị định thay thế các nội dung về quản lý, thanh toán, quyết toán niên độ ngân sách đối với dự án sử dụng vốn đầu tư công. Hiện dự thảo đã được Bộ Tài chính hoàn thiện và xin ý kiến góp ý rộng rãi...
Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp của ngành tài chính như tăng thu ngân sách, hỗ trợ doanh nghiệp, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công cùng với các giải pháp khác của các Bộ, ngành, địa phương, mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên năm 2025 của nước ta được kỳ vọng sẽ trở thành hiện thực./.
