Là cửa ngõ ra Biển Đông của vùng Đông Nam bộ, khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu giữ vai trò chiến lược trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Địa phương luôn nằm trong nhóm các tỉnh, thành phố có mức tăng trưởng cao nhất cả nước.
Sau ngày sáp nhập vào Thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, thực thể hành chính mới mang tên TP. Hồ Chí Minh trở thành siêu đô thị trung tâm của vùng Đông Nam bộ, đóng vai trò hạt nhân trong chiến lược phát triển vùng, tăng sức cạnh tranh toàn diện và tối ưu hóa tiềm năng địa lý, quỹ đất, hạ tầng và nhân lực vùng.
Với vai trò, vị thế và nhiều tiềm năng, thế mạnh, cơ hội, để khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu có thể đóng góp cho sự phát triển chung của TP. Hồ Chí Minh và đất nước, trước hết là mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 từ 8% trở lên, tạo tiền đề vững chắc cho tăng trưởng 2 con số giai đoạn tiếp theo.
Việc sáp nhập mở rộng diện tích tự nhiên, tạo điều kiện thuận lợi cho quy hoạch và phát triển đô thị. Việc mở rộng quỹ đất sẽ hỗ trợ cho các chiến lược giãn dân từ các khu vực đô thị lớn, đồng thời phát triển các đô thị vệ tinh và khu dân cư mới.
Mặt khác, việc sáp nhập các đơn vị hành chính và mở rộng diện tích tự nhiên ở Bà Rịa - Vũng Tàu, cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc quy hoạch và phát triển đô thị nhờ tạo ra một vùng kinh tế quy mô lớn hơn, đa dạng hóa các lĩnh vực kinh tế, từ đó thúc đẩy nhu cầu về quy hoạch đồng bộ và phát triển hạ tầng hiệu quả hơn. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, cần có chiến lược quy hoạch đồng bộ và sự đầu tư vào hạ tầng kết nối, như các tuyến cao tốc và vành đai, để giảm ùn tắc và khai thông các khu vực tiềm năng.
Trước đó, phường Bà Rịa mới của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũ có diện tích khoảng 35 km2 và dân số ước tính hơn 80.000 người, đóng vai trò cầu nối giữa các khu vực đô thị và nông thôn của Thành phố Bà Rịa, đồng thời là đầu mối giao thương quan trọng trong siêu đô thị TP. Hồ Chí Minh, nhờ vị trí gần quốc lộ 51 và các tuyến giao thông liên vùng. Sự sáp nhập giúp phường có thêm nguồn lực để phát triển hạ tầng và nâng cao chất lượng sống của cư dân.
Phường Bà Rịa được hưởng lợi từ sự gần gũi với các khu công nghiệp lớn như Khu công nghiệp Phú Mỹ và Khu công nghiệp dầu khí Long Sơn. Các ngành công nghiệp chế biến, logistics và dịch vụ thương mại đang phát triển mạnh mẽ tại đây, tạo ra hàng ngàn việc làm cho người dân. Ngoài ra, với quỹ đất rộng và giá bất động sản còn “mềm” so với TP. Vũng Tàu, phường Bà Rịa đang thu hút nhiều nhà đầu tư vào các dự án bất động sản thương mại và khu dân cư hiện đại.
Hạ tầng giữa TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu được đầu tư, triển khai liền mạch, tạo điều kiện thuận lợi cho quy hoạch đồng bộ không gian kinh tế và phát triển đô thị thông minh, hiện đại.
Trong đó, loạt dự án hạ tầng giao thông trọng điểm được khởi công và đưa vào vận hành, cùng với kế hoạch sáp nhập TP. Hồ Chí Minh, đang mở ra cơ hội bứt phá mạnh mẽ cho kinh tế khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu trong kỷ nguyên phát triển mới.
Tại hội thảo “Tầm nhìn quy hoạch và các động lực phát triển kinh tế của TP HCM mới” do Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM (HIDS) và Đại học Kinh tế TP HCM (UEH) tổ chức mới đây, GS.TS Sử Đình Thành, Giám đốc Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, việc sáp nhập địa giới hành chính 3 địa phương: TP HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu đã mở ra một cơ hội lịch sử để kiến tạo một TP HCM mới. Theo ông Thành, Thành phố hôm nay đã có diện mạo hoàn toàn mới, với không gian và địa giới rộng mở để phát triển. Từ đó, mở ra viễn cảnh mô hình phát triển, tầm nhìn chiến lược và cách tiếp cận động lực tăng trưởng khác biệt.
Đây là động lực then chốt giúp thúc đẩy giao thương giữa vùng Đông Nam bộ và Tây Nam bộ, đồng thời mở rộng không gian phát triển công nghiệp, cảng biển và dịch vụ logistics chất lượng cao, những lĩnh vực mũi nhọn của khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu.
Một số dự án hạ tầng quan trọng đã và đang được triển khai đưa vào sử dụng tại khu vực Bà Rịa -Vũng Tàu. Cụ thể, dự án thông xe kỹ thuật dự án thành phần 3 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Đây là dự án giao thông có tầm quan trọng giúp khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương; giảm tải áp lực cho Quốc lộ 51 để lưu thông hàng hóa thông suốt, khai thác tối đa cảng biển Cái Mép - Thị Vải, kết nối giao thông cho Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam.
Bên cạnh đó, thông xe kỹ thuật đoạn đường từ Nhà Lớn (TP. Vũng Tàu) đến Quốc lộ 51 và cầu Cửa Lấp 2 thuộc Dự án đường ven biển Vũng Tàu - Bình Thuận; tổ chức khánh thành Trung tâm y tế Quân dân y Côn Đảo có tổng mức đầu tư hơn 247 tỷ đồng…
Để hiện thực hoá tiềm năng của khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu, các chuyên gia kinh tế cho rằng, các ban, ngành chức năng TP. Hồ Chí Minh cần tiếp tục đổi mới tư duy, tầm nhìn phát triển, khai thác tối đa nguồn lực, phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa. Bám sát thực tiễn, đổi mới mạnh mẽ, toàn diện hơn nữa công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành; thích ứng, ứng phó kịp thời, linh hoạt, hiệu quả với diễn biến, tình hình, vượt qua khó khăn, thách thức, vươn lên phát triển.
