Phát triển ngành thép đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước

(BKTO) - Tuy ngành thép đã đạt được một số thành tựu cơ bản nhưng vẫn chưa phát huy được hết tiềm năng do mới chỉ đáp ứng nhu cầu xây dựng, còn thép trong lĩnh vực chế tạo, chế biến, cơ khí, công nghiệp hỗ trợ vẫn chưa đáp ứng được và phải phụ thuộc vào nhập khẩu.



                
   

Cần tìm hướng đi phù hợp cho ngành thép - Ảnh minh họa: TST

   

Mới đáp ứng nhu cầu thép xây dựng...

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, ngành thép có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình phát triển đất nước theo định hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đây là ngành công nghiệp nền tảng, vật liệu đầu vào cho các ngành kinh tế quan trọng của đất nước như cơ khí chế tạo, công nghiệp hỗ trợ...

Số liệu do Cục trưởng Cục Công nghiệp Trương Thanh Hoài cung cấp cho biết, trong giai đoạn 2016-2020, nhu cầu thép của Việt Nam đều tăng ở mức 2 con số mỗi năm. Đáp ứng mức tăng ấy, sản lượng sản xuất thép của các doanh nghiệp trong nước tăng mạnh theo từng năm. Sản lượng phôi thép liên tục tăng từ năm 2010 đã đạt khoảng 4,3 triệu tấn và đến năm 2016 đạt 7,8 triệu tấn và năm 2020 đạt 19,9 triệu tấn.

Với tổng năng lực sản xuất toàn ngành thép năm 2020 đạt khoảng 24 triệu tấn, ông Trương Thanh Hoài nhận định, năng lực sản xuất của các nhà máy trong nước đã đáp ứng đủ nhu cầu thép xây dựng thông thường, cũng như một số sản phẩm xuất khẩu như tôn mạ, ống thép, thép cuộn cán nguội. Tuy nhiên, các chủng loại thép phục vụ ngành chế biến chế tạo và công nghiệp hỗ trợ như thép cuộn cán nóng, thép hợp kim, thép chế tạo cơ khí, thép tấm cán nóng, thép tấm cán nguội… còn phải nhập khẩu.

Vấn đề được Cục trưởng Cục Công nghiệp chỉ ra là nguồn nguyên liệu sản xuất đầu vào của ngành thép đa phần phải nhập khẩu, như quặng sắt, thép phế liệu, than mỡ luyện cốc, điện cực graphite… Do đó, giá thành sản phẩm sẽ phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thị trường nước ngoài. Đây là thách thức của ngành sản xuất thép thời gian tới.

Đảm bảo hướng đi đúng cho ngành thép

Chiều 27/5, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã có buổi làm việc với các doanh nghiệp ngành thép để rà soát tổng thể tình hình hoạt động giai đoạn trước, định hướng hoạt động giai đoạn tiếp theo phù hợp bối cảnh thực tế và những yêu cầu ngày càng cao của quá trình đổi mới, phát triển.
                
   

Bộ trưởng Công Thương chủ trì buổi làm việc với các doanh nghiệp ngành thép - Ảnh: BCT

   

Đây cũng là nhiệm vụ cấp bách mà Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái vừa chỉ đạo Bộ Công Thương nghiên cứu, có các biện pháp thúc đẩy tăng năng lực sản xuất thép thành phẩm trong nước, hướng tới đáp ứng được cơ bản nhu cầu trong nước. Đồng thời đưa ra giải pháp điều chỉnh mất cân đối cung ứng sản phẩm thép trên thị trường trong nước, thông qua cân đối khối lượng xuất khẩu thép thành phẩm.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, thời gian qua, ngành thép đạt một số thành tựu cơ bản nhưng chưa đáp ứng tiềm năng hiện có. Do đó, cần phải có cơ chế chính sách đủ mạnh và khả thi, hướng đi rõ ràng cho ngành thép hướng tới mục tiêu xây dựng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Bên cạnh việc đánh giá năng lực của doanh nghiệp ngành thép, cần phải xác định rõ thực trạng của ngành thép, tìm hiểu những khó khăn, vướng mắc cụ thể để giúp ngành thép tận dụng cơ hội phát triển xứng tầm hơn nữa.

Theo Cục trưởng Cục Công nghiệp, cần xây dựng nhà sản xuất thép thương hiệu Việt xứng tầm với quy mô trong khu vực cũng như trên thế giới. Khuyến khích các nhà đầu tư mới đầu tư vào khu liên hợp sản xuất gang thép tại các vùng duyên hải, có cảng nước sâu để đảm bảo nguồn cung thép HRC cho tiêu thụ trong nước. Đặc biệt, cần mở rộng thị trường xuất khẩu các sản phẩm thép có lợi thế cạnh tranh, xuất khẩu các sản phẩm có giá trị gia tăng cao…

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, về phương hướng phát triển ngành thép trong thời gian tới, cần phải bám sát định hướng chiến lược trong phát triển kinh tế xã hội 10 năm và mục tiêu cơ bản mà Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, đó là phấn đấu xây dựng đất nước theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Theo đó, bên cạnh việc kế thừa những thành tựu trong công nghiệp sản xuất thép thời gian qua, chúng ta phải đẩy mạnh phát triển theo hướng “đi tắt đón đầu”, ứng dụng những công nghệ mới, vừa đáp ứng nhu cầu trong xây dựng, vừa đáp ứng nguyên liệu đầu vào quan trọng cho các ngành công nghiệp cơ khí chế tạo… - Bộ trưởng Công Thương nhấn mạnh, đồng thời nêu rõ 7 nhóm giải pháp.

Thứ nhất, tập trung nghiên cứu, xây dựng chiến lược, quy hoạch và chính sách đủ mạnh, đồng bộ, khả thi để thực hiện cho được các mục tiêu phát triển ngành thép, tạo tiền đề cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Thứ hai, tập trung phát triển công nghiệp khai thác, chế biến quặng và hình thành thị trường nguyên liệu thép lành mạnh

Thứ ba, Hiệp hội Thép phải vươn lên làm vai trò “bà đỡ” cho các doanh nghiệp sản xuất thép trong nước, đồng thời đóng vai trò trọng tài để góp phần bình ổn thị trường thép, bảo đảm quyền lợi của 3 bên: Nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Thứ tư, từng doanh nghiệp trong ngành sản xuất thép phải mạnh mẽ hơn trong tái cấu trúc doanh nghiệp của mình, xây dựng được các chiến lược phát triển trong ngắn hạn và dài hạn.

Thứ năm, từng bước hình thành quỹ đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước, nguồn xã hội hóa, sự đóng góp của các doanh nghiệp trong ngành thép để nghiên cứu đầu tư vào các phòng thí nghiệm, sản xuất ra những mặt hàng thép đặc biệt, đáp ứng được nguyên liệu đầu vào của các ngành công nghiệp chế tạo khác.

Thứ sáu, từng bước hình thành chuỗi doanh nghiệp sản xuất sản phẩm sau thép đặc biệt, không chỉ dừng lại nguyên liệu mà còn có thể là thành phẩm.

Thứ bảy, nghiên cứu, cân nhắc việc hình thành quỹ bình ổn giá thép trong tương lai, tạo cơ sở để giữ được ổn định thị trường thép.

P.KHANG
Cùng chuyên mục
Phát triển ngành thép đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước