 |
| Nguồn: WB |
Bán lẻ, xuất khẩu hàng hóa và sản xuất công nghiệp suy giảm
Báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô tháng 9/2021 do Ngân hàng Thế giới (WB) công bố mới đây cho thấy, trong tháng 8, chỉ số sản xuất công nghiệp giảm 4,2% so với tháng trước và 7,4% so với cùng kỳ năm trước do các biện pháp giãn cách xã hội gây gián đoạn sản xuất công nghiệp chế biến, chế tạo. Chỉ số PMI cũng giảm từ 45,1 trong tháng 7 xuống còn 40,2 trong tháng 8.
 |
| Nguồn: WB |
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiếp tục diễn biến xấu đi trong tháng 8, giảm 10,5% so với tháng trước và 33,7% so với cùng kỳ năm trước. Mức giảm này sâu hơn mức giảm trong hai tuần cách ly toàn quốc vào tháng 4/2020. Trong sự suy giảm này, bán lẻ hàng hóa chiếm tỷ trọng lớn nhất (59,6%), tiếp theo là các dịch vụ lưu trú và ăn uống (19,2%).
Thâm hụt cán cân thương mại gia tăng trong tháng 8. So với một năm trước, xuất khẩu hàng hóa giảm 5,7%, trong khi nhập khẩu tăng 21,1%. Hệ quả là nhập siêu tăng lên 3,5 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm 2021, so với xuất siêu 13,7 tỷ USD cùng kỳ năm trước.
Với việc xuất khẩu của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào đầu vào từ nước ngoài và nhu cầu trong nước đã yếu đi, tăng trưởng nhập khẩu trong tháng 8 có thể chỉ mang tính tạm thời và thể hiện độ trễ thời gian từ lúc đặt hàng nhập khẩu đến lúc đơn hàng được giao. Tác động đầy đủ của đợt giãn cách xã hội tháng 7 và tháng 8 đến nhập khẩu có thể sẽ được phản ánh qua số liệu tháng 9.
Trong số các mặt hàng xuất khẩu chính, đồ gỗ và giày dép bị ảnh hưởng nặng nề nhất, giảm lần lượt 38% và 26% so với cùng kỳ năm trước; tiếp theo là máy tính và sản phẩm điện tử, giảm 11,9% so với cùng kỳ năm trước; dệt may giảm 9% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu máy móc thiết bị chững lại nhưng vẫn tăng trưởng 11,6% so với cùng kỳ năm trước.
Về thị trường, xuất khẩu sang Hoa Kỳ vẫn đứng vững, tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước, trong khi xuất khẩu sang Trung Quốc và EU sụt giảm lần đầu kể từ tháng 3/2021.
Tín dụng tăng, lạm phát ổn định, lòng tin vào nền kinh tế vẫn được duy trì
8 tháng đầu năm 2021, tổng vốn FDI đăng ký đạt 14 tỷ USD, chỉ thấp hơn 2% so với cùng kỳ năm 2020, trong khi vốn FDI thực hiện đạt 11,7 tỷ USD, tăng 2% so với cùng kỳ năm trước.
Thực tế, Việt Nam đã thu hút được 2,4 tỷ USD vốn FDI đăng ký trong tháng 8/2021, tăng 65% so với tháng trước. Vốn FDI đăng ký cao hơn chủ yếu do vốn đăng ký cấp mới đổ vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo tăng.
 |
| Nguồn: WB |
Mức tăng trên cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục duy trì lòng tin vào nền kinh tế Việt Nam trong trung và dài hạn. Mặc dù vậy, giải ngân vốn FDI giảm trong tháng 8 ở mức 14,3% so với tháng trước và 12,2% so với cùng kỳ năm trước do giãn cách xã hội tại các trung tâm kinh tế lớn.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8/2021 tăng 0,3% so với tháng trước. So với năm trước, CPI tăng 2,8%, tương đương mức tăng trong tháng 7 và thấp hơn nhiều so với mục tiêu lạm phát 4%.
 |
| Nguồn: WB |
Trong điều kiện diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, dư nợ tín dụng cuối tháng 8 vẫn tăng trưởng 14,9% so với cùng kỳ năm trước, tương đương tốc độ tăng cuối tháng 7. Tốc độ tăng trưởng này cao hơn so với thời gian trước đại dịch do các ngân hàng tiếp tục thực hiện chính sách cho vay ưu đãi và tái cơ cấu nợ nhằm hỗ trợ các DN bị ảnh hưởng bởi đợt dịch Covid-19 đang diễn ra.
Thu ngân sách giảm, chi thường xuyên tăng mạnh
Cân đối ngân sách trong tháng 8 ghi nhận bội chi 15,4 nghìn tỷ đồng. Sau khi tăng trong 6 tháng trước đó, tổng thu ngân sách tháng 8 giảm 9,8% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy chính sách gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất cũng như sự chững lại của các hoạt động kinh tế đã tác động tới thu ngân sách.
Trong khi đó, chi thường xuyên tăng 90% so với cùng kỳ năm trước do phải huy động nguồn lực để chống chọi với dịch Covid-19 và mua vaccine.
Các biện pháp hạn chế đi lại và giãn cách xã hội, đặc biệt là ở TP. HCM và các tỉnh phía Nam cản trở việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư công, vốn đã bị chậm trễ từ đầu năm. Hệ quả là giải ngân vốn đầu tư công trong tháng 8 giảm gần 40% so với cùng kỳ năm trước, dẫn đến tổng chi ngân sách thấp hơn 10,5% so với một năm trước đó.
Mặc dù ghi nhận bội chi ngân sách trong tháng 8 nhưng cân đối ngân sách trong 8 tháng đầu năm vẫn bội thu (86,1 nghìn tỷ đồng), vì 7 tháng đầu năm 2021 ghi nhận thu ngân sách ở mức cao trong khi chi tiêu chững lại. Nhìn chung, trong 8 tháng đầu năm 2021, thu ngân sách tăng 13,9% và tổng chi ngân sách giảm 5,9% so cùng kỳ năm 2020.
WB dự báo, thời gian tới, quá trình phục hồi nền kinh tế năm 2021 sẽ phụ thuộc chủ yếu vào khả năng kiểm soát dịch bệnh của Chính phủ trong tháng 9. Ưu tiên đặt ra là đẩy nhanh chiến dịch tiêm vaccine để bao phủ ít nhất 70% dân số trưởng thành.
Chính phủ cần đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công và tiếp tục hỗ trợ thu nhập cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng để khôi phục tiêu dùng tư nhân. Hỗ trợ cho các DN, nhất là hộ kinh doanh quy mô nhỏ cũng là cách để giúp đẩy mạnh các hoạt động kinh tế và tạo việc làm.
Vì chi ngân sách tăng lên trong khi thu ngân sách sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng trong ngắn hạn nên Chính phủ cần tiếp tục thận trọng theo dõi tình hình cân đối tài khóa./.
THÀNH ĐỨC
