Trong bối cảnh tình hình xuất khẩu gạo trên thế giới liên tục biến chuyển trong thời gian gần đây, nổi bật là việc Nga chính thức rút khỏi Thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen, Ấn Độ và Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE) tạm dừng xuất khẩu gạo, cũng như các vấn đề phát sinh khác. Thêm vào đó, hiện tượng El Nino, tình trạng xâm nhập mặn và hạn hán cũng có diễn biến tiêu cực ảnh hưởng đến sản xuất lúa gạo.
Để khẳng định vai trò quan trọng, giữ vững vị thế và uy tín của ngành hàng gạo Việt Nam trong chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu và góp phần đảm bảo an ninh lương thực của thế giới theo các cam kết của Việt Nam, Bộ NN&PTNT đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét ban hành Chỉ thị về tăng cường công tác xuất khẩu gạo trong tình hình mới.
Nội dung của Chỉ thị tập trung vào những nhiệm vụ cụ thể của các Bộ, ngành, địa phương, Hiệp hội Lương thực Việt Nam và những vấn đề cần tập trung chỉ đạo quyết liệt nhằm tăng cường công tác xuất khẩu gạo trong bối cảnh hiện nay.
Cụ thể, Bộ NN&PTNT có nhiệm vụ theo dõi, dự báo và nắm chắc tình hình sản xuất, tăng cường phòng chống sinh vật gây hại, chủ động ứng phó với các diễn biến bất lợi của thời tiết để bảo vệ an toàn các vụ sản xuất đảm bảo mục tiêu 43 triệu tấn lúa của năm 2023.
Đồng thời chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương có liên quan xử lý kịp thời các rào cản kỹ thuật để đảm bảo tăng khối lượng và mở rộng thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam...
Bộ NN&PTNT đề xuất giao Bộ Công Thương tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu gạo trên cơ sở theo dõi chặt chẽ và dự báo sát tình hình xuất nhập khẩu, nhu cầu tiêu thụ, giá cả lương thực trong khu vực và trên thị trường thế giới để có các biện pháp chủ động, linh hoạt điều tiết việc kinh doanh, xuất nhập khẩu gạo để đảm bảo nâng cao hiệu quả xuất khẩu.
Đồng thời phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ NN-PTNT chủ động đàm phán để đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu, tận dụng cơ hội chiếm lĩnh các thị trường mới, tiềm năng để tăng cường tính cạnh tranh cho ngành hàng gạo Việt Nam.
Kịp thời phối hợp với các cơ quan liên quan hỗ trợ, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong nhập khẩu các nguyên liệu đầu vào phục sản xuất nông nghiệp như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... để đảm bảo các điều kiện sẵn sàng cho sản xuất.
Đến hết tháng 7/2023, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 2,58 tỉ USD, tăng 30% so với cùng kỳ; giá gạo bình quân 534 USD/tấn, tăng 9,2% so với cùng kỳ. Dự kiến cả năm 2023 sẽ xuất khẩu trên 7,5 triệu tấn gạo và thu về 4,1 tỉ USD.
Giao UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan chuyên môn theo dõi, bám sát đồng ruộng; chủ động và linh hoạt trong điều hành sản xuất lúa gạo đảm bảo đạt và vượt các mục tiêu năng suất, sản lượng theo kế hoạch trên cơ sở tuân thủ đúng các quy định kỹ thuật và an toàn thực phẩm của Việt Nam cũng như nước nhập khẩu.
Giao các địa phương tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trên địa bàn trong sản xuất, kinh doanh lúa gạo. Đồng thời chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan hoặc báo cáo cơ quan có thẩm quyền để tháo gỡ ngay các khó khăn, vướng mắc trong sản xuất lúa gạo đảm bảo việc sản xuất, lưu thông, xuất khẩu gạo được thông suốt.
Giao Hiệp hội Lương thực Việt Nam chủ động nắm bắt các thông tin về thị trường lúa gạo thế giới, nhu cầu và năng lực của các thương nhân xuất nhập khẩu gạo để thông tin kịp thời đến cơ quan quản lý nhà nước có liên quan và cộng đồng sản xuất, kinh doanh lúa gạo tại Việt Nam...
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, ngày 01/8, giá gạo 5% tấm của Việt Nam bán ra ở mức 588 USD/tấn (tăng 55 USD/tấn so với cách đây 10 ngày). Hiện giá gạo 5% của Việt Nam đang thấp hơn gạo cùng loại của Thái Lan 35 USD/tấn./.
