Tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh tại các làng nghề

Khó khăn về nhân lực, vốn và khoa học kỹ thuật

Hà Nội có 1.350 làng nghề và làng có nghề. Trong đó, có 331 làng nghề, nghề truyền thống được công nhận, thuộc địa bàn 25/30 quận, huyện, thị xã. Cùng với đó, Thành phố đã và đang triển khai đầu tư hạ tầng kỹ thuật 102 cụm công nghiệp (CCN). Trong đó, 70 CCN đã đi vào hoạt động, 43 CCN thành lập và mở rộng giai đoạn 2018-2020.

Một số làng nghề có doanh thu cao, trong đó có 05 làng nghề có doanh thu trên 1.000 tỷ đồng: Làng nghề bánh kẹo, dệt kim La Phù, đạt trên 1.300 tỷ đồng; Làng nghề cơ khí nông cụ Phùng Xá đạt 1.200 tỷ đồng; Làng nghề truyền thống mỹ nghệ Thiết Úng đạt 1.100 tỷ đồng; Làng nghề điêu khắc mỹ nghệ Sơn Đồng và Làng nghề chế biến nông sản thực phẩm Minh Khai đạt trên 1.000 tỷ đồng; Làng nghề đồ mộc - may thôn Hữu Bằng đạt gần 1.000 tỷ đồng.

Thu nhập bình quân của người lao động ở các làng nghề cao hơn nhiều so với lao động thuần nông, bình quân phổ biến ở mức 4 - 5,5 triệu đồng/người/tháng. Tại một số quận, huyện, lao động làng nghề có thu nhập bình quân đạt từ 50 triệu đồng/người/năm trở lên như: Nam Từ Liêm, Tây Hồ, Hoài Đức…

Nhằm phát triển làng nghề, thời gian qua, Thành phố đã triển khai nhiều cơ chế, chính sách. Trong đó thí điểm phát triển 6 làng nghề gắn với du lịch, xây dựng 9 điểm giới thiệu quảng bá sản phẩm làng nghề… Đặc biệt là tập trung phát triển các cụm công nghiệp, tạo điều kiện phát triển làng nghề bền vững.

Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh: 2 năm qua, GRDP của Hà Nội luôn đạt trên 50 tỷ USD, trong đó, doanh thu của các làng nghề chiếm khoảng 1 tỷ USD (bằng 1/50 tổng giá trị sản xuất của Hà Nội), đặc biệt là tạo công ăn việc làm cho hàng vạn lao động ở khu vực nông thôn…” - Chủ tịch Trần Sỹ Thanh thông tin.

Quan trọng hơn, làng nghề là nơi lưu giữ và phát huy các giá trị văn hoá đặc sắc của Thủ đô Hà Nội và Việt Nam nói chung, trong đó có những giá trị đã tồn tại hàng nghìn năm. Sự phát triển của các làng nghề đã giúp mang văn hoá Hà Nội và của Việt Nam ra thế giới, để giao lưu với các nước bạn. Qua đó khẳng định, trong bối cảnh nào, Việt Nam cũng là quốc gia có nền văn hoá vô cùng đặc sắc.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nhỏ lẻ hoạt động tại các làng nghề còn gặp nhiều khó khăn. Chia sẻ tại Hội nghị đối thoại tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất tại làng nghề trên địa bàn thành phố Hà Nội, ông Nguyễn Văn Thành - Giám đốc Công ty TNHH Phú Thành Phát (huyện Phú Xuyên) cho biết, lao động ở các làng nghề hiện chủ yếu là người già, nông dân, sản xuất mang tính chất “cha truyền, con nối”, chưa được đào tạo bài bản.

Bà Nguyễn Thị Lương - đại diện Công ty TNHH mây tre đan xuất khẩu Hiền Lương (huyện Phú Xuyên) mong muốn được Thành phố tháo gỡ khó khăn về mặt bằng sản xuất; hỗ trợ xúc tiến thương mại ra nước ngoài, đặc biệt là thị trường Hồng Kông (Trung Quốc); tạo điều kiện tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi.

Còn ông Lê Văn Nguyên - chủ cơ sở sản xuất tranh thêu tay truyền thống Xuân Nguyên (huyện Thường Tín) đề nghị được hỗ trợ ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất; được đào tạo, tập huấn bán hàng online để tranh thủ lợi thế tiêu dùng hiện đại...

Cơ chế thông thoáng cho làng nghề phát triển

Theo Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Kiều Oanh, hằng năm, Sở đều tổ chức các đoàn xúc tiến thương mại cho doanh nghiệp, làng nghề Hà Nội ở nước ngoài. Doanh nghiệp tham gia được hỗ trợ dưới 2 hình thức: Tham gia hội chợ được hỗ trợ 100% kinh phí gian hàng; Tham gia xúc tiến thương mại, được hỗ trợ vé máy bay. Năm 2024, Sở tiếp tục tổ chức các đoàn xúc tiến thương mại và sẽ thông tin sớm để các doanh nghiệp tham gia.

Liên quan đến công tác đào tạo nghề, Phó Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội Nguyễn Hồng Dân cho biết, trước đây, thành phố đào tạo theo danh mục nghề sẵn có. Hiện nay, Sở nắm bắt và cập nhật nhu cầu đào tạo theo thực tế của người lao động gắn với giải quyết việc làm. Năm 2024, Sở xây dựng Nghị quyết quy định nội dung chi, mức chi hỗ trợ đào tạo nghề trình độ sơ cấp, dưới 3 tháng, trình HĐND thành phố thông qua làm cơ sở để triển khai thực hiện từ năm 2025, dự kiến mức hỗ trợ cao hơn mức hỗ trợ của trung ương...

Thời gian tới, thành phố có chính sách thông thoáng hơn để người sản xuất tại làng nghề tiếp cận đất đai, nguồn vốn, khoa học công nghệ, thị trường thuận lợi hơn.Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Đại cũng thông tin, năm 2024, UBND Thành phố ban hành Chương trình xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch và giao Sở thực hiện 2 nội dung: Tổ chức chương trình phối hợp hoạt động của Sở với Hội đồng thủ công thế giới; Tham gia Hội chợ thủ công mỹ nghệ Formex tại Thụy Điển.

Nội dung phối hợp này có thể giúp làng nghề có cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm với các thành phố khác, từ đó nâng cao trình độ, chất lượng sản phẩm. Hơn nữa, làng nghề cũng có cơ hội nhận hỗ trợ, tài trợ từ các tổ chức quốc tế, giúp cải thiện cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và đào tạo nhân lực, đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chia sẻ.

Chủ tịch Trần Sỹ Thanh cho rằng, việc gìn giữ và phát huy các giá trị làng nghề là vấn đề đặt ra hiện nay. Thực tế là có nhiều sản phẩm làng nghề có chất lượng rất tốt, được chứng nhận OCOP nhưng việc duy trì và phát triển thương hiệu lại chưa được quan tâm. Thậm chí, hàng thủ công mỹ nghệ nhiều sản phẩm ban đầu rất đẹp, nhưng sau lại làm ẩu, mất khách hàng….

Nhận thức sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng của làng nghề, trong quá trình xây dựng Luật Thủ đô sửa đổi, Thành phố đặc biệt quan tâm đến vấn đề gìn giữ, bảo tồn và phát triển làng nghề. Trong Luật Thủ đô mới được Quốc hội thông qua đã đề cập nhiều điều, khoản để thúc đẩy phát triển lĩnh vực giàu tiềm năng này. Thành phố đang nghiên cứu để chỉ đạo cụ thể các nội dung cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nông nghiệp, nông thôn và gìn giữ, phát huy giá trị các làng nghề.

Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh bày tỏ mong muốn nhận được sự ủng hộ và tham gia tích cực của các tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất kinh doanh tại các làng nghề trên địa bàn Thủ đô nhằm thúc đẩy làng nghề phát triển, hướng đến xây dựng Thủ đô “văn hiến - văn minh - hiện đại”./.