Thủ tướng biểu dương ngành thuế trong cải cách quản lý thuế

Biểu dương tinh thần dám nghĩ, dám làm

Tại phiên họp Chính phủ, Thủ tướng đánh giá cao nỗ lực của ngành thuế trong việc triển khai chiến dịch chuyển đổi mô hình quản lý đối với hộ kinh doanh (HKD). Theo Thủ tướng, toàn ngành đã “làm thật, làm đến cùng”, trực tiếp hướng dẫn người dân một cách kiên trì, thấu đáo, đồng thời mạnh dạn ứng dụng công nghệ và dữ liệu trong quá trình cải cách.

Tinh thần dám nghĩ - dám làm này, theo Thủ tướng, cần lan tỏa sang các Bộ, ngành, địa phương để tạo khí thế mới, nâng cao hiệu quả công vụ, thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững. Trong 11 tháng năm 2025, số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường tăng 26,1%, phản ánh môi trường kinh doanh cải thiện và tạo thuận lợi cho tiến trình chuyển đổi.

Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó, có định hướng lớn được xác lập, chấm dứt hình thức thuế khoán, chuyển sang kê khai thuế đối với HKD, nhằm xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và hiện đại.

Chủ trương đó nhanh chóng được thể chế hóa bằng các văn bản pháp lý cấp Nhà nước. Quốc hội thông qua Nghị quyết số 198/2025/QH15, và Chính phủ ban hành Nghị quyết số 138/NQ-CP, xác định rõ: từ ngày 01/01/2026, toàn bộ khu vực hộ và cá nhân kinh doanh phải thực hiện kê khai thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế.

Để triển khai, Bộ Tài chính ban hành Quyết định 3389/QĐ-BTC giao Tổng cục Thuế tổ chức Chiến dịch 60 ngày theo Kế hoạch 3352/QĐ-CT, bắt đầu từ 31/10/2025, với mục tiêu hoàn thành chuyển đổi trước ngày 1/1/2026.

Nỗ lực đồng bộ trên toàn quốc: “Cầm tay chỉ việc” đến từng hộ

Trong suốt chiến dịch, hàng vạn cán bộ thuế tại 34 tỉnh, thành đã bám sát địa bàn, chủ động đến từng hộ để hỗ trợ việc kê khai thuế. Các giải pháp số như eTax Mobile, hóa đơn điện tử, hệ thống dữ liệu quản lý cùng nhiều tiện ích thuế điện tử được hướng dẫn ngay tại chợ, tuyến phố hoặc cơ sở kinh doanh.

Tại Hà Nội, công chức thuế có mặt hàng ngày tại các khu kinh doanh để hỗ trợ người dân thao tác; tại TP. Hồ Chí Minh, ngành thuế phối hợp với các đơn vị cung cấp giải pháp để hỗ trợ hơn 340.000 HKD. Ở Nghệ An, mô hình “cầm tay chỉ việc” được triển khai rộng rãi; tại TP Huế, dù chịu ảnh hưởng bởi lũ lụt, công chức thuế vẫn làm việc tối muộn để đảm bảo tiến độ. Ngay cả tại vùng sâu vùng xa như Lào Cai, những chuyến xe vượt đèo mang theo tài liệu hướng dẫn và thiết bị hỗ trợ giúp HKD dễ dàng tiếp cận phương thức kê khai mới.

Sự đồng thuận lớn từ cấp ủy, chính quyền địa phương, hệ thống ngân hàng, các nhà cung cấp giải pháp công nghệ và cộng đồng HKD đã góp phần quan trọng vào thành công của chiến dịch. Mục tiêu cốt lõi không phải tăng thuế, mà là tạo công bằng, minh bạch, giảm thất thu và hiện đại hóa quản lý thuế dựa trên dữ liệu.

Ngành thuế kiên trì quan điểm “thu thuế phải thu được lòng dân”, vừa triển khai vừa lắng nghe để hỗ trợ tối đa. Chiến dịch 60 ngày đã tạo ra bước ngoặt quan trọng, đặt nền móng cho giai đoạn quản lý thuế dựa trên dữ liệu và số hóa toàn diện

Hà Nội tiên phong trong quản lý thuế hiện đại

Trong tiến trình cải cách chung, Hà Nội tiếp tục giữ vai trò tiên phong. Thành phố triển khai mạnh mẽ chuyển đổi số theo Đề án 06 của Chính phủ, lấy dữ liệu làm trung tâm, người nộp thuế làm trung tâm phục vụ.

Theo Phó Trưởng Cục Thuế TP. Hà Nội Nguyễn Anh Dũng, từ năm 2024, Hà Nội đã hoàn thành chuẩn hóa dữ liệu mã số thuế cá nhân với tỷ lệ 99,8%, tương đương 7,1 triệu mã số trùng khớp với cơ sở dữ liệu dân cư. Nhờ dữ liệu sạch, số thu từ HKD trong 10 tháng 2025 đạt 5.099 tỷ đồng, dự kiến cả năm 6.000 tỷ đồng, tăng 45% so với 2024.

Quản lý thương mại điện tử là điểm sáng nổi bật. Hà Nội đã định danh 154.708 tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hoạt động thương mại điện tử và dự kiến số thu đạt 36.300 tỷ đồng năm 2025. Đây cũng là địa phương duy nhất xây dựng kho dữ liệu thương mại điện tử độc lập.

Song song với số hóa, Hà Nội triển khai Đề án 420 về đổi mới quản lý thuế đối với HKD nhằm chống thất thu. Các giải pháp chống sót hộ đã đưa thêm 69.782 HKD vào diện quản lý; rà soát dòng tiền, COD, hóa đơn đầu vào – đầu ra giúp tăng thu 1.237 tỷ đồng/năm; riêng thương mại điện tử mang lại 889,5 tỷ đồng. Thành phố cũng tăng cường kiểm tra các lĩnh vực rủi ro cao như thẩm mỹ viện, vàng - kim cương - đá quý, với 798 lượt kiểm tra, số thuế tăng thêm 210 tỷ đồng. Sự phối hợp của Công an TP. Hà Nội đã giúp phát hiện nhiều vụ trốn thuế lớn, trong đó có vụ Tiktoker Vũ Nam Phương và vụ Công ty TNHH MI Hà Nội giấu gần 33 tỷ đồng doanh thu.

Tạo nền tảng bền vững cho hộ kinh doanh phát triển

Để hỗ trợ HKD chuyển sang cơ chế kê khai từ ngày 1/1/2026, Hà Nội đã triển khai 7 nhóm giải pháp để HKD “biết - hiểu - đồng thuận - tự nguyện tuân thủ”. Thành phố đã tổ chức 133 buổi tập huấn cho 22.800 lượt HKD, xây dựng 613 kênh Zalo hỗ trợ theo 3 cấp; đồng thời 5 ngân hàng và 10 nhà cung cấp giải pháp cam kết hỗ trợ phần mềm và tiện ích miễn phí.

Về chính sách, Bộ Tài chính đề xuất nâng ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế lên 500 triệu đồng/năm; HKD có doanh thu 500 triệu - 3 tỷ đồng tính thuế theo thu nhập thực tế, thuế suất 15%, tương tự doanh nghiệp nhỏ, nhằm khuyến khích minh bạch chi phí và tạo công bằng.

Tuy nhiên, phần lớn HKD có quy mô nhỏ, khả năng công nghệ hạn chế. Vì vậy, Cục Thuế Hà Nội kiến nghị Thành phố bố trí kinh phí hỗ trợ HKD chuyển đổi số giai đoạn 2026-2030, gồm hỗ trợ AI, phần mềm kê khai, thiết bị công nghệ và hệ thống hỗ trợ qua Zalo, SMS.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành thuế, chính quyền địa phương và các đơn vị công nghệ được kỳ vọng sẽ giúp Hà Nội xóa bỏ hoàn toàn thuế khoán, đồng thời tạo nền tảng để HKD phát triển bền vững và từng bước chuyển lên doanh nghiệp trong giai đoạn tới./.