Thủ tướng Phạm Minh Chính: Chống "chạy chọt" trong phân bổ ngân sách, cải cách đồng bộ các thị trường

Thu ngân sách vượt gần 20% so với dự toán, tăng 18% so với năm ngoái

Báo cáo tổng kết công tác năm 2022 của Bộ Tài chính nêu rõ, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ kịp thời ban hành nhiều chính sách nhằm miễn, giảm thuế cho người dân, doanh nghiệp.

Đến ngày 15/12, đã thực hiện miễn, giảm, giãn khoảng 193,4 nghìn tỷ đồng tiền thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất để hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh, người dân vượt qua khó khăn, phục hồi và phát triển các hoạt động sản xuất kinh doanh, gồm: Số tiền gia hạn khoảng 105,9 nghìn tỷ đồng (số thuế gia hạn đã nộp ngân sách nhà nước (NSNN) khoảng 76,33 nghìn tỷ đồng); số tiền miễn, giảm khoảng 87,5 nghìn tỷ đồng.

Việc triển khai có hiệu quả các giải pháp chính sách tài khóa, đồng bộ với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp… đã tác động tích cực đến kết quả thu NSNN năm 2022.

Đến ngày 15/12, thu NSNN đạt 1.691,8 nghìn tỷ đồng, vượt 19,8% dự toán, cao hơn 78 nghìn tỷ đồng so với đánh giá thực hiện cả năm đã báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4 (tháng 10, 11/2022); tăng 18% so với năm ngoái. Trong đó, thu ngân sách trung ương vượt 19,3% dự toán; thu ngân sách địa phương vượt 20,4% dự toán. Từ nay đến cuối năm, Bộ Tài chính tiếp tục phấn đấu thu NSNN đạt ở mức cao hơn.

Đến ngày 15/12, chi NSNN ước đạt xấp xỉ 1.450 nghìn tỷ đồng, bằng 81,2% dự toán, trong đó, chi đầu tư phát triển đạt 72,4% dự toán, chi thường xuyên đạt 88,1% dự toán.

Cân đối ngân sách trung ương và ngân sách địa phương được đảm bảo. Ước tính năm 2022, bội chi NSNN (gồm Chương trình phục hồi) thực hiện phấn đấu khoảng 4% GDP.

Bộ Tài chính đã chủ động điều hành việc phát hành trái phiếu chính phủ để vừa sử dụng có hiệu quả ngân quỹ nhà nước. Lũy kế đến ngày 15/12, phát hành được 203,2 nghìn tỷ đồng trái phiếu chính phủ, bằng 50,8% nhu cầu huy động trái phiếu chính phủ đầu năm; kỳ hạn phát hành bình quân 12,67 năm, lãi suất bình quân 3,41%/năm.

Công tác trả nợ được thực hiện đầy đủ, đúng hạn theo cam kết. Dự kiến đến cuối năm 2022, dư nợ công khoảng 43-44% GDP, dư nợ Chính phủ khoảng 40-41% GDP, dư nợ vay nước ngoài của quốc gia khoảng 40-41% GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 18-19% tổng thu NSNN; thấp hơn mức trần và ngưỡng cảnh báo theo Nghị quyết của Quốc hội.

Kết quả tích cực từ phát triển kinh tế - xã hội, tài chính - NSNN, quản lý, kiểm soát nợ công đã góp phần nâng mức xếp hạng tín nhiệm quốc gia.

Năm 2022, Việt Nam tiếp tục được S&P Global Ratings nâng hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+ “triển vọng ổn định” và Moody's Investors Service nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn từ mức Ba3 lên mức Ba2, “triển vọng ổn định”…

Linh hoạt trong điều hành, phân bổ phân sách phù hợp

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, 2022 là năm đầy khó khăn, thách thức. Tuy nhiên, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương đã bám sát các Nghị quyết để chỉ đạo, điều hành đúng hướng, quyết liệt, thống nhất, bài bản, khoa học, linh hoạt, kịp thời, phù hợp với tình hình và yêu cầu thực tiễn.

Nhờ đó, tình hình kinh tế - xã hội năm 2022 phục hồi tích cực, đạt nhiều kết quả quan trọng trên hầu hết các lĩnh vực; đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu kế hoạch chủ yếu, trong đó có đóng góp quan trọng, trực tiếp của ngành tài chính.

Theo Thủ tướng, năm 2023 sẽ còn rất nhiều khó khăn, thách thức, Bộ Tài chính cần tiếp tục nghiên cứu giảm thuế, phí, lệ phí cho doanh nghiệp; coi việc của doanh nghiệp như việc của mình, thúc đẩy sản xuất kinh doanh để doanh nghiệp có đóng góp cho ngân sách, từ đó mới có nguồn thu bền vững.

Trong thực thi nhiệm vụ, Bộ Tài chính phải kiên định các chủ trương, đường lối nhưng trong điều hành phải linh hoạt, tránh giật cục.

Thủ tướng gợi ý: Ngành tài chính cần tập trung ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn, đảm bảo cân đối thu chi, giảm bội chi, nợ công, nợ Chính phủ. Đồng thời, phải tăng chi cho đầu tư phát triển, giảm chi thường xuyên.

Trong xây dựng cơ chế chính sách, phải huy động mọi nguồn lực trong xã hội cho đầu tư phát triển, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư; phải kiểm soát giá cả thị trường, nhất là các mặt hàng thiết yếu, không để tăng giá, ảnh hưởng tới đời sống người dân.

Trong năm 2023, Thủ tướng đề nghị ngành tài chính đảm bảo nguồn lực cho các nhiệm vụ quan trọng, chi cho Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; ưu tiên chi cho các nhiệm vụ an ninh quốc phòng, chi cho an sinh xã hội…

Đồng thời, cải cách phát triển đồng bộ các thị trường chứng khoán, thị trường bảo hiểm, trái phiếu doanh nghiệp; đẩy nhanh sắp xếp cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước…

Tập trung làm tốt công tác quản lý thu NSNN, bảo đảm thu đúng, đủ, kịp thời các khoản thu; đẩy mạnh chống thất thu, chuyển giá, trốn lậu thuế. Quản lý có hiệu quả các nguồn thu mới phát sinh từ các giao dịch thương mại điện tử; quyết liệt xử lý, đôn đốc thu hồi nợ thuế, giảm tỷ lệ nợ đọng thuế; phấn đấu tăng thu NSNN.

Thủ tướng lưu ý nhiệm vụ xây dựng tiêu chuẩn, tiêu chí để phân bổ phân sách phù hợp, chống "xin - cho", "chạy chọt", tiêu cực; các địa phương chỉ nên đề xuất cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, từ đó giúp ngân sách tăng thu để "cái bánh" ngân sách to hơn, phần phân bổ cho mỗi địa phương nhiều hơn thay vì "xin" phần to hơn từ "cái bánh" ngân sách; thực hiện đúng tinh thần "ngân sách trung ương chủ đạo, ngân sách địa phương chủ động"…

Thủ tướng tin tưởng, năm 2023, ngành tài chính sẽ đổi mới, sáng tạo, quyết liệt, vượt qua khó khăn và hoàn thành xuất sắc hơn, toàn diện hơn các mục tiêu, nhiệm vụ tài chính, ngân sách so với năm 2022./.