Tiếp tục đẩy mạnh việc cắt giảm chi phí chính thức và không chính thức

                

Toàn cảnh Họp báo

Tại Họp báo công bố Báo cáo chỉ số đánh giá chi phí tuân thủ TTHC năm 2020 (chỉ số APCI 2020) vừa diễn ra sáng nay (17/3), Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng - Chủ tịch Hội đồng tư vấn cải cách TTHC - cho biết: Với phương pháp đánh giá dựa trên mô hình chi phí chuẩn (Standard Cost Model - SCM) và kết quả khảo sát DN tại 63 địa phương, ngay khi được công bố lần đầu tiên (từ năm 2018), Báo cáo APCI thường niên đã được coi là chỉ dấu quan trọng, phản ánh khách quan mức độ cải cách quy định, TTHC, cải thiện môi trường kinh doanh cũng như quá trình thực thi chính sách, pháp luật thông qua việc phân tích bức tranh chân thực và sinh động về chi phí mà DN phải chi trả để thực hiện TTHC theo quy định của pháp luật hiện hành.

Tiếp nối mạch đánh giá này, APCI 2020 xoay quanh việc phân tích quá trình DN trải nghiệm dịch vụ do các cơ quan nhà nước ở trung ương và địa phương cung cấp trong 9 nhóm TTHC quan trọng gồm: đầu tư, giao dịch thương mại qua biên giới, khởi sự DN/đăng ký kinh doanh, môi trường, giấy phép, chứng chỉ hành nghề, đất đai, xây dựng, thuế và kiểm tra chuyên ngành.

Theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, bên cạnh những bài học còn nguyên giá trị từ APCI 2018, 2019, APCI 2020 tiếp tục cho thấy dư địa cải cách TTHC, kiểm soát chi phí tuân thủ còn rất lớn. Trong đó, nổi bật là 4 bài học sâu sắc để thúc đẩy cải cách:

Thứ nhất, việc thực hiện và giải quyết TTHC trên môi trường điện tử để cải thiện và tiết kiệm chi phí thực hiện TTHC cho DN không còn là một ưu tiên cần cân nhắc mà đã là nhiệm vụ cấp bách, được đặt lên hàng đầu của Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương.

Kết quả APCI qua ba năm 2018, 2019 và 2020 cho thấy, những nhóm TTHC nào được các cơ quan hành chính nhà nước duy trì nhịp cải thiện liên tục thông qua phương thức điện tử đều được phản ánh ngay vào kết quả điểm APCI hằng năm. Những nhóm TTHC có điểm APCI cao, tiến bộ đáng kể qua các năm là nhờ vào việc áp dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ cho việc thực hiện TTHC của DN cũng như giải quyết TTHC của cơ quan nhà nước trên môi trường điện tử.

Thứ hai, phải tiếp tục đẩy mạnh việc cắt giảm chi phí tuân thủ TTHC, bao gồm chi phí chính thức và không chính thức để tạo một môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch và bộ máy công vụ liêm chính, tin cậy, tạo cơ hội cho DN tham gia liên kết chuỗi giá trị khu vực, toàn cầu.

“Chi phí không chính thức không chỉ làm gia tăng chi phí tuân thủ mà còn làm cho môi trường kinh doanh trở nên thiếu lành mạnh, kém cạnh tranh và gây e ngại cho các DN nước ngoài đang muốn tìm kiếm cơ hội kinh doanh tại Việt Nam. Nếu khoản chi phí này tiếp tục tồn tại và bao trùm trên diện rộng thì điều đó sẽ cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội, gây bức xúc trong nhân dân” - Bộ trưởng Dũng nhấn mạnh.

Thứ ba, việc thực hiện các giải pháp để chuyển đổi từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” là cách thức phù hợp để giảm chi phí tuân thủ TTHC. Qua 3 năm, APCI cho thấy phương thức dẫn đến thành công về cải cách của một số nhóm TTHC như: thuế, giao dịch thương mại qua biên giới, đầu tư, khởi sự DN, môi trường là chuyển phương thức quản lý nhà nước từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”. Tuy nhiên, việc chuyển đổi này không chỉ đơn giản là điều chuyển các điều kiện, yêu cầu chứng minh đối với DN từ giai đoạn trước “cấp phép” sang sau “cấp phép” mà là thay đổi hoàn toàn phương thức quản lý nhà nước đối với từng lĩnh vực cũng như thay đổi nhận thức của DN về trách nhiệm kinh doanh của mình.

Khảo sát APCI tại các địa phương cho thấy, DN mong muốn công tác này mang tính khuyến khích và hỗ trợ DN để tự giác thực hiện đúng pháp luật, cảnh báo sớm nguy cơ vi phạm các quy định pháp luật thay vì cơ quan chức năng tìm soát “lỗi” của DN để xử phạt. DN cũng mong muốn các quy phạm pháp luật cần rõ ràng, thống nhất và có thể dự đoán được để các DN tự kiểm soát về khả năng tuân thủ pháp luật.

Thứ tư, APCI 2020 phản ánh một nền hành chính phục vụ, lấy người dân và DN làm trung tâm, đem lại hiệu quả về tiết kiệm chi phí cho toàn xã hội. Công tác cắt giảm chi phí tuân thủ TTHC phụ thuộc vào không chỉ các yếu tố về thể chế và hạ tầng mà còn về chính những con người thực hiện các TTHC đó.

Để cải thiện điều này, song song với việc thúc đẩy chuyển đổi từ thái độ, trách nhiệm công vụ sang thái độ, trách nhiệm phục vụ người dân của cơ quan và cán bộ nhà nước, việc thực hiện và giải quyết TTHC trên môi trường điện tử sẽ hỗ trợ cắt giảm các áp lực tiếp xúc trực tiếp của cán bộ trong bộ máy hành chính, tạo điều kiện cho cán bộ tập trung giải quyết các vấn đề chuyên môn hiệu quả hơn./.