Cân đối 72 nghìn tỷ đồng vốn đầu tư Dự án từ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội
Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, phạm vi đầu tư Dự án giai đoạn 2021-2025 là đầu tư 729 km trên các đoạn Bãi Vọt - Cam Lộ, Quảng Ngãi - Nha Trang và Cần Thơ - Cà Mau, chia thành 12 dự án thành phần có thể vận hành khai thác độc lập.
Trên cơ sở đánh giá ưu, nhược điểm của từng phương án, để bảo đảm hiệu quả đầu tư, khả năng cân đối nguồn vốn, Chính phủ kiến nghị đầu tư phân kỳ mặt cắt ngang quy mô 4 làn xe (bề rộng nền đường Bnền=17m), các yếu tố hình học, kỹ thuật khác đáp ứng tiêu chuẩn đường cao tốc với tốc độ thiết kế 100 - 120 km/h.
Về hình thức đầu tư, giai đoạn 2017-2020, để bảo đảm triển khai thành công và sớm hoàn thành Dự án, Chính phủ kiến nghị triển khai Dự án theo hình thức đầu tư công. Sau khi Dự án hoàn thành sẽ nhượng quyền thu phí để thu hồi vốn nhà nước.
 |
| Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể báo cáo tại phiên họp. Ảnh: daibieunhandan.vn |
Theo đó, sơ bộ tổng mức đầu tư, nguồn vốn giai đoạn phân kỳ khoảng 146.990 tỷ đồng, trong đó: giai đoạn 2021-2025 bố trí khoảng 119.666 tỷ đồng (chiếm 81,4%); giai đoạn 2026-2030 sẽ bố trí phần còn lại khoảng 27.324 tỷ đồng (chiếm 18,6%). Trong đó: khoảng 20.000 tỷ đồng (tương ứng 13,6%) là chi phí dự phòng và khoảng hơn 7.000 tỷ đồng (tương ứng 5%) là chi phí bảo hành công trình.
Giai đoạn 2021-2025, tại Nghị quyết số 29/2001/QH15 Quốc hội dự kiến bố trí 47.169 tỷ đồng cho Dự án, phần còn thiếu (khoảng 72.497 tỷ đồng) Chính phủ kiến nghị cân đối từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Về tiến độ thực hiện Dự án, Chính phủ dự kiến thời gian chuẩn bị dự án trong 2 năm (2021-2022); giải phóng mặt bằng, tái định cư trong năm 2022-2023; khởi công năm 2023, áp dụng các công nghệ mới, giải pháp kỹ thuật tiên tiến để đáp ứng yêu cầu cơ bản hoàn thành Dự án vào năm 2025.
Thẩm tra sơ bộ Tờ trình của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí với sự cần thiết đầu tư Dự án. Về sơ bộ tổng mức đầu tư, nguồn vốn và thu hồi vốn đầu tư, cơ quan thẩm tra nêu rõ, Chính phủ dự kiến phần vốn nhà nước bổ sung cho Dự án sẽ cân đối từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, tuy nhiên hiện nay nội dung này vẫn đang trong quá trình nghiên cứu, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Vì vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ cần tính toán kỹ, đề xuất danh mục chi tiết những dự án nào đáp ứng các tiêu chí, nguyên tắc nêu trên và bảo đảm điều hòa nguồn vốn đầu tư công trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và nguồn đầu tư công phát triển kết cấu hạ tầng trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế; xây dựng phương án phân bổ vốn hợp lý, ưu tiên các dự án đang triển khai giải ngân tốt, có khả năng đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành, vừa phát huy hiệu quả của chính sách kích thích kinh tế trong giai đoạn 2022-2023, vừa bảo đảm nguồn vốn để triển khai các dự án thành phần trong Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 và làm rõ phương án bố trí vốn hằng năm và khả năng giải ngân vốn đầu tư để bảo đảm tiến độ cho Dự án.
Cơ quan thẩm tra cũng lưu ý, theo kế hoạch Dự án cần khoảng 03 năm để khởi công và khoảng 03 năm để thi công, khả năng đến năm 2027 mới hoàn thành. Do đó, đề nghị Chính phủ xem xét điều chỉnh lại tiến độ hoàn thành của Dự án.
Tính toán sơ bộ tổng mức đầu tư của từng dự án thành phần, bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả
Thảo luận tại phiên họp, UBTVQH thống nhất trình Quốc hội chủ trương đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 tại Kỳ họp bất thường. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đây là dự án trọng điểm quốc gia, nằm trong gói kích thích kinh tế nên phải tập trung chỉ đạo tổ chức thực hiện cho tốt, đặc biệt, cần rút kinh nghiệm, không để xảy ra tình trạng chậm trễ trong triển khai dự án như giai đoạn 1.
Các Ủy viên UBTVQH đề nghị Chính phủ cân nhắc, nghiên cứu thuyết minh rõ hơn phương án đầu tư dự án theo quy mô 4 làn xe 24,75m so với quy mô 4 làn xe 17m, để bảo đảm an toàn, hiệu quả trong quá trình khai thác, nhất là đối với đoạn có nền đất yếu như Cần Thơ, Cà Mau, nơi không có sẵn nguyên vật liệu tại chỗ.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ tại phiên họp. Ảnh: quochoi.vn |
UBTVQH cũng thống nhất trình Quốc hội xem xét đầu tư toàn bộ Dự án bằng vốn đầu tư công. UBTVQH đề nghị Chính phủ rà soát, điều hoà nguồn vốn đầu tư công trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và nguồn vốn đầu tư công trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội để ưu tiên vốn của Chương trình phục hồi cho các dự án trọng điểm, có tác động lan tỏa, liên kết vùng, thúc đẩy tăng trưởng, có khả năng hấp thụ vốn và đẩy nhanh tiến độ hoàn thành trong 2 năm 2022-2023. Đồng thời sắp xếp lại kế hoạch đầu tư công trung hạn để bố trí từ nguồn vốn trong kế hoạch trung hạn thực hiện Dự án giai đoạn 2024-2025.
Trong tổ chức thực hiện Dự án, các Ủy viên UBTVQH đề nghị giao Bộ Giao thông vận tải quản lý đầu tư toàn bộ Dự án, không giao cho địa phương làm chủ đầu tư các dự án thành phần mà chỉ giao kinh phí và việc thực hiện giải phóng mặt bằng cho các địa phương. Cần tập trung vào việc có cơ chế để giải phóng mặt bằng và cam kết trách nhiệm của các địa phương để tập trung cho công tác giải phóng mặt bằng.
Các ý kiến nhấn mạnh, nếu giao địa phương làm chủ đầu tư dự án thành phần như đề xuất của Chính phủ sẽ không phù hợp với quy định của Luật Giao thông đường bộ, Luật NSNN, Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công, Luật Quản lý tài sản công, khó đảm bảo chất lượng, tiến độ và tính thống nhất trong quá trình thực hiện dự án. Đặc biệt đây là dự án quan trọng quốc gia, đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật, tiêu chuẩn chất lượng cao, đòi hỏi thi công đồng bộ, thống nhất nên cần quản lý tập trung, thống nhất.
UBTVQH cũng lưu ý, diện tích đất bị thu hồi cho Dự án rất lớn nên công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng phải công khai, minh bạch, bảo đảm đời sống cho người dân bị thu hồi đất, không để phát sinh vấn đề phức tạp, kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ thi công; chú ý đến vấn đề phòng, chống thiên tai, ảnh hưởng đến đời sống người dân khu vực Dự án, như vấn đề sản xuất, dân sinh…
Đặc biệt, để Quốc hội có căn cứ thảo luận về các vấn đề liên quan đến chủ trương đầu tư Dự án, UBTVQH giao KTNN có ý kiến tham gia về Dự án theo đúng quy định của pháp luật./.
Đ. KHOA
