Tờ trình của chính phủ về nội dung này cho biết, thời gian vừa qua, biến đổi khí hậu, thiên tai đã ảnh hưởng đến các đoạn, tuyến quốc lộ đã phân cấp về UBND các tỉnh quản lý.
Tuy nhiên, nhu cầu kinh phí cho công tác quản lý, bảo trì hệ thống quốc lộ năm 2025 tại các địa phương được tổng hợp trước đây chưa bao gồm khối lượng các công việc phát sinh sau phân cấp (từ tháng 01/2025).
Do vậy, một số địa phương (Sơn La, Điện Biên, Lào Cai, Lai Châu, Tuyên Quang, Cao Bằng, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh) gặp khó khăn trong cân đối, bố trí nguồn kinh phí năm 2025 để xử lý, bảo đảm giao thông, khắc phục hậu quả thiên tai trên các tuyến quốc lộ được phân cấp quản lý.
Theo đề xuất của UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Bộ Xây dựng, Chính phủ thống nhất điều chỉnh giảm dự toán chi sự nghiệp kinh tế năm 2025 đã giao cho Bộ Xây dựng để bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho 10 UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (lần 2) số tiền 670.000 triệu đồng.
Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) thông qua phương án điều chỉnh giảm dự toán chi sự nghiệp kinh tế năm 2025 (lần 2) của Bộ Xây dựng và bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho 10 UBND tỉnh, thành phố.
Báo cáo thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng, theo quy định tại khoản 3 Điều 53 của Luật Ngân sách nhà nước, thì thời gian điều chỉnh dự toán đã giao cho các đơn vị sử dụng ngân sách hoàn thành trước ngày 15/11 năm hiện hành. Do đó, việc Chính phủ trình UBTVQH xem xét, quyết định việc điều chỉnh dự toán chi sự nghiệp kinh tế của Bộ Xây dựng để bổ sung có mục tiêu cho UBND các tỉnh sau thời hạn 15/11 là chưa phù hợp về thẩm quyền theo quy định của Luật.
Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban cũng nhận thấy, hiện nay, nhiều địa phương gặp khó khăn trong việc cân đối, bố trí kinh phí để xử lý, bảo đảm giao thông, khắc phục hậu quả thiên tai trong thời gian vừa qua trên các tuyến quốc lộ mới được phân cấp thuộc thẩm quyền của địa phương. Vì vậy, việc điều chỉnh giảm dự toán chi cho sự nghiệp kinh tế năm 2025 đã giao cho Bộ Xây dựng, bổ sung có mục tiêu cho các địa phương để thực hiện các nhiệm vụ trên là cần thiết, để giải quyết các vấn đề thực tế đặt ra.
Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ xem xét, quyết định theo thẩm quyền quy định tại khoản 2 Điều 4 của Nghị quyết số 206/2025/QH15 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật; hoặc Chính phủ tổng hợp trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Phát biểu kết luận về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, UBTVQH thống nhất sự cần thiết, cấp bách của việc khẩn trương điều chỉnh dự toán chi sự nghiệp kinh tế năm 2025 đã giao cho Bộ Xây dựng để bổ sung có mục tiêu cho UBND các tỉnh, thành phố nhằm khắc phục hậu quả thiên tai trong lĩnh vực đường bộ.
Tuy nhiên, do đã vượt quá thời hạn điều chỉnh dự toán theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước hiện hành, UBTVQH không có thẩm quyền xem xét quyết định nội dung này. Do vậy, UBTVQH thống nhất trình Quốc hội xem xét, quyết định để kịp thời bổ sung có mục tiêu cho các địa phương nhằm khắc phục hậu quả thiên tai trong lĩnh vực đường bộ.
