Xăng, nước ngọt, điều hòa phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế TTĐB (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính, ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Phan Văn Mãi, cho biết: Kết quả tổng hợp ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH) thảo luận tại hội trường cho thấy có ý kiến đề nghị quy định điều hòa nhiệt độ trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU mới chịu thuế tiêu thụ đặc biệt; có ý kiến đề nghị không thu thuế đối với sản phẩm nước trái cây tự nhiên, các loại nước dinh dưỡng chuyên dùng.

Cũng có ý kiến ĐBQH đề nghị thu thuế đối với sản phẩm khác có đường; bổ sung túi nilon, sản phẩm nhựa, bao bì nhựa khó phân hủy, kinh doanh đặt cược trực tuyến, game online, dịch vụ làm đẹp vào diện chịu thuế. Một số ý kiến đề nghị không đưa xăng vào diện chịu thuế.

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với đề xuất của Cơ quan soạn thảo để quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế (không thu thuế đối với điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU).

Về sản phẩm nước giải khát có đường, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, theo quy định của dự thảo Luật, nước giải khát có đường thuộc diện chịu thuế là các sản phẩm trong phạm vi khái niệm về nước giải khát theo Tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml, không bao gồm các đồ uống như: Sữa và sản phẩm từ sữa; thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng; nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai; nước rau, quả nguyên chất và nectar (mật) rau, quả và sản phẩm từ cacao.

Theo đó, các sản phẩm như: Nước trái cây tự nhiên, nước dừa, sản phẩm từ sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng,… không thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB. Việc bổ sung các sản phẩm có đường khác cũng như các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ khác vào diện chịu thuế như đề nghị của một số ĐBQH còn nhiều quan điểm khác nhau; một số sản phẩm cũng đã được cơ quan soạn thảo đặt ra trong quá trình xây dựng Dự án Luật.

Tuy nhiên, cho đến nay chưa có đủ đánh giá tác động để làm căn cứ và thể hiện rõ tính ưu việt, khả thi, phù hợp của việc áp thuế đối với các hàng hóa, dịch vụ này trong bối cảnh hiện nay. Các nội dung này sẽ tiếp tục được nghiên cứu, đánh giá thận trọng, cân nhắc đến mục tiêu phục hồi sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp và sẽ báo cáo Quốc hội vào thời điểm phù hợp. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép giữ như dự thảo Luật.

Về việc thu thuế TTĐB đối với mặt hàng xăng, ông Phan Văn Mãi cho biết, về lâu dài, cần nghiên cứu phương án sửa đổi một cách đồng bộ cả thuế TTĐB lẫn thuế bảo vệ môi trường để có thể đánh thuế đối với mặt hàng này một cách hợp lý, phù hợp với thông lệ quốc tế. “Trong bối cảnh cần triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện hiệu quả cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26, cùng với quy định thu thuế bảo vệ môi trường, việc thu thuế TTĐB đối với xăng trong giai đoạn hiện nay vẫn là cần thiết. Do đó, xin Quốc hội cho giữ như dự thảo Luật” - ông Mãi nói.

Tại phiên họp, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế TTĐB với 448 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, đạt 93,72% tổng số ĐBQH. Luật  có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026.

Khoản thu tài trợ phát triển khoa học không phải chịu thuế TNDN

Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế TNDN (sửa đổi), ông Phan Văn Mãi cho biết, có ý kiến ĐBQH đề nghị cân nhắc thận trọng và quy định chặt chẽ hơn đối với việc miễn thuế cho khoản tài trợ cho hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong trường hợp giữa các bên có quan hệ liên kết.

Theo giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, về cơ bản, đối với các khoản tài trợ trong lĩnh vực phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, dự thảo Luật đã quy định cho miễn thuế để triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW. Riêng đối với trường hợp khoản tài trợ nhận được giữa các bên có quan hệ liên kết thì có rủi ro bị lợi dụng để thực hiện chuyển lợi nhuận, chuyển giá, làm giảm nghĩa vụ thuế, đặc biệt là khi các khoản chi cho phát triển khoa học, công nghệ (KHCN), chuyển đổi số,... thường rất lớn, phạm vi rộng và việc định giá theo thị trường là khó khả thi.

Vì vậy, tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng quy định việc miễn thuế đối với các khoản tài trợ trong lĩnh vực này, song có loại trừ trường hợp khoản tài trợ là nhận được từ doanh nghiệp có quan hệ liên kết.

Điều 12 của Luật TNDN (sửa đổi) quy định về nguyên tắc, đối tượng áp dụng ưu đãi thuế TNDN, trong đó có báo chí (bao gồm cả quảng cáo trên báo) theo quy định của Luật Báo chí. Mức thuế suất ưu đãi với thu nhập của cơ quan báo chí được quy định là 10%.

Ngoài ra, ĐBQH đã thảo luận, cho ý kiến đối với nội dung quy định về thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế, xác định thu nhập tính thuế, doanh thu, các khoản chi được trừ và không được trừ, phương pháp tính thuế, trích lập Quỹ phát triển khoa học và công nghệ,… “UBTVQH đã chỉ đạo Cơ quan thẩm tra phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan liên quan nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng để tiếp thu, giải trình ý kiến của các vị ĐBQH và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật” - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biế.

Với 452 ĐBQH tham gia biểu quyết tán thành, đạt tỷ lệ 94,56% tổng số ĐBQH, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế TNDN (sửa đổi). Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/10/2025 và áp dụng cho kỳ tính thuế TNDN năm 2025./.