COPD là bệnh lý hô hấp ở phổi thường gặp, đặc trưng bởi tình trạng tắc nghẽn của luồng khí đi qua phổi, gây ra tình trạng khó thở, mệt mỏi. Nếu không được điều trị kịp thời, COPD có thể gây ra các biến chứng như: suy hô hấp, suy tim, ung thư phổi, thậm chí dẫn tới tử vong.
Trên thế giới hiện nay có 384 triệu người mắc COPD, với hơn 3 triệu trường hợp tử vong mỗi năm, là nguyên nhân gây tử vong thứ 3 trong các nguyên nhân tử vong bệnh tật.
Tại Việt Nam, có khoảng 4,2% dân số trên 40 tuổi mắc COPD và 37,5% người bệnh trưởng thành được ghi nhận có triệu chứng nghiêm trọng. Hội Hô hấp Việt Nam cho biết, COPD gây ra hơn 25.000 ca tử vong mỗi năm ở nước ta, nhiều hơn số người chết vì tai nạn giao thông.
Theo các chuyên gia, thuốc lá là nguyên nhân quan trọng nhất gây ra COPD. Số liệu cho thấy, khoảng 15% những người hút thuốc lá sẽ có triệu chứng lâm sàng với COPD và khoảng 80-90% người mắc COPD có hút thuốc lá. Đáng chú ý, những người hút thuốc lá có tỷ lệ tử vong do COPD cao gấp 10 lần so với người không hút thuốc. Các yếu tố nguy cơ khác của bệnh này, dưới tác động của thuốc lá cũng trở nên mạnh hơn.
Đặc biệt, không chỉ người hút thuốc lá chủ động mà người hít phải khói thuốc lá do người khác hút cũng làm tăng nguy cơ mắc COPD. Khói thuốc lá gây phá hủy phế nang, làm giảm tính đàn hồi của phổi và làm giảm khả năng trao đổi oxy. Phổi của những người hút thuốc lá bị giảm diện tích bề mặt và giảm mạng mao mạch. Điều này làm cho dòng máu lưu thông qua phổi bị giảm, dẫn đến giảm cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cần thiết cho cả nhu mô phổi và các tổ chức khác trong cơ thể. Do các chất độc hại trong khói thuốc, đường thở bị co thắt dẫn đến khó thở.
Người tiếp xúc với khói thuốc càng trẻ thì nguy cơ mắc COPD càng sớm. Khói thuốc làm giảm sự phát triển của phổi và gây viêm phổi ở trẻ nhỏ và thiếu niên, biểu hiện bằng tốc độ tăng thông khí chậm lại. Ở lứa tuổi từ 20-30, các bệnh lý gây ra do hút thuốc xuất hiện rất sớm. Đối với lứa tuổi trên 30, nếu hút thuốc thì tốc độ giảm thông khí sẽ tăng gấp đôi so với người không hút thuốc.
COPD không thể chữa khỏi hoàn toàn. Chính vì vậy, cách tốt nhất cần làm là phòng ngừa và làm giảm triệu chứng, làm chậm tiến triển của bệnh, cải thiện khả năng gắng sức, ngăn ngừa và điều trị biến chứng. Bỏ hút thuốc lá là việc cần làm đầu tiên để tránh kích thích phổi, cùng với đó là xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý và đầy đủ calo, tích cực hoạt động, có sức khỏe đầy đủ chống lại bệnh tật.
Trong năm 2025, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá phấn đấu duy trì tỷ lệ 100% lãnh đạo các Bộ, ngành và địa phương hiểu biết về quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; 98% người dân tại cộng đồng hiểu biết về tác hại của thuốc lá, tác hại của việc sử dụng thuốc lá đối với các bệnh không lây nhiễm; 95% người dân tại cộng đồng hiểu biết về các bệnh do hút thuốc lá gây ra…, từ đó giảm thiểu được tác hại nặng nề của thuốc lá, hướng tới một cộng đồng khỏe mạnh hơn và một nền kinh tế phát triển bền vững hơn trong tương lai./.
.jpg "Tăng tốc thực hiện mục tiêu đón 25 triệu khách du lịch quốc tế")
