Áp lực đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp sẽ hạ nhiệt trong quý III/2024

Hơn 38.500 tỷ đồng TPDN riêng lẻ sẽ đáo hạn quý III/2024

Thống kê từ Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect cho thấy, quý II/2024 có 119 đợt phát hành TPDN với tổng giá trị huy động khoảng 119.270 tỷ đồng, cao gấp 4,1 lần so với quý I/2024 và cao gấp gần 3 lần so với cùng kỳ năm trước. Các đợt phát hành TPDN riêng lẻ có tổng giá trị đạt 116.770 tỷ đồng, chiếm 97,9% tổng giá trị phát hành. Hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ đã có sự phục hồi mạnh trong quý II/2024, với tổng giá trị phát hành cao gấp 7,7 lần so với quý I/2024 và tăng 232,8% so với cùng kỳ năm trước.

VNDirect nhìn nhận, sự phục hồi của hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ trong quý II/2024 đến từ sự gia tăng phát hành trở lại của nhóm ngân hàng. Theo đó, nhóm ngân hàng trong kỳ đã huy động 85.037 tỷ đồng TPDN riêng lẻ, chiếm 72,8% tổng giá trị TPDN riêng lẻ phát hành. “Chúng tôi cho rằng, các ngân hàng đã gia tăng phát hành trái phiếu trong quý II/2024 với mục đích tăng tỷ lệ vốn huy động trung và dài hạn nhằm đảm bảo đủ tỷ lệ tối đa vốn huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước” - VNDirect đánh giá.

Giá trị TPDN đáo hạn tăng mạnh vào năm 2025, khoảng 250.000 tỷ đồng và năm 2026, khoảng 230.000 tỷ đồng. Sau thời gian gia hạn tối đa 2 năm (theo Nghị định 08/2023/NĐ-CP), lượng trái phiếu chậm trả gốc lãi có thể tăng trở lại từ nửa sau năm 2025. Tuy nhiên, với dự báo lãi suất đã tạo đáy và nhích tăng nhẹ, nhưng vẫn ở mặt bằng thấp, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tái cấu trúc vay nợ hay giảm bớt áp lực chi phí vốn.

Công ty Chứng khoán Ngân hàng Vietcombank

Cùng với đó, theo quan sát của VNDirect, hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu giữa các tổ chức phát hành và các trái chủ vẫn diễn ra sôi động trong quý II/2024. Tính đến 15/7, đã có hơn 90 tổ chức phát hành đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với các trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn kỳ hạn hơn 151.000 tỷ đồng. Trong đó, tổng giá trị trái phiếu có thời gian đáo hạn trong nửa đầu năm 2024 đã được gia hạn hơn 32.500 tỷ đồng. Tổng giá trị TPDN được mua lại trước hạn trong quý II/2024 đạt hơn 53.115 tỷ đồng, tăng 125,9% so với quý I/2024, tuy nhiên vẫn giảm 37% so với cùng kỳ năm trước. Ngân hàng là nhóm thực hiện mua lại TPDN trước hạn nhiều nhất trong quý II/2024. Tổng giá trị TPDN được nhóm ngân hàng mua lại trong kỳ đạt hơn 43.715 tỷ đổng, chiếm 82,3% tổng giá trị TPDN được mua lại trước hạn trong quý II/2024.

“Nếu loại trừ nhóm ngân hàng, tổng giá trị TPDN được mua lại trước hạn trong quý II/2024 chỉ đạt 9.400 tỷ đồng, giảm 54% so với quý I/2024. Những trái phiếu được nhóm ngân hàng mua lại trước hạn trong quý II/2024 phần lớn là những trái phiếu có thời gian đáo hạn còn lại dưới 1 năm. Do đó, nhiều khả năng các nhà băng đã thực hiện mua lại những trái phiếu có thời hạn đáo hạn còn lại dưới 1 năm nhằm mục đích giảm tỷ lệ vốn huy động ngắn hạn. Nhóm mua lại nhiều thứ hai là bất động sản với giá trị mua lại đạt hơn 3.756 tỷ đồng, chiếm 7% tổng giá trị TPDN được mua lại trước hạn trong quý II/2024” - VnDirect thông tin.

Lũy kế 7 tháng năm 2024, có 174 đợt phát hành TPDN riêng lẻ thành công với khối lượng 161.500 tỷ đồng, gấp 2,6 lần so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, tổ chức tín dụng phát hành hơn 109.000 tỷ đồng, chiếm 67,5% khối lượng phát hành; doanh nghiệp bất động sản phát hành gần 38.700 tỷ đồng, chiếm 24%; các doanh nghiệp lĩnh vực còn lại phát hành 13.800 tỷ đồng, chiếm 8,5%.

Bộ Tài chính

VnDirect nhận định, sau khi tăng mạnh trong quý II/2024, áp lực đáo hạn TPDN sẽ hạ nhiệt hơn trong quý III/2024 trước khi tăng mạnh trở lại vào quý IV/2024. VnDirect ước tính, quý III/2024 sẽ có khoảng hơn 38.500 tỷ đồng TPDN riêng lẻ đáo hạn, giảm 27,2% so với quý II/2024. Nhóm bất động sản là nhóm có tỷ trọng lớn nhất, chiếm 49% tổng giá trị trái phiếu đáo hạn trong quý III/2024, đứng thứ hai là nhóm ngân hàng chiếm tỷ lệ 26,7% tổng giá trị đáo hạn. Nhóm ngân hàng có thể vẫn tích cực phát hành trái phiếu riêng lẻ trong quý III/2024.

“Quý II/2024, nhóm ngân hàng đã tích cực mua lại những trái phiếu có thời hạn đáo hạn còn lại dưới 1 năm, cùng với đó là tích cực phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài nhằm giảm tỷ lệ vốn huy động ngắn hạn và tăng tỷ lệ vốn huy động dài hạn” - VnDirect cho hay.

VnDirect ước tính, quý III/2024 sẽ có khoảng gần 50.000 tỷ đồng trái phiếu của nhóm ngân hàng sẽ chuyển từ thời gian đáo hạn còn lại từ trên 1 năm xuống dưới 1 năm. Do đó, nhiều khả năng trong quý III/2024, nhóm ngân hàng sẽ tiếp tục gia tăng phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài hơn để thay thế và mua lại những trái phiếu sắp đến hạn này.

Nhiều tổ chức phát hành chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ trái phiếu đến hạn

Theo giới phân tích, hoạt động sản xuất kinh doanh chung của nền kinh tế mặc dù đang dần phục hồi, tuy nhiên vẫn còn nhiều doanh nghiệp vẫn đang đối mặt với áp lực chi phí vốn và cạnh tranh tăng cao. Thêm vào đó, dù thị trường địa ốc đã bước qua “vùng đáy”, song vẫn ảm đạm và cần tiếp tục có những biện pháp tháo gỡ khó khăn, đặc biệt gỡ vướng về pháp lý để khơi thông thị trường. Trong bối cảnh đó, nhiều tổ chức phát hành, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp bất động sản vẫn tiếp tục gặp khó khăn về dòng tiền, dẫn đến chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ trái phiếu đến hạn.

VnDirect cho biết, tính đến 15/7, có khoảng hơn 80 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc TPDN theo thông báo của HNX. Số tiền nợ gốc đến hạn trong 6 tháng năm 2024 chậm thanh toán khoảng hơn 11.000 tỷ đồng, chiếm 11% tổng giá trị đáo hạn và chiếm 15,7% tổng giá trị đáo hạn khi loại trừ nhóm ngân hàng. Trong khi đó, tổng số tiền nợ gốc đến hạn chậm thanh toán và giá trị trái phiếu có thời gian đáo hạn đã được gia hạn kỳ hạn khoảng 43.500 tỷ đồng, chiếm 43,5% tổng giá trị đáo hạn và chiếm 62% tổng giá trị đáo hạn khi loại trừ nhóm ngân hàng.

“Tổng dư nợ TPDN riêng lẻ của 80 doanh nghiệp này khoảng 190 nghìn tỷ đồng, chiếm 18,7% dư nợ TPDN riêng lẻ toàn thị trường. Phần lớn trong số các tổ chức phát hành này là các doanh nghiệp thuộc nhóm bất động sản” - VNDirect ước tính.

Mặc dù vậy, VNDirect cho rằng, điểm sáng là áp lực TPDN đáo hạn được dự bán hạ nhiệt trong quý III/2024. Tuy nhiên, VNDirect cũng dự báo áp lực đáo hạn TPDN sẽ tăng mạnh trở lại trong quý cuối năm nay. Số lượng TPDN đáo hạn trong quý IV/2024 là 79.153 tỷ đồng./.