Bất động sản là nhóm có giá trị đáo hạn lớn nhất
Dữ liệu Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) tổng hợp từ HNX và SSC cho biết, tháng 01/2025 có 4 đợt phát hành ra công chúng trị giá 5.554 tỷ đồng. Cũng trong tháng đầu tiên của năm 2025, các doanh nghiệp đã mua lại 5.661 tỷ đồng trái phiếu trước hạn, giảm 29% so với cùng kỳ năm 2024. Trong 11 tháng còn lại của năm 2025, ước tính sẽ có khoảng 203.405 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn, trong đó phần lớn là trái phiếu bất động sản với 117.059 tỷ đồng, tương đương 56%. Đáng chú ý, không có mã trái phiếu nào chậm trả trong tháng 01/2025.
Còn theo ước tính của Công ty Chứng khoán VNDirect, năm 2025, tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn khoảng 203.000 tỷ đồng, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm trước. Số liệu này đã loại trừ các TPDN được mua lại trước hạn và các TPDN được gia hạn kỳ hạn theo công bố đến hết ngày 24/01/2025. Trong đó, có hơn 62.000 tỷ đồng là giá trị các trái phiếu đã được gia hạn thêm kỳ hạn sẽ đến hạn, chiếm 30,6% tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn năm 2025. Áp lực TPDN riêng lẻ đáo hạn sẽ rơi vào 2 quý cuối năm khi tổng giá trị đáo hạn của 2 quý này chiếm hơn 65% tổng giá trị đáo hạn năm 2025.
VNDirect cho hay, bất động sản sẽ là nhóm có giá trị đáo hạn lớn nhất với tổng giá trị đáo hạn hơn 130.000 tỷ đồng, chiếm 64% tổng giá trị đáo hạn năm 2025. 43,4% trong số này tương đương 56.000 tỷ đồng là giá trị các TPDN riêng lẻ đã gia hạn kỳ hạn sẽ đến hạn. Đứng thứ hai là nhóm tài chính - ngân hàng với tổng giá trị đáo hạn hơn 33.000 tỷ đồng, chiếm 16,3% tổng giá trị đáo hạn năm 2025. So với giá trị đáo hạn năm 2024, giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn của nhóm bất động sản tăng mạnh với mức tăng 113%.
“Trong bối cảnh thị trường bất động sản còn trầm lắng, việc tháo gỡ pháp lý cho các dự án vẫn còn chậm so với kỳ vọng, khó khăn đối với hoạt động kinh doanh các doanh nghiệp bất động sản sẽ vẫn còn tiếp diễn. Do đó, áp lực đối với dòng tiền và vấn đề TPDN đáo hạn sẽ vẫn là thách thức lớn đối với nhóm doanh nghiệp bất động sản trong năm 2025” - VNDirect chỉ rõ.
Với nhóm ngân hàng, VNDirect cho rằng, nhóm này có thể vẫn tích cực phát hành, giúp thị trường tiếp tục phục hồi trong năm 2025. Để hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025, Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng ở mức cao 16%. Với mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao thì nhu cầu huy động vốn của các ngân hàng trong năm 2025 sẽ tiếp tục tăng lên. Việc phát hành TPDN riêng lẻ với kỳ hạn dài như đã thực hiện trong năm 2024 không chỉ giúp gia tăng vốn huy động, mà còn giúp các ngân hàng tăng tỷ lệ nguồn vốn huy động trung và dài hạn, nhằm đảm bảo đủ tỷ lệ tối đa vốn huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.
“Trong năm 2025, nhóm ngân hàng được kỳ vọng sẽ vẫn tích cực phát hành để gia tăng tỷ lệ vốn huy động trung và dài hạn, qua đó giúp hoạt động phát hành TPDN tiếp tục phục hồi trong năm nay” - VNDirect kỳ vọng.
Nền kinh tế vững mạnh giúp cải thiện khả năng trả nợ và nhu cầu tái cấp vốn
Đánh giá về áp lực đáo hạn TPDN, Công ty Cổ phần Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) bình luận: Tỷ lệ trái phiếu chậm trả sẽ ổn định dần về mức bình thường mới trong năm 2025, phản ánh tình hình kinh tế vĩ mô và môi trường kinh doanh mạnh mẽ, khuôn khổ pháp lý và hạ tầng thị trường dần hoàn thiện để quản lý rủi ro vỡ nợ. Nền kinh tế vững mạnh sẽ giúp cải thiện dòng tiền, khả năng trả nợ và nhu cầu tái cấp vốn. Các quy định chặt chẽ hơn về phát hành và đầu tư vào TPDN, việc minh bạch thông tin và sử dụng xếp hạng tín nhiệm để cảnh báo rủi ro đầu tư sẽ giúp cải thiện chiều sâu của thị trường TPDN trong giai đoạn phát triển mới. Các đơn vị phát hành và nhà đầu tư sẽ tự tin hơn trong việc ứng dụng các công cụ tài chính mới để tái cấu trúc nợ và/hoặc tránh chậm trả trái phiếu.
“Nhờ quy định về phát hành trái phiếu chặt chẽ hơn và yêu cầu minh bạch thông tin cao hơn, niềm tin của nhà đầu tư sẽ tiếp tục cải thiện. Việc phát hành trái phiếu với mục đích trả nợ cũ sẽ ít gặp khó khăn hơn so với những năm trước, ngay cả khi mặt bằng lãi suất điều chỉnh tăng do cạnh tranh huy động tiền gửi của các ngân hàng” - VIS Rating nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Luật Chứng khoán sửa đổi có hiệu lực từ ngày 01/01/2025 được kỳ vọng sẽ tăng tính minh bạch và phát triển thị trường TPDN bền vững hơn trong giai đoạn phát triển mới. Luật mới yêu cầu quản lý chặt chẽ hơn đối với việc phát hành và đầu tư trái phiếu, đồng thời thúc đẩy việc sử dụng xếp hạng tín nhiệm để đánh giá rủi ro đầu tư.
“Sau một loạt các cải cách quy định và triển khai Luật Chứng khoán mới, thị trường TPDN đang trở lại đúng hướng, được đánh dấu bằng giá trị phát hành mới tăng trưởng ổn định đối với cả phát hành ra công chúng và riêng lẻ” - VIS Rating thông tin, song lưu ý rủi ro vẫn còn hiện diện. Tuy dòng tiền của doanh nghiệp tiếp tục phục hồi nhưng đòn bẩy cao và thanh khoản yếu vẫn là những điểm yếu lớn trong khả năng trả nợ.
Chủ tịch FiinRatings Nguyễn Quang Thuân nhận định, con số đáo hạn năm nay vẫn còn rất lớn, mặc dù vậy, áp lực trả nợ toàn bộ những khoản vay này không quá lớn. Bản chất trái phiếu của nhóm ngân hàng không có vấn đề gì nghiêm trọng vì có thể dễ dàng cơ cấu kỳ hạn. Nhóm trái phiếu của các doanh nghiệp lớn vẫn hoạt động ổn định cũng không đáng ngại. Rủi ro tập trung từ trái phiếu bất động sản và các công ty được lập ra để triển khai dự án. Đây sẽ là nhóm cần được theo dõi sát sao trên thị trường.
“Hai năm qua, khi thị trường trái phiếu gặp khó khăn, phần lớn lượng TPDN bất động sản đã được tái cấu trúc, bao gồm sự tham gia của các ngân hàng thương mại. Tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân tham gia vào thị trường đã giảm mạnh từ 30-40% xuống dưới 10% năm 2023. Đây cũng là nhóm nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp. Vì vậy, rủi ro cho thị trường đã giảm bớt. Bây giờ ngân hàng đã là “market maker” - nhà tạo lập chính của thị trường trái phiếu, họ có bộ máy và phương án xử lý chuyên nghiệp” - ông Thuân đánh giá./.
