Bảo hiểm y tế: Trụ cột giúp người dân vững tin thoát nghèo

100% hộ nghèo có thẻ bảo hiểm y tế

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, từ năm 2022, Việt Nam đã chính thức áp dụng chuẩn nghèo đa chiều, tính đến cả thu nhập và mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản (y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, thông tin). Đây được coi là bước tiệm cận với thông lệ quốc tế, đồng bộ với cách tiếp cận của Ngân hàng Thế giới (WB) và Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP).

Nhờ cách tiếp cận mới này, giai đoạn 2021-2025, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng về công tác giảm nghèo bền vững. Theo đó, tỷ lệ hộ nghèo cả nước giảm từ 5,2% vào năm 2021 xuống còn 1,93% vào năm 2024, vượt mục tiêu Quốc hội giao. Tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm bình quân 4,45%/năm, minh chứng cho tác động lan tỏa ở những vùng khó khăn nhất.

Hơn 1,3 triệu lượt hộ nghèo, cận nghèo được vay vốn tín dụng chính sách, phát triển chăn nuôi, trồng trọt, dịch vụ. Hơn 90.000 hộ nghèo được hỗ trợ xây, sửa nhà ở, trên 2.500 công trình hạ tầng thiết yếu được đầu tư mới, nâng chất lượng sống cho hàng triệu người dân.

Đặc biệt, trên hành trình giảm nghèo giai đoạn này, các chính sách y tế, đặc biệt là BHYT, đã trở thành “trụ cột an sinh”, giúp hàng triệu hộ nghèo vững tin vượt qua khó khăn, vươn lên thoát nghèo bền vững.

Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, đến hết năm 2024, 100% hộ nghèo trên cả nước đã được cấp thẻ BHYT miễn phí. Cùng với đó, Nhà nước hỗ trợ 70% mức đóng cho hộ cận nghèo. Nhiều địa phương đã huy động thêm nguồn lực từ ngân sách và các nhà hảo tâm để hỗ trợ phần còn lại, giúp người dân được tham gia BHYT với mức hỗ trợ 100%.

Hơn 11.000 trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia đã tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngay tại địa phương. Nhờ đó, gánh nặng chi phí y tế - nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tái nghèo - đã được giảm thiểu rõ rệt. Người dân, nhất là hộ nghèo và người yếu thế, yên tâm khám, chữa bệnh, chăm lo sức khỏe để tiếp tục lao động, phát triển sản xuất, ổn định cuộc sống.

Tính chung giai đoạn 2021-2025, hơn 15 triệu lượt người nghèo đã được khám, chữa bệnh bằng thẻ BHYT, góp phần bảo đảm quyền được chăm sóc sức khỏe cho mọi người dân và thực hiện mục tiêu an sinh xã hội bền vững.

Ông Nguyễn Đức Hòa - Phó Giám đốc BHXH Việt Nam khẳng định: Mỗi người dân có thẻ BHYT là thêm một cuộc đời được bảo vệ, thêm một gia đình vững vàng hơn trước rủi ro bệnh tật. Chính sách BHYT là minh chứng sinh động cho tính ưu việt của chế độ ta, lấy con người làm trung tâm, vì hạnh phúc và phát triển bền vững của nhân dân.

Tạo “lá chắn an sinh” vững chắc

BHYT không chỉ là chính sách hỗ trợ tài chính, mà còn là trụ cột của hệ thống an sinh xã hội trong chiến lược giảm nghèo đa chiều. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, chính sách này vẫn đối mặt với không ít thách thức, như sự chênh lệch vùng miền, nguồn lực y tế chưa đồng đều, một số nhóm đối tượng vẫn chưa được bao phủ đầy đủ.

Trước thực tế đó, Đảng và Nhà nước tiếp tục khẳng định mục tiêu phát triển hệ thống y tế công bằng, hiệu quả, chất lượng và bền vững, lấy BHYT làm trung tâm. Việc giảm chi tiền túi của người dân và tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế, đặc biệt với nhóm yếu thế, là định hướng trọng tâm trong thời gian tới.

Một bước tiến quan trọng là Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về việc miễn viện phí cơ bản cho toàn dân, được xem như bước ngoặt trong chính sách y tế nhân văn, tạo “lá chắn an sinh” vững chắc cho người dân, đặc biệt là người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn.

Ngày 17/10/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã thảo luận Dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, với nhiều chính sách ưu tiên cho người thu nhập thấp. Theo dự thảo, từ năm 2027, người thuộc hộ cận nghèo, người từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp xã hội sẽ được thanh toán 100% chi phí khám, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi BHYT. Đồng thời, Chính phủ sẽ thí điểm các gói bảo hiểm bổ sung, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân.

Nhằm tiếp tục phát huy vai trò của chính sách BHYT trong hỗ trợ người nghèo, BHXH Việt Nam vừa ban hành Kế hoạch số 2716/KH-BHXH, phát động chương trình “Tặng thẻ BHYT cho người có hoàn cảnh khó khăn, mang Tết ấm đến với người nghèo Xuân Bính Ngọ”.

Chương trình được triển khai trong toàn hệ thống, hướng tới quyên tặng thẻ BHYT cho người nghèo, người yếu thế dịp Tết Nguyên đán, gắn với mục tiêu “BHXH, BHYT toàn dân”. Đối tượng được ưu tiên là người cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, học sinh sinh viên, người bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bão, lũ, người có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt khó khăn...

BHXH Việt Nam đề nghị các đơn vị trực thuộc, BHXH các tỉnh tăng cường tuyên truyền, vận động và kết nối với doanh nghiệp, nhà hảo tâm để tham gia chương trình. Với tinh thần triển khai kịp thời, bảo đảm việc trao tặng thẻ BHYT đúng đối tượng và quy định của pháp luật, ngay sau khi nhận được kinh phí hỗ trợ từ các doanh nghiệp, nhà hảo tâm, BHXH các tỉnh tổ chức trao tặng thẻ BHYT cho người có hoàn cảnh khó khăn tại địa bàn và hoàn thành trước ngày 30/11/2025.

Ông Nguyễn Đức Hòa nhấn mạnh: Mỗi tấm thẻ BHYT không chỉ là tấm “giấy thông hành” giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế, mà còn là lá chắn bảo vệ họ trước rủi ro bệnh tật, chi phí y tế, là công cụ hữu hiệu trong giảm nghèo bền vững. BHXH Việt Nam mong muốn qua chương trình này, tinh thần sẻ chia, tương thân tương ái được lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng, góp phần thực hiện mục tiêu an sinh xã hội toàn dân.