ANAO cảnh báo tình trạng mất nhân tính tại các trại tị nạn ngoài khơi Australia. Ảnh: TS
Kết quả kiểm toán cho thấy, Bộ đã chi dùng 2,2 tỷ USD cho các trại tị nạn ngoài khơi trên đảo Nauru và Manus không đúng thủ tục, quy trình trong giai đoạn từ tháng 9/2012 đến tháng 4/2016. Trong đó, có 1,1 tỷ USD được thông qua bởi những cán bộ không đúng thẩm quyền của Bộ và 1,1 tỷ USD còn lại không có hồ sơ lưu giữ chứng minh người ủy quyền thực hiện các khoản thanh toán.
Bên cạnh đó, cuộc kiểm toán cũng nhấn mạnh đến những yếu kém trong công tác quản lý của bộ phận đấu thầu mua sắm. Theo Báo cáo, nhiều hợp đồng được ký kết một cách vội vàng để triển khai các quyết định, chính sách của Chính phủ và Bộ nhưng thậm chí không nắm rõ về những thứ Bộ muốn mua. Có trường hợp, các công ty tư nhân tham gia đấu thầu dịch vụ cho những hợp đồng này đã được mời đề xuất những điều khoản mà họ muốn viết vào hợp đồng và các hợp đồng được ký trước cả khi có thoả thuận về giá cả. Các kiểm toán viên của ANAO cho biết, Bộ Nhập cư và Bảo vệ biên giới Australia trước đây đã được cảnh báo về sự lãng phí khi tiến hành ký kết các hợp đồng. Cụ thể, vào tháng 9/2016, ANAO đã từng lên án Bộ này khi cho phép thực hiện một số hợp đồng tạm giam gây lãng phí hơn 1 tỷ USD mà không tìm kiếm bất kỳ báo giá nào thay thế.
Trong văn bản phản hồi Báo cáo kiểm toán của ANAO, đại diện Bộ - bà Jenet Connell cho rằng, áp lực đè lên vai Bộ là rất lớn khi phải đồng thời quản lý hàng nghìn người tị nạn, đàm phán với các Chính phủ nước họ, mời các đơn vị cung cấp dịch vụ an ninh và vận hành tất cả các dịch vụ hậu cần cho các trung tâm trong khu vực, trong khi tiếp tục quản lý mạng lưới tạm giam người tị nạn ở Australia. Theo bà Jenet Connell, phần lớn các khoản thanh toán là chi phí hợp đồng ấn định hằng tháng tùy thuộc vào số lượng người tị nạn, nhưng cũng thừa nhận rằng, Bộ thiếu các tài liệu minh chứng cho các quyết định phê duyệt nhiều khoản thanh toán.
ANAO cho rằng, những trại tị nạn trên đảo Nauru và Manus giữ người trong các tình trạng không lành mạnh và nguy hiểm, lãng phí tiền của công ích và gây phương hại đến hình ảnh của quốc gia Australia. Ngoài ra, cơ quan Kiểm toán rất lo ngại khi tìm thấy nhiều lỗ hổng lớn về an toàn trong các đoạn hình ảnh trích xuất từ các máy quay giám sát ở các trại tị nạn.
Các trại tị nạn trên đảo Nauru và Manus - hai nơi đóng thuế đến 1,2 tỷ USD/năm cho Australia, đã từng bị lên án nhiều lần về tình trạng vô nhân tính, việc hành hung và lạm dụng tình dục những người tị nạn một cách hệ thống từ những nhân viên bảo vệ; các vụ bạo lực, hành động tự gây thương tích và tự sát. Ủy ban Nhân quyền Australia (AHRC) và Thượng viện Australia từng tiến hành điều tra về trại tị nạn ở Nauru, Manus và chính quyền Australia cũng cam kết sẽ cải thiện nâng cao chất lượng sống cho người xin tị nạn.
Trước đó, Bộ trưởng Bộ Nhập cư và Bảo vệ biên giới Peter Dutton hồi giữa năm 2015 đã từng tuyên bố rằng, ông muốn cải tạo Nauru thành môi trường an toàn, ông đã chỉ đạo cơ quan cấp Bộ làm những gì có thể đối với mạng lưới giam giữ trong nước cũng như đối tác ở những trung tâm xử lý khu vực để bảo đảm rằng tiêu chuẩn chăm sóc đạt mức cao nhất. Song trên thực tế, diễn biến các vụ xâm hại ngày càng nhiều hơn. Trong năm 2015, một nhân viên trại đã bị tố cáo dùng ma tuý và cưỡng bức tập thể, một người tị nạn đã bị giết hại ngay trong trại trên đảo Manus.
Phát ngôn viên của Bộ Nhập cư và Bảo vệ biên giới Australia cho biết, Bộ sẽ tiếp tục hỗ trợ chính quyền đảo Nauru về công tác y tế, phúc lợi và sự an toàn cho trẻ em. Những vụ việc xảy ra bên trong trung tâm xử lý khu vực sẽ được điều tra và được chuyển giao cho lực lượng cảnh sát Nauru. Cảnh sát Liên bang Australia đã triển khai một đội sĩ quan hợp tác hỗ trợ điều tra những vụ phức tạp và nhạy cảm. Chính quyền Australia cũng bắt đầu hỗ trợ các dịch vụ y tế thích hợp cho trung tâm xử lý khu vực ở Nauru và Manus.
THANH XUYÊN (Nguồn: ABC Online và The Guardian).
