Các chính phủ cần tiên phong chuyển đổi sang kinh tế xanh và bền vững

Các nền kinh tế đang phát triển cần những khoản đầu tư xanh 

Hiện nay, thế giới chỉ đầu tư chưa đến 2 nghìn tỷ USD/năm cho quá trình chuyển đổi, còn rất thấp so với nguồn lực tài chính cần thiết để giúp thế giới đạt được các mục tiêu chung về khí hậu - Báo cáo của Deloitte nêu rõ.

Trong khi đó, theo ước tính của Cơ quan Năng lượng Quốc tế và Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế, toàn cầu sẽ cần khoảng 4 nghìn tỷ USD/năm cho đến năm 2050 để đạt được mức phát thải ròng bằng 0 và hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5°C. Điều này đòi hỏi sự thay đổi lớn về mức đầu tư so với hiện tại.

Rõ ràng, bất chấp nỗ lực mạnh mẽ từ mỗi nền kinh tế, thế giới vẫn đang phải vật lộn để đáp ứng nhu cầu đầu tư của quá trình chuyển đổi. Việc tài trợ cho quá trình chuyển đổi năng lượng đã được chứng minh là đặc biệt khó khăn ở các nước đang phát triển vốn phải đối mặt với những rào cản đầu tư cao hơn so với các nền kinh tế tiên tiến, nơi quá trình chuyển đổi vẫn diễn ra chậm.

Tài trợ vốn cho quá trình chuyển đổi ở các khu vực đang phát triển có thể coi là điểm mấu chốt của cuộc đua toàn cầu để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0.TS. Pradeep Philip - Phó Tổng Giám đốc Deloitte Australia

Hơn nữa, các nước đang phát triển càng chịu ảnh hưởng nặng nề hơn bởi biến đổi khí hậu so với các nền kinh tế tiên tiến. Đây là lý do tại sao tài trợ cho quá trình chuyển đổi ở các khu vực đang phát triển được cho là mấu chốt của cuộc đua toàn cầu đưa phát thải ròng bằng 0.

Báo cáo “Tài trợ vốn cho chuyển đổi năng lượng xanh” do Deloitte phát hành mới đây cũng cho rằng, để giành chiến thắng trong cuộc đua đến mức phát thải ròng bằng 0, thế giới phải đầu tư một cách sáng suốt và xác định được các lĩnh vực cắt giảm chi phí.

Thực tế, các khoản đầu tư xanh hiện được thực hiện ở các nền kinh tế đang phát triển chiếm chưa đến 50%, nguyên nhân chủ yếu là do rủi ro lớn hơn và ngân sách từ khu vực công cho các dự án chuyển đổi năng lượng còn hạn hẹp. Để đạt được mục tiêu mức phát thải ròng bằng 0, các khoản đầu tư xanh cần được rót tới 70% vào các nền kinh tế đang phát triển từ nay đến năm 2030  khi các quốc gia này tìm kiếm công nghệ và cơ sở hạ tầng mới, bền vững.

Theo Báo cáo “Cơ hội việc làm trong quá trình chuyển đổi tiến tới phát thải ròng bằng 0” của Deloitte, nếu có những hành động phù hợp, thế giới có thể tạo ra thêm 300 triệu việc làm trong lĩnh vực môi trường vào năm 2050.

Trước đó, Báo cáo Bước ngoặt Toàn cầu năm 2022 của Deloitte cũng nhấn mạnh: Nền kinh tế toàn cầu có thể hưởng lợi nhuận 43 nghìn tỷ USD trong vòng 5 thập kỷ tới thông qua việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi, tiến tới phát thải ròng bằng 0 với những khoản đầu tư lớn hơn vào hệ thống năng lượng sạch và phối hợp hoạch định chính sách.

Cải thiện cơ cấu tài chính và giảm thiểu rủi ro cho các dự án xanh

Các chuyên gia của Deloitte cho rằng, chính phủ các nước, tổ chức tài chính và nhà đầu tư cần chung tay giảm thiểu rủi ro của các dự án xanh thông qua việc phát triển cơ chế hợp vốn phù hợp để huy động nguồn tài chính từ khu vực tư nhân, đồng thời giúp đạt được mục tiêu về tăng trưởng kinh tế và trung hòa khí hậu - đặc biệt là ở các nền kinh tế mới nổi.

Theo đó, chính phủ các nước và các tổ chức quốc tế cần phải nhanh chóng gỡ bỏ rào cản chính trị, tạo dựng môi trường cho phép dòng vốn đầu tư thuận lợi chảy vào để quá trình chuyển đổi diễn ra khả thi hơn. Cùng với đó, cần giải quyết các rào cản thị trường, đặc biệt là tình trạng thiếu thị trường xanh và bền vững.

Lãnh đạo toàn cầu cần ưu tiên giảm rủi ro cho các dự án xanh để khơi thông nguồn tài chính chi phí thấp, giúp quá trình chuyển đổi năng lượng được triển khai với mức chi phí hợp lý hơn.

Chính phủ các nước cũng cần có định hướng rõ ràng và tích cực cập nhật chính sách chuyển đổi năng lượng; xây dựng những khuôn khổ pháp lý minh bạch, hiệu quả cho việc đầu tư vào khí hậu, giảm nguy cơ tham nhũng tiềm ẩn khiến các sáng kiến xanh đi lệch khỏi lộ trình. Ngoài ra, chính phủ các nước cũng nên hiểu rõ tầm quan trọng của công nghệ xanh và khả năng ứng dụng của công nghệ này trong các lĩnh vực phát thải cao để đặt ra mục tiêu phù hợp và đưa ra quy định rõ ràng.

Bà Jennifer Steinmann - Lãnh đạo phụ trách Dịch vụ Phát triển bền vững & Quản trị Biến đổi Khí hậu, Deloitte - cho rằng: Cần phải thực hiện các hành động dứt khoát nhằm gỡ bỏ rào cản tài chính để thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng, đặc biệt là ở các nền kinh tế đang phát triển.

“Những hỗ trợ quyết đoán và có sự phối hợp về mặt chính sách, cũng như việc chung tay hành động của cả hệ sinh thái tài chính trên toàn cầu có ý nghĩa quan trọng trong việc điều hướng nguồn vốn đầu tư chảy vào các dự án xanh, hỗ trợ sự phát triển của nền kinh tế bền vững” - bà Jennifer Steinmann nhấn mạnh.

Trong phạm vi khu vực Đông Nam Á, ông Brian Ho - Lãnh đạo phụ trách Dịch vụ Phát triển bền vững và Quản trị Biến đổi Khí hậu, Deloitte Đông Nam Á - đánh giá: Khu vực này đang gánh chịu hậu quả nặng nề nhất trong cuộc khủng hoảng khí hậu và chúng ta có trách nhiệm tiên phong trong quá trình chuyển đổi sang một tương lai bền vững. Điều này có nghĩa là chúng ta không chỉ cắt giảm lượng phát thải khí carbon mà còn hỗ trợ các nền kinh tế đang phát triển khác làm điều tương tự.

“Thông qua việc cải thiện cơ cấu tài chính và giảm thiểu rủi ro, chúng ta có thể khiến các khoản đầu tư xanh trở nên hấp dẫn hơn và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu” - ông Brian Ho khuyến nghị./.