Tốc độ rút BHXH một lần có chiều hướng tăng
Chiều 15/12, báo cáo tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về công tác dân nguyện tháng 10 và tháng 11, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình cho biết, một trong những vấn đề cử tri, nhân dân đặc biệt lo lắng là tình trạng rút BHXH một lần của người lao động.
Ban Dân nguyện đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, BHXH Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và các cơ quan tăng cường tuyên truyền, vận động, sớm có giải pháp căn cơ, lâu dài để hạn chế tình trạng rút BHXH một lần.
Báo cáo làm rõ vấn đề này tại phiên họp, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Chu Mạnh Sinh cho biết, theo số liệu giải quyết hồ sơ rút BHXH một lần, giai đoạn 2016 – 2021 toàn quốc có trên 4 triệu người, chưa tính người lao động của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an giải quyết. Số lượng người rút BHXH một lần năm sau luôn cao hơn năm trước, với tốc độ trung bình tăng khoảng 11,6%.
Trong đó, số người hưởng BHXH theo điều kiện ngừng đóng BHXH sau một năm chiếm 98,8% tổng số người hưởng BHXH một lần; số người hưởng theo điều kiện khác chiếm ít hơn.
Theo ông Sinh, tốc độ hưởng BHXH một lần có chiều hướng tăng qua các năm là do các chính sách hưởng BHXH một lần tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động. Đồng thời do tác động tiêu cực của dịch bệnh hơn 2 năm qua khiến đời sống của người dân, người lao động gặp nhiều khó khăn. Nhiều trường hợp chỉ còn trông chờ vào rút BHXH một lần để trang trải cuộc sống.
Trong 5 năm, bình quân mỗi năm trên 800.000 người rút BHXH một lần. Số người hưởng BHXH một lần năm 2022 ước khoảng 895.500 người, tăng 3,7% so với cùng kỳ năm 2021. So với bình quân các năm trước thì mức ước tăng năm 2022 không phải bất thường – ông Chu Mạnh Sinh thông tin.
Cần giải pháp xử lý hiệu quả
Theo ông Chu Mạnh Sinh, việc rút BHXH một lần tăng nhanh liên quan mật thiết với tình hình phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, thời gian tới cần giải pháp tổng thể mang tính vĩ mô, thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế, mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, tăng thu nhập nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người lao động…
Đồng thời khi sửa Luật BHXH cần tăng quyền lợi đối với người lao động có thời gian tham gia BHXH chưa được hưởng một lần; giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí, tạo điều kiện cho người lao động có nhiều cơ hội hưởng lương hưu.
Ông Sinh cũng cho biết thêm, để hạn chế tình trạng người lao động rút BHXH một lần, cơ quan BHXH đã tổ chức tuyên truyền sâu rộng, tác động mạnh đến người lao động về những thiệt thòi khi rời khỏi hệ thống BHXH; đẩy mạnh truyền thông người lao động không nên nhận BHXH một lần...
“Theo thống kê, đến 30/9/2022, số người tiếp tục tham gia BHXH, sau khi vận động tại bộ phận một cửa là 15.068 người. Việc thuyết phục rất hiệu quả" - ông Sinh nói và cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để tăng cường truyền thông; sớm đề xuất giải pháp căn cơ, lâu dài để hạn chế việc rút bảo hiểm một lần.
Chia sẻ thêm về vấn đề hưởng BHXH một lần, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, năm 2022, Ủy ban Xã hội đã giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách BHXH trong giai đoạn 2016 - 2021.
Qua giám sát cho thấy, trong cả giai đoạn 2016 - 2021 có 4,06 triệu người hưởng BHXH một lần, trong khi đó phát triển thêm chỉ 4,23 triệu người. Do đó, đây là vấn đề rất đáng quan tâm. Ngoài ra số người tái tham gia BHXH là 140.000 người, chỉ bằng 3,5% số người hưởng BHXH một lần.
Theo bà Thúy Anh, số lượng người hưởng BHXH một lần có tăng cao so với trước vì nhiều nguyên nhân khác nhau, tuy nhiên chưa có giải pháp hữu hiệu để xử lý vấn đề này. Do đó cần quan tâm hơn nữa đối với vấn đề này khi xem xét sửa đổi Luật BHXH.
Điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, cần có giải pháp để xử lý hiệu quả tình trạng rút BHXH một lần./.
