Chia sẻ dữ liệu: Ngân hàng đối mặt với hàng loạt yêu cầu

Phát biểu khai mạc sự kiện, ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN cho biết: Trong những năm qua, NHNN đã sớm nhận thức được những lợi ích to lớn từ việc thúc đẩy kết nối, liên thông dữ liệu để phát triển hệ sinh thái số, nâng cao chất lượng dịch vụ cho người dân và doanh nghiệp.

Từ năm 2021, Thống đốc NHNN đã ban hành Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Ngày 03/11/2025 vừa qua, Thống đốc tiếp tục ban hành Chiến lược chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2030 và Chiến lược dữ liệu ngành Ngân hàng đến năm 2030, khẳng định rõ tầm nhìn dài hạn, nhất quán của ngành Ngân hàng đối với chuyển đổi số và dữ liệu.

Chiến lược chuyển đổi số ngành Ngân hàng đã đặt ra nhiệm vụ “Đẩy mạnh nghiên cứu, tích hợp, kết nối mở rộng với các ngành, lĩnh vực khác để thiết lập hệ sinh thái số và cung ứng đa dạng các sản phẩm, dịch vụ hướng đến các mô hình kinh doanh mới như Ngân hàng mở (Open Banking), Tài chính nhúng (Embedded Finance), Ngân hàng như một dịch vụ (Banking as a Service – BaaS)… nhằm cung ứng các sản phẩm, dịch vụ thân thiện, an toàn, tiện lợi với chi phí thấp”. Đây là định hướng quan trọng tạo nền tảng cho chia sẻ dữ liệu có trách nhiệm, vì lợi ích của người dùng và sự phát triển bền vững của hệ sinh thái tài chính số.

Đồng thời, trong những năm qua, NHNN cũng đã tham mưu và ban hành nhiều văn bản pháp lý quan trọng, đặt nền móng vững chắc cho việc cung ứng dịch vụ ngân hàng trên môi trường số, thúc đẩy kết nối, liên thông và hình thành hệ sinh thái số của ngành Ngân hàng. Trong đó, Thông tư 64/2024/TT-NHNN về triển khai giao diện lập trình ứng dụng mở trong ngành Ngân hàng (Thông tư Open API) được ban hành đã tạo khuôn khổ pháp lý cho việc thiết lập các kết nối, liên thông giữa ngành Ngân hàng và các ngành, lĩnh vực khác một cách thuận tiện, an toàn, bảo vệ tốt quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng.

Nhờ khuôn khổ pháp lý ngày càng rõ ràng, minh bạch về phạm vi, trách nhiệm và “cởi mở”, linh hoạt về cách tiếp cận, ngành Ngân hàng Việt Nam đã chủ động triển khai nhiều mô hình kinh doanh mới, đặt khách hàng là trung tâm của hệ sinh thái với nhiều lựa chọn sản phẩm, dịch vụ đổi mới sáng tạo, an toàn, thuận tiện, chi phí hợp lý. Các ngân hàng không ngừng mở rộng hợp tác với các công ty Fintech, các bên thứ ba trong nhiều lĩnh vực khác nhau, cũng như kết nối với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, cổng dịch vụ công của các bộ, ngành, địa phương… để khách hàng có thể thanh toán hóa đơn dịch vụ thiết yếu, dịch vụ công và nhiều tiện ích khác một cách liền mạch, toàn trình.

Hiện nay, ứng dụng Mobile Banking, Ví điện tử của nhiều tổ chức tín dụng và tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã cho phép khách hàng tiếp cận đầy đủ các dịch vụ ngân hàng mọi lúc, mọi nơi, đồng thời tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến và cả các dịch vụ “beyond banking” như gọi xe, gọi đồ ăn, giao hàng, mua sắm trực tuyến, du lịch, giải trí… Điều này cho thấy tiềm năng rất lớn của kết nối, chia sẻ dữ liệu trong việc mở rộng tài chính toàn diện và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Tuy nhiên, đi cùng với cơ hội là không ít thách thức. Chia sẻ dữ liệu trong bối cảnh ngân hàng mở đòi hỏi chúng ta phải xử lý hài hòa nhiều yêu cầu: chuẩn hóa dữ liệu và giao thức kết nối; tăng cường năng lực quản trị rủi ro bên thứ ba; bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống trước các nguy cơ tấn công mạng, lạm dụng dữ liệu; đồng thời phải bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng, thu hẹp khoảng cách số, không để ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số. Đây là những vấn đề mang tính hệ thống, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức tín dụng và công ty Fintech.

Trong bối cảnh đó, Sự kiện Kết nối Fintech 2025 được tổ chức nhằm tạo ra một diễn đàn đối thoại cởi mở, thực chất giữa khu vực công và khu vực tư, giữa các chuyên gia trong nước và quốc tế về những chủ đề cốt lõi đối với tương lai ngành Ngân hàng: Ngân hàng mở (Open Banking) và chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API); tài chính toàn diện trên nền tảng dữ liệu và công nghệ; an ninh, an toàn hệ thống, tính bền vững và bảo vệ người tiêu dùng trong kỷ nguyên số.

Những thông tin chia sẻ và nội dung thảo luận ngày hôm nay đã góp phần làm rõ các mục tiêu, yêu cầu đặt ra trong tiến trình chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo của ngành Ngân hàng, đồng thời mang lại giá trị thực tiễn, bài học kinh nghiệm và hàm ý chính sách đối với các bên liên quan trong quá trình triển khai hoạt động ngân hàng mở cũng như hoàn thiện khung pháp lý, định hướng chính sách cho ngân hàng mở tại Việt Nam trong thời gian tới.

Với sự hỗ trợ của Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sỹ (SECO) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), NHNN sẽ chính thức phát động Chương trình “Thử thách sáng tạo cùng Fintech Việt Nam - Fintech Challenge Vietnam”, dự kiến được tổ chức vào đầu năm 2026, với mục tiêu khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân phát triển những giải pháp Fintech sáng tạo, ứng dụng dữ liệu và công nghệ mới, góp phần mở rộng và thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái tài chính số quốc gia.