Trình bày Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội đã thảo luận tại tổ và tại hội trường về Dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), thu được 121 lượt ý kiến phát biểu, trong đó có 104 ý kiến phát biểu tại tổ và 15 ý kiến phát biểu tại hội trường. Có 2 ý kiến được gửi bằng văn bản, 1 đoàn đại biểu Quốc hội gửi văn bản góp ý.
Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đề nghị Quốc hội cho bổ sung một số cơ chế, chính sách mới, nhằm đổi mới mạnh mẽ cơ chế phân định thẩm quyền, phân cấp, ủy quyền, nhằm thực hiện chủ trương của Đảng về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu, phát huy tính chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của các cơ quan trong bộ máy Nhà nước, kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, thủ tục hành chính, khơi thông nguồn lực cho phát triển, chủ động ứng phó với những biến đổi của tình hình trong nước và quốc tế, vì mục tiêu tăng trưởng, phát triển chung của đất nước; đồng thời bảo đảm đồng bộ với nội dung tiếp thu, chỉnh lý trong Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).
Cụ thể, UBTVQH đề nghị bổ sung nguyên tắc: “Cơ quan, người phân cấp có trách nhiệm bảo đảm các điều kiện cần thiết khi quyết định phân cấp, trừ trường hợp cơ quan, tổ chức, đơn vị, người được phân cấp có đề nghị và tự bảo đảm điều kiện thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp”.
Đồng thời, bổ sung quy định: “Trường hợp phân cấp dẫn đến cần thay đổi trình tự, thủ tục, thẩm quyền để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn mà mình phân cấp đang được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật của cấp mình, thì sửa đổi, bổ sung ngay hoặc giao cấp dưới quy định; trường hợp liên quan đến quy định của cơ quan nhà nước cấp trên, thì cơ quan, người phân cấp được điều chỉnh trình tự, thủ tục, thẩm quyền của các cơ quan liên quan để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đó, bảo đảm yêu cầu về cải cách hành chính theo hướng giảm thủ tục hành chính, không quy định thêm thành phần hồ sơ, không tăng thêm yêu cầu, điều kiện, thời gian giải quyết thủ tục đang áp dụng; sau đó, cơ quan, người phân cấp có trách nhiệm báo cáo lại cơ quan Nhà nước cấp trên về việc thực hiện điều chỉnh trình tự, thủ tục, thẩm quyền trong văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan Nhà nước cấp trên đó.”
Luật đã quy định cụ thể về nhiệm vụ và quyền hạn của Thủ tướng Chính phủ. Đáng chú ý, trong trường hợp thật cần thiết vì lợi ích quốc gia, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm tính mạng, tài sản của nhân dân, Thủ tướng Chính phủ quyết định áp dụng các biện pháp cấp bách khác quy định của pháp luật hiện hành, báo cáo cơ quan có thẩm quyền của Đảng, Quốc hội trong thời gian gần nhất.
Liên quan đến quy định về phân quyền, phân cấp, ủy quyền, ông Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Dự thảo Luật bổ sung khái niệm phân quyền, phân cấp, ủy quyền tại khoản 1 Điều 7, khoản 1 Điều 8 và khoản 1 Điều 9 của Dự thảo Luật.
Về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, có ý kiến đề nghị bổ sung, hoàn thiện các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ trong việc thống nhất quản lý, hướng dẫn, kiểm tra về cải cách hành chính nhà nước, thi đua, khen thưởng, tài chính, tài sản công…, của các cơ quan lập pháp, tư pháp, Kiểm toán nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, nghề nghiệp, các hội.
Trên cơ sở kế thừa Luật hiện hành và đáp ứng yêu cầu thực tiễn, UBTVQH xin tiếp thu, chỉnh lý theo hướng bổ sung quy định tại điểm g khoản 5 Điều 10 về nhiệm vụ của Chính phủ: “g) Thống nhất quản lý nhà nước về tổ chức và hoạt động của các hội, tổ chức phi chính phủ;” và bổ sung “cơ quan thực hành quyền công tố, kiểm soát hoạt động tư pháp, Kiểm toán nhà nước” tại điểm i khoản 5 Điều 10 - ông Tùng cho biết.
